فناوری ساخت پودر قالب‌گیری برای ریخته‌گری مصنوعات طلا و دیگر فلزات گران‌بها در قالب طرحی در برنامه نانومچ در دوازدهمین جشنواره فناوری‌نانو ارائه شده است.
پودر قالب‌گیری به‌منظور ریخته‌گری فلزات گران‌بها
قیمت بسیار بالا و دسترسی دشوار به محصولات تجاری خارجی به علت نوسانات ارزی و تحریم‌ها سبب شد تا یک گروه تحقیقات در قالب برنامه طرح‌های نوآورانه فناوری‌نانو (NanoMatch) اقدام به ساخت پودرهای قالب‌گیر با کیفیت بالا برای ریخته‌گری مصنوعات طلا و دیگر فلزات گران‌بها کنند.
در این طرح سعی شده است تا محصولی با قابلیت استفاده آسان توسط ریخته‌گران و سازندگان طلا و جواهرات تولید شود. روانی و ویسکوزیته بسیار مناسب این محصول باعث سهولت تهیه دوغاب گچ و آماده‌سازی قالب ریخته‌گری می‌شود. در عین حال اطمینان از پر شدن تمام ریزه‌کاری‌ها و منافذ برای مصرف‌کنندگان فراهم می‌شود تا طلا، جواهر و یا فلز ریخته‌گری شده نهایی، ظرافت و جزئیات مد نظر را داشته باشد. به‌علاوه، ویسکوزیته پایین دوغاب تهیه شده امکان خروج راحت‌تر حباب‌ها از دوغاب را فراهم می‌کند و از تشکیل حفره روی سطح قالب جلوگیری می‌کند.
با استفاده از فناوری‌نانو، پودر گچ از نرمی بالایی برخوردار بوده که این ویژگی منجر به صافی سطح بالایی برای طلا، جواهر و یا فلز ریخته‌گری شده می‌شود. ترکیبات گچ به‌صورتی تنظیم شده است که قالب نهایی از تغییرات ابعادی اندکی برخوردار باشد و جواهر یا فلز ریخته‌گری شده دقت ابعادی بالایی داشته باشد و بتوان به جواهری با ابعاد مشخص و حداقل انحراف از ابعاد مدنظر دست یافت.
همچنین استحکام حرارتی بالای قالب نهایی باعث جلوگیری از ترک و شکست در طول برنامه حرارتی پخت می‌شود. بنابراین جواهرسازان و ریخته‌گران با اطمینان می‌توانند فرآیند ریخته‌گری خود را انجام دهند و از سالم ماندن قالب در طول فرآیند ریخته‌گری اطمینان داشته باشند.
کیفیت قابل رقابت با نمونه‌های تجاری خارجی، قیمت مناسب، عدم تاثیرپذیری از نوسانات ارزی، پایداری و در دسترس بودن مواد اولیه، زمان گیرش کوتاه و استحکام بالا، صافی، نرمی، روانی و کیفیت سطحی مناسب از جمله مزیت‌های این طرح هستند.
لازم به ذکر است که در ساخت این محصول از مواد اولیه بومی و موجود در داخل کشور استفاده شده است. این ویژگی سبب می‌شود تا مشتریان در شرایط گوناگون اقتصادی، در کنار کیفیت بسیار خوب و پایدار، از تولید و دسترسی محصول در بازار و عدم تغییرات غیرمتعارف قیمت این محصول اطمینان خاطر داشته باشند.
بر اساس آمار و اطلاعات به‌دست آمده از کارگاه‌ها و کارخانه‌های تولید مصنوعات طلا و دیگر فلزات گران‌بها، میزان مصرف کشور سالانه حدود ۵۰۰ تن از این محصول است. تا سال ۹۶ حدود ۸۰ درصد از این نیاز از طریق واردات تامین می‌شد که اکنون با توجه به نوسانات ارزی و تحریم‌های اعمال شده، دسترسی به این محصول وارداتی دچار مشکل شده و فرصت برای استفاده از ظرفیت داخل به‌وجود آمده است.
اعضای اصلی تیم، مهران جابری دانشجوی دکتری مهندسی مواد پژوهشگاه مواد و انرژی به‌عنوان سرپرست تیم و امیرحسین تقدسی دانشجوی دکتری مهندسی مواد پژوهشگاه مواد و انرژی به‌عنوان مدیر فنی و همچنین چند عضو دیگر نیز به‌عنوان همکاران طرح در حال حاضر در مرکز رشد پژوهشگاه مواد و انرژی مشغول به توسعه طرح هستند.
