مرکز توسعهی نانوالکترونیک ایران (Iran Nano Electronic Center)، بهاختصار INEC، توسط ستاد ویژه توسعه فناوری نانو راهاندازی شد.
مرکز توسعهی نانوالکترونیک ایران (INEC) راهاندازی شد
رسالت اصلی مرکز توسعهی نانوالکترونیک، ایجاد یک مرکز تخصصی-حمایتی فناوری محور در کشور جهت کاهش فاصله بین دانشگاه و صنعت در حوزهی نانوالکترونیک و بومیسازی آن است. بازار بالقوه و نیروی انسانی مستعد و نخبه در کشور برای ایجاد جهش بزرگ در صنعت نانوالکترونیک از انگیزههای اصلی تأسیس این مرکز است. اولویت این مرکز توسعهی فناوری منجر به ساخت نمونهی اولیهی محصولات با رویکرد تجاریسازی آنها، ورود به صنعت و خلق ثروت از فناوری است که در نهایت در قالب شرکتهای دانش بنیان در حوزهی نانوالکترونیک متجلی خواهد شد.
حوزههای کاری INEC عبارتند از: نانوحسگرها و نانوعملگرها، نانو زیست حسگرها، سلولهای خورشیدی ذخیرهکنندههای انرژی، الکترونیک نوری و فوتونیک، اینترنت نانواشیا، تراهرتز، میکرو و نانو فلوئیدیک، نانوآیونیک، نانو رباتیک، ادوات قدرت و RF، پایش و کاهش آلودگیهای محیطی (آب، هوا، …).
از برنامههای INEC میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• شکلگیری بستر مناسب توسعهی فناوری و محصول
• ایجاد فرآیند رصد مداوم فناوری و بازار در پلتفرمهای فعال در مرکز توسط تیم تحقیق و توسعهی مجرب
• ایجاد بستر مناسب برای عضویت فناوران منتخب در مرکز و شبکهسازی میان اعضا و ارائهی بستههای حمایتی به اعضای مرکز
• ایجاد فرصت مناسب برای استفاده از زیرساختهای ایجادشده (Fab) در فرآیند توسعهی محصول
• ایجاد کانال ارتباط با صنایع بهصورت مداوم و تقاضامحور یا فرصت محور
• ارائهی خدمات و مشاورههای فنی مهندسی، تجاریسازی و ثبت پتنت
• برگزاری مسابقات و فراخوانهای مدون در طول سال
• انتشار بستههای آموزشی و گزارشهای صنعتی و تحلیل بازار بهصورت مدون در طول سال
مرکز توسعهی نانو الکترونیک ایران در راستای اجرای رسالتهای حمایتی خود از پروژهها، طرحها و ایدههای دارای پتانسیل ورود به بازار اقدام به تأسیس دو بخش خدماتی تخصصی در کشور کردهاست:
۱-زیر ساخت و تجهیزات (INECFab)
مهمترین ویژگی و در اصل مزیت مرکز توسعهی نانوالکترونیک در اختیار داشتن زیرساخت لازم برای توسعهی محصولات نانو الکترونیک تحت عنوان Fab است که بهعنوان بازوی فنی و ساخت مرکز، در جهت کمک به فرآیند توسعهی محصول فعالیت میکند. ارائهی مشاورههای فنی و تخصصی در زمینههای طراحی و شبیهسازی، فرآیندهای ساخت (Fabrication)، فرآیندهای آزمایش، تفسیر نتایج آنالیزها و ارائهی خدمات مرتبط با ساخت (Fabrication) ازجمله خدمات ساخت توسط انواع تجهیزات است که بهصورت کلی در بخشهای زیر ارائه میشود:
• تجهیزات آنالیز و مشخصهیابی
• تجهیزات رشد
• تجهیزات لایهبرداری
• تجهیزات لیتوگرافی
• تجهیزات لایهنشانی
• آمادهسازی نمونه
۲-کلینیک فنی و مهندسی INEC
یکی از اهداف اصلی در INEC ارائهی خدمات و مشاورههای تحقیق-توسعه، خدمات مرتبط در حوزهی فناوری ساخت محصولات نانو (Nano-fabrication) و سرویسهای فنی به دانشجویان، اعضای هیأت علمی، پژوهشگاهها، شرکتهای دانشبنیان و فناوران حوزهی نانوالکترونیک است که این امر با ایجاد یک کلینیک فنی مهندسی مجهز و با کمک نیروهای متخصص و مجرب مرکز امکانپذیر شدهاست. خدمات این کلینیک در بخششهای زیر ارائه میشود:
• مشاوره در پرورش و گسترش ایدهها
• طراحی مفهومی و تحلیل سیستمی محصول شامل خدمات امکان سنجی و طراحی، مهندسی معکوس، بازطراحی
• طراحی، شبیهسازی و ساخت نمونه (طراحی مکانیک، الکترونیک)
• طراحی صنعتی و قالبسازی
• طراحی نرم افزار
• خدمات آزمایشگاهی و صحهگذاری
• خدمات دریافت انواع type test و Certificateهای مورد نیاز برای فروش محصول
• خدمات تولید نیمهصنعتی و صنعتی محصول
مرکز توسعهی نانوالکترونیک ایران (INEC) در زمانهای مشخصی از سال اقدام به برگزاری چالشهای بزرگ (Grand Challenge) در حوزههای مختلف فناوری نانو الکترونیک کرده و در طول سال نیز با ارسال فراخوانها و دریافت طرحها، پروژهها و ایدههایی که پتانسیل ورود به بازار و یا فروش پتنت بینالمللی دارند را حمایت کرده و در فرآیند توسعهی فناوری تا تجاری سازی در کنار آنها خواهد ایستاد. در اولین گام این تیم، ساخت تیپ میکروسکوپ نیروی اتمی(AFM TIP) با ویژگیهای فنی مورد نظر را در سال گذشته به مسابقه گذاشته و این افزاره توسط محققان آزمایشگاه نانوالکترونیک دانشکده برق دانشگاه تهران و با حمایت تیم فنی مرکز (تیم نانوالکترونیک ستاد) و با کمک زیرساختهای Fabrication موجود در INEC از قبیل انواع سامانههای لایهنشانی، لیتوگرافی و زدایش بهصورت کامل در کشور ساخته شد و فناوری ساخت افزارههای MEMS/NEMS در کشور بومی سازی شدهاست.
این مرکز در بخش بینالملل نیز ارتباطات گستردهای با مراکز مهم تحقیقاتی دنیا داشته و از پروژههای مشترک، برگزاری دورهها و کارگاههای مشترک و پژوهشگران و اساتید مشترک بین دو مرکز حمایت میکند.
زنجیرهی ارزشی که مرکز توسعهی نانوالکترونیک در این حوزه ایجاد میکند، ارتباط و اتصال بین فناوران دانشگاهی و صنعت برای رفع نیازهای صنعتی و تولید نمونههای اولیه موفق جهت ورود به بازار ایران و منطقه است تا کشور بتواند گام بلندی در راستای گسترش فناوری نانوالکترونیک، افزایش سهم بازار محصولات داخلی و نیز رشد صنعت نانوالکترونیک در تولید ناخالص ملی برداشته و در یک برنامهی منسجم به اهداف تعیین شده در نقشهی راه نانوالکترونیک ستاد ویژه توسعه فناوری نانو (انجام شده توسط تیم مرکز) نزدیک شود.