توالی‌سنج قابل‌حمل برای جلوگیری از شیوع ویروس در نیجریه

دانشمندان از توالی‌سنج MinION شرکت آکسفورد تکنولوژیز برای بررسی نوعی ویروس موسوم به سالا در نیجریه استفاده کردند تا با استفاده از این داده‌ها مانع از گسترش ویروس در منطقه شوند.

تعیین توالی DNA برای شناخت عوامل بیماری‌زا بسیار مفید است، اما این فرآیند نیاز به آزمایشگاه‌های مدرن و ابزارهای گران‌قیمت دارد و یک فرآیند طولانی‌مدت است. آکسفورد تکنولوژیز (Oxford Technologies) یک توالی‌سنج جیبی پرتابل سریع موسوم به MinION به بازار عرضه کرده‌است که قابلیت توالی‌سنجی در نواحی دورافتاده را فراهم می‌کند. MinION یک ابزار کوچک در حدود اندازه یک حافظه فلش است که مستقیماً به پورت USB یک PC یا لپ‌تاپ متصل می‌شود. MinION از فناوری  نانوحفره‌ای برای انتقال اطلاعات توالی تک‌مولکولی استفاده می‌کند. اخیراً یک تیم تحقیقات بین‌المللی نشان دادند که با استفاده از این توالی‌سنج سیار می‌توان اطلاعات قابل توجهی از بیماری‌های ویروسی در حال شیوع در نیجریه به‌دست آورد.

در مقاله‌ای که این گروه تحقیقاتی در نشریه‌ی  Science به چاپ رساندند، نشان دادند که از این توالی‌سنج می‌توان برای آنالیز DNA ویروس لاسا استفاده کرد؛ ویروسی که مسبب یک بیماری خطرناک در نیجریه است. ویروس لاسا از طریق جوندگانی نظیر موش منتقل شده و سبب تب در انسان می‌شود. این قاتل خاموش واکسن ندارد.

در حال حاضر دانشمندان به شدت نگران شیوع چنین بیماری‌هایی هستند که قادر به کشتن میلیاردها نفر در سراسر جهان است. این توالی‌سنج قادر است ویروس‌های مسبب این نوع بیماری را شناسایی کرده و مانع از شیوع آن شود. یکی از بخش‌‌های مهم در این نوع بیماری‌ها، تشخیص سریع فرگشت ویروس است؛ موضوعی که موجب خطرناک‌شدن ویروس می‌شود. معمولاً در نواحی که این نوع ویروس‌ها گسترش پیدا می‌کنند، زیرساخت بیمارستانی و تحقیقاتی اندکی وجود دارد؛ بنابراین به سختی و آهستگی می‌توان روی ویروس و فرگشت آن تحقیق کرد. بسیاری از نواحی دورافتاده فاقد تجهیزات توالی‌سنجی هستند. بنابراین توسعه‌ی توالی‌سنج‌های قابل‌حمل می‌تواند برای کمک در این نواحی استفاده شود.

این گروه تحقیقاتی با استفاده از دستگاه توالی‌سنج نانوحفره‌ای MinION اقدام به بررسی این ویروس‌ها کردند. بررسی‌های محققان نشان داد که تعداد افراد آلوده به ویروس لاسا در نیجریه در حال افزایش است. این افراد زمانی که از گوشت آلوده شده توسط موش، استفاده کردند به این ویروس مبتلا شده‌اند. همچنین تنفس ذرات آلوده به ویروس نیز موجب شیوع این بیماری شده‌است.

این گروه با استفاده از این دستگاه توالی‌سنج سیار موفق به بررسی ۳۶ نمونه شدند تا به سؤالات مهمی پاسخ دهند، سؤالاتی نظیر این که آیا  تعداد بیماران با جهش ژنی ویروس، افزایش می‌یابد؟ محققان موفق شدند به سؤالات مهمی در این حوزه پاسخ دهند تا با استفاده از این پاسخ‌ها بیماری را کنترل کنند.