روشی برای ایجاد شکل‌های هندسی پیچیده‌تر با DNA

محققان دانشگاه ایالتی آریزونا روشی برای اوریگامی DNA ارائه کردند که با استفاده از آن می‌توان ساختارهای پیچیده‌تری با DNA ارائه کرد.

گره زدن در زندگی روزمره ابزار بسیار کارآمدی است. این کار در مقیاس ‌نانومتری دشوار بوده و نیاز به ابزارهای پیچیده دارد. یاو یان از محققان دانشگاه ایالتی آریزونا با کمک همکارانش روی گره‌های نانومتری در تک رشته‌های DNA برای ایجاد ساختارهای دو یا سه بعدی کار می‌کند. این گروه یافته‌های اخیر خود را در قالب مقاله‌ای با عنوان Programming molecular topologies from single-stranded nucleic acids در نشریه‌ی Nature Communications منتشر کردند.

این نتایج، گام مهمی در مسیر توسعه‌ی حوزه‌ی در حال رشد نانوفناوری DNA است که در آن این مولکول‌های زیستی برای ایجاد ساختارهایی با پیکربندی‌های مختلف به کار برده  می‌شوند.

یان می‌گوید: «ساختارهای گره‌خورده‌ی DNA  پیچیدگی‌های زیادی دارند که قابل مقایسه با تک رشته‌ی DNA تاخورده نیستند. این ساختارها نه تنها جالب توجه هستند بلکه می‌توان از تک رشته‌های DNA و RNA برای ایجاد ساختارهای گره‌خورده به اشکال مختلف استفاده نمود.»

محققان این پروژه با استفاده از اسیدهای نوکلئیک‌هایی نظیر DNA و RNA برای ایجاد ساختارهای پیچیده، در حوزه‌ی اوریگامی DNA یک نوآوری ارائه کردند. این گروه روشی ارائه کردند که با استفاده از آن می‌توان تک رشته‌های DNA و RNA را ۹ برابر بیشتر از روش‌های معمول گره زد؛ این کار نسبت به دستاوردهای پیشین یک گام بزرگ محسوب شده و می‌توان از آن برای اشکال پیچیده هندسی استفاده کرد.

یکی از چالش‌ها در این حوزه، افزایش بهره‌ی کار گره‌زدن رشته‌ها و تولید ساختارهای هندسی است. برخلاف نانوساختارهای کلاسیک DNA، گره‌ زدن روی تک رشته‌ها، به دلیل پیچیدگی توپولوژیکی آن‌ها، به دقت زیادی نیاز دارد. اگر یک رشته، بد گره بخورد، این خطا را به سختی می‌توان اصلاح کرد.

راهبرد مورد استفاده این گروه می‌تواند به گره‌های سالم و نسبت به روش‌های رایج با کارایی بالاتر منجر شود. تصاویر گرفته شده از این گره‌ها چنین نتایجی را تایید می‌کند. این روش به‌گونه‌ای مهندسی شده که می‌توان با افزایش تعداد برخوردهای رشته‌ای، گره‌های پیچیده‌تری ایجاد کرد.