حذف نانودارو در کبد یکی از چالش‌های بزرگ در مسیر توسعه نانوداروها است. محققان از راهبردی جدید برای غلبه بر این مشکل استفاده کردند.
راهبردی برای افزایش اثربخشی نانودارو در بدن
محققان دانشگاه تگزاس نشان دادند که می‌توان نانوداروها را به‌گونه‌ای طراحی کرد که با فرآیند سم‌زدایی طبیعی کبد تداخلی نداشته و با این کار هدف‌گیری بیماری با کارایی بالا انجام شده و اثرات جانبی به حداقل می‌رسد.
نتایج این پروژه در قالب مقاله‌ای در نشریه Nature Nanotechnology به چاپ رسیده است.
جی‌ژنگ می‌گوید: «دانشمندان مدت‌ها است که با نانوداروها کار می‌کنند، نانوپزشکی و نانوداروها پتانسیل بالایی برای شناسایی و درمان سرطان دارند. اما نانوداروها ممکن است اثرات سمی روی بدن داشته باشد.»
نانودارو به ترکیباتی گفته می‌شود که در آن‌ها از نانوذرات مهندسی شده استفاده شده باشد. کبد به‌عنوان اندام سم‌زدا از بدن، ترکیبات و مواد خارجی موجود در بدن را دریافت و دفع می‌کند. ژنگ می‌گوید: «کبد، هر روز ما را از گزند مواد خارجی حفظ می‌کند اما همین فرآیند موجب کاهش کارایی نانوداروها می‌شود.»
ژنگ معتقد است که نانوداروها در مطالعه‌های بالینی تاثیر مثبتی روی فرآیند درمان دارند اما زمانی که در بدن استفاده می‌شوند، ماکروفاژها اقدام به حذف آن‌ها از بدن می‌کنند. چالش اصلی، کاهش اثرات جانبی این فرآیند و بیشینه کردن اثرات دارو است. زمانی که این دو مسئله حل شوند آنگاه می‌توان دارو را وارد مرحله آزمون بالینی کرد.
این گروه تحقیقاتی از فرآیند زیست‌انتقال مبتنی بر گلوتاتیون برای حل این مشکل استفاده کردند. ژنگ می‌گوید: «ما از این فرآیند زیست‌انتقال استفاده کردیم تا چرخش نانودارو در بدن را به‌گونه‌ای مدیریت کنیم که جذب نانودارو توسط ماکروفاژها در بدن به حداقل برسد. در این فرآیند نانوداروهایی که به سایت هدف نرسیده‌اند بدون تجمع در بدن از آن خارج می‌شوند.»
این گروه نانوپیمایشگری ساختند که در آن از رنگ آلی استفاده می‌شود تا چگونگی تغییر زیست‌انتقال نانوذرات را به دانشمندان گزارش دهد. زمانی که این نانوپیمایشگر به کبد می‌رسد، رنگ فلورسانس به سرعت فعال شده و می‌توان فهمید که نانوذرات از رنگ جدا شده است. نتایج این تحقیقات به رهایش بهتر نانودارو در بدن کمک می‌کند.
