سیناپد، پد معطر با قابلیت رهایش کنترل شده

یکی از طرح‌های ارائه شده در برنامه طرح‌های نوآورانه فناوری‌نانو (NanoMatch) محصولی به نام سیناپد است، پدی معطر با قابلیت رهایش کنترل شده که در آن از نانوالیاف استفاده شده است.

در عصر مدرن، عصاره‌های معطر و برخی از اجزای آن‌ها در محصولات مختلفی از قبیل لوازم آرایشی، مواد پاک‌کننده خانگی و خوشبو کننده هوا، محصولات بهداشتی، کشاورزی و غذا و همچنین داروها استفاده شده است. از آنجایی که تقاضا برای داروهای بی‌خطر و طبیعی به علت نگرانی مصرف‌کنندگان در مورد سمیت مواد شیمیایی مصنوعی افزایش یافته است، تمایل به داشتن شیوه زندگی سالم‌تر سبب استفاده از عصاره‌های معطر، به‌عنوان جایگزینی مطمئن شده‌است که در این طرح با استفاده از فناوری‌نانو و کاربرد دندریمرها، محصولی نوین، دارای خواص ضدمیکروبی و تسکین‌دهنده درد طراحی و تولید می‌شود.

سیناپد دارای خواص ضدمیکروبی مداوم بدون ایجاد مقاومت میکروبی، جایگزینی مناسب برای انواع ضدعفونی‌کننده‌های شیمیایی و آنتی‌بیوتیک‌ها، دارای خواص آنتی‌اکسیدانی برای درمان بیماری‌ها، تسکین‌دهنده انواع درد شامل دندان درد، سردرد، دردهای مزمن، قابل استفاده در پوشش داخلی بسته‌بندی دارو و غذا است.

در این فناوری، نانوالیاف الکتروریسی اصلاح شده با عوامل مختلف ضدمیکروبی و یا دیگر مواد مانند داروها و عصاره‌های معطر برای طیف گسترده‌ای از کاربردها به کار گرفته شده است. منسوجات محافظ، نگهدارنده موادغذایی، لایه محافظ بر سطح ایمپلنت، فیلتر مهندسی بافت، مواد ضدمیکروبی، پانسمان زخم و پوششی به‌منظور پیشگیری از بروز عفونت از جمله کاربردهای وسیع این نانوالیاف است. این عصاره‌ها از پوسته، برگ، ساقه و ریشه گیاهان داروی ی به‌دست می‌آیند و دارای خاصیت‌های فراوان از جمله آنتی‌اکسیدان، ضدالتهابی، ضدمیکروبی، ضدویروس و ضدسرطانی هستند. استنشاق اسانس و یا اجزای فرار آنها نقش قابل توجهی در کنترل سیستم عصبی مرکزی دارد و در طب سنتی چینی برای درمان صرع استفاده می‌شود. به دلیل خواص آنتی‌میکروبی عصاره‌ها، کاربرد بسیار زیادی در ترمیم زخم برای از بین بردن میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا، بدون آسیب رساندن به سلول‌های جوان بافت تازه تشکیل شده دارند. استفاده از نانوالیاف الکتروریسی شده حاوی عصاره‌ها، می‌تواند از به کار بردن الکل و دیگر محلول‌های شیمیایی برای ضدعفونی کردن زخم جلوگیری کند و ترمیم زخم را شتاب ببخشد.

آلودگی میکروبی همچنین باعث کاهش طول عمر موادغذایی و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مربوطه می‌شود. به‌طور کلی، عوامل ضدمیکروبی که در آماده‌سازی بسته‌بندی موادغذایی استفاده می‌شوند شامل مواد معدنی، آلی و زیستی هستند. عصاره‌های معطر، به‌عنوان ماده طبیعی با فعالیت ضدمیکروبی قدرتمند در برابر انواع موادغذایی توسط سازمان غذا و دارو ایالات‌متحده در طبقه‌بندی (CFR582.2021) قرار گرفته که بیان می‌کند از آن‌ها به‌عنوان صنایع غذایی «بدون نیاز به تایید بیشتر» می‌توان استفاده کرد. به تازگی، مواد ضدمیکروبی در مقیاس نانو، توجه بیشتری را برای فعالیت‌های ضدمیکروبی بهبود یافته خود نسبت به مواد سنتی جلب کرده‌اند. از میان رویکردهای گوناگون برای تهیه نانومواد، روش الکتروریسندگی یکی از جذاب‌ترین روش‌ها برای قابلیت تولید مداوم و عملی است. در مطالعه انجام شده روی محصول توت فرنگی، نانوالیاف الکتروریسی شده حاوی عصاره دارچین به‌گونه‌ای مطلوب یک بسته‌بندی ایده‌آل برای محافظت از توت فرنگی برای جلوگیری از فاسد شدن آن ارائه داد.

این محصول دارای تاییدیه نانومقیاس از ستاد ویژه توسعه فناوری‌نانو است.

این محصول ماحصل همکاری مشترک سمیه اکبری، هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دکترای تخصصی مهندسی نساجی-شیمی و علوم الیاف و فرزانه نایب حبیب دکترای تخصصی مهندسی پزشکی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با ده سال سابقه کار در امور رگولاتوری ایران در سازمان غذا و دارو و اداره کل تجهیزات پزشکی است.

این محصول در درمان بیماری‌ها، بسته‌بندی موادغذایی و دارو و ساخت انواع پدهای معطر تسکینی قابل استفاده است.