ژاپنی‌ها در آزمایشگاه «نانو زحل» ساختند

ژاپنی‌ها با استفاده از فولرین و آنتراسن اقدام به تولید نانوساختاری شبیه به سیاره‌ی زحل کردند. در این ساختار حلقه‌های مسطح اطراف هسته را فراگرفته است.

زحل دومین سیاره‌ی بزرگ منظومه شمسی، حلقه‌های زیبایی در اطراف خود دارد. یک گروه تحقیقات ژاپنی اقدام به تقلید از این سیاره برای تولید نانوساختارهای جدید کردند. این پژوهشگران موفق به تولید نانوساختاری شبیه به زحل شدند که آن را نانوزحل مولکولی نام‌گذاری کرده‌اند. این نانوزحل از یک فولرین کروی C60 تشکیل شده که نقش سیاره را ایفا می‌کند و در اطراف آن نیز شش واحد ماکروکروی وجود دارد که نقش حلقه‌های اطراف سیاره را دارد. این ساختار با استفاده از طیف‌سنجی و اشعه‌ی ایکس تأیید شده‌است. این حلقه‌ها باید به‌صورت صلب بوده و به حالت کروی اطراف هسته را گرفته باشند. فولرین گزینه‌ی مناسبی برای تولید ساختارهای نانوکره‌ای است.

چنین ساختارهای پیچیده‌ای پیش از این سنتز شده بود. به دلیل موقعیت ابر الکترونی اطراف حلقه‌ها، پیش از این تنها امکان ایجاد حلقه‌ها به‌صورت کمربند فراهم بود. این درحالی است که حلقه‌های اطراف زحل به‌صورت کمربند نبوده و کاملاً صاف هستند. محققان مؤسسه‌ی فناوری توکیو و دانشگاه علم اوکویاما درصدد تقلید از ساختار زحل در مقیاس‌نانومتری برآمدند.

برای انجام این شبیه‌سازی، محققان از انواع مختلف پیوندها میان هسته و حلقه‌ها استفاده کردند. آن‌ها به جای استفاده از جاذبه‌ی میان ابرهای الکترونی پی در فولرین و حلقه‌ها، به سراغ جاذبه‌ی ضعیف میان ابرالکترونی پی فولرین و الکترون‌های گروه هیدروژن-کربن در حلقه‌ها رفتند.

آن‌ها واحدهای آنتراسن را برای ایجاد حلقه‌ها انتخاب کردند که از سه حلقه کربنی شش عضوی به‌صورت آروماتیک تشکیل شده بود. این گروه تحقیقاتی شش واحد را به حلقه‌ها لینک کرده‌بود. در نهایت برهمکنش میان حلقه و هسته به‌گونه‌ای بود که ساختار پایدار کافی داشته باشد. با استفاده از طیف‌سنجی NMR و آنالیز اشعه ایکس محققان موفق به اثبات تولید ساختار نانوزحل شدند.

 نتایج این پروژه در قالب مقاله‌ای با عنوان Nano-Saturn: Experimental Evidence of Complex Formation of an Anthracene Cyclic Ring with C60 در نشریه AngewandteChemie به چاپ رسیده‌است.