پروژه‌ی اتحادیه اروپا روی مقابله با فراموشی با کمک فناوری‌ نانو

یک تیم تحقیقات بین‌المللی با بودجه‌ی یک میلیون یورویی اتحادیه اروپا به مدت چهار سال روی مقابله با فراموشی با کمک فناوری‌ نانو کار می‌کنند.

نرون‌های موجود در مغز انسان مسئول انتقال سیگنال‌های الکتریکی هستندد؛ این سیگنال‌ها موجب بروز احساس، تحریک و ایجاد حافظه هستند. زمانی که بیمار دچار زوال عقل می‌شود، پروتئین‌ها به سطح بیرونی نرون‌ها چسبیده و موجب مرگ سلول‌های نرونی می‌شوند. اما چگونه می‌توان با این مشکل مقابله کرد؟ برای حل این مسئله، اخیراً پروژه‌ای در اتحادیه اروپا و با مسئولیت کشور آلمان و مشارکت کشورهای ایتالیا، بریتانیا، بلژیک و آمریکا انجام شده‌است.

دارورسانی به مغز همیشه با مشکل عبور از سد خونی مغز روبرو است. در این پروژه محققان روی ساخت نانوکپسولی کار می‌کنند که از این سد خونی عبور کند. این نانوکپسول زمان بیشتری در سیستم گردش خون باقی مانده و در نهایت برهم‌کنش طولانی‌‌تری با مغز دارد. یکی از مزیت‌های این نانوکپسول آن است که توسط کبد و کلیه دفع نمی‌شود. روی سطح این نانوکپسول‌ها، برچسبی از جنس پروتئین قرار دارد که موجب می‌شود جذب آن‌ها توسط سلول‌های هدف افزایش یابد.

سنجا مورسباخ از محققان این پروژه می‌گوید: «ما در حال حاضر این کپسول‌های نانومقیاس را با رنگ پر می‌کنیم. اگر انتقال از سد خونی با موفقیت انجام شود، جای رنگ، دارو قرار خواهیم داد.»

این حمایت مالی به ارزش یک میلیون یورو و به مدت چهار سال برای این پروژه هزینه خواهد شد. دانشمندان امیدوارند که با انجام این پروژه، درک آن‌ها از بیماری‌های مربوط به فراموشی بیشتر شود و بتوانند سامانه‌ای برای انتقال دارو به مغز ارائه کنند.

فرآیند توسعه‌ی سامانه‌ی رهاسازی دارو در مؤسسه‌ی ماینز در آلمان انجام می‌شود و به‌صورت موازی، محققان بلژیکی، ایتالیایی، بریتانیایی و آمریکایی روی فرآیندی که در مغز انجام می‌شود، کار می‌کنند. آن‌ها روی فاکتورهای نروتروفیک و اگزوزوم‌ها کار می‌کنند. اگزوزوم‌ها، سلول‌های بسیار کوچکی هستند که برای مخابرات سلولی استفاده می‌شوند. ابعاد آن‌ها در حدود ۱۰۰ نانومتر است. فاکتورهای فروتروفیک نیز پیغام‌رسان‌های زیست‌شیمیایی و مسئول رشد و زنده ماندن سلول‌های عصبی هستند. برهم‌کنش این دو، می‌تواند روی درک بهتر از فراموشی تأثیر به سزایی داشته باشد.