طرح‌های برگزیده دومین دوره نانواستارت‌آپ در دوازدهمین جشنواره فناوری نانو ارائه خواهند شد. این طرح‌ها در حوزه تصفیه آب و فاضلاب، شیرین‌سازی و بهینه‌سازی مصرف آب همچنین تصفیه هوا دستاوردهای خود را ارائه می‌دهند و علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به غرفه نانواستارت‌آپ واقع در همکف سالن خلیج‌فارس با جزئیات این طرح‌ها آشنا شوند.
حضور ۸ طرح برگزیده برنامه نانواستارت‌آپ در دوازدهمین جشنواره فناوری نانو
نانواستارت‌آپ یکی از برنامه‌های بنیاد آموزش فناوری نانو است که هرساله نسبت به حمایت از ایده‌های کاربردی و فناورانه علاقه‌مندان در حوزه فناوری نانو اقدام می‌کند. دومین دوره نانواستارت‌آپ با محوریت موضوعی آب و محیط‌زیست از مهرماه ۱۳۹۷ در قالب برنامه یک‌ساله آغاز شد.
۱۰۰ برگزیده اول هشتمین مسابقه ملی فناوری نانو شرایط لازم را برای ورود به برنامه کسب کردند. طی آموزش و جلسات توجیهی، ۲۴ تیم فناور به مرحله داوری ایده خود راه پیدا کردند و ۱۲ تیم موفق به اصلاح و نهایی‌سازی پروپوزال خود شدند. این تیم‌ها فعالیت آزمایشگاهی خود را با هدف ساخت نمونه اولیه آغاز کردند.
برگزیدگان دومین دوره نانواستارت‌آپ در قالب ۸ ایده و ۶ تیم در غرفه نانواستارت‌آپ در دوازدهمین جشنواره نانو حاضر خواهند شد و از آخرین دستاوردهای خود در سه سطح پروتوتایپ (Prototype)، پایلوت (Pilot) و محصول اولیه (MVP) رونمایی می‌کنند.
۱- تیم آببان
این تیم متشکل از محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر است. اعضای این تیم موفق به ساخت محصول اولیه (MVP) سوپرجاذب‌های کشاورزی شدند. این محصول پلیمر تجزیه‌پذیری است که توانایی جذب آب تا ۳۰۰ برابر وزن خود را دارد. این محصول می‌تواند آب را درون خود ذخیره کند و به تدریج به گیاه پس دهد. بازه‌های آبیاری گیاه با این محصول می‌تواند بین ۲ تا ۳ هفته افزایش بیابد. سوپرجاذب کشاورزی آببان علاوه بر خصلت نگهداری آب و کاهش تعداد دفعات آبیاری، می‌تواند مصرف کود را نیز کاهش دهد.
۲- تیم ولتآب
این تیم متشکل از دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه صنعتی امیرکبیر است. پروتوتایپ سامانه یون‌زدایی خازنی محصول کار این گروه است. این پروتوتایپ با بهره‌گیری از دو Stack، قادر به کاهش TDS در دبی ۲۰ میلی‌لیتر در دقیقه به میزان ۷۰ واحد است. اعضای این تیم به دنبال افزایش تعداد Stackها و ابعاد الکترودهای سامانه برای ساخت نمونه صنعتی این محصول هستند.
۳- تیم پژوهشگران نانوتکنولوژی ایران (پنتا)
محققان دانشگاه کاشان موفق به ساخت پایلوت سامانه تصفیه پساب بر پایه فناوری پلاسما شدند. این دستگاه با بهره بردن از فناوری پلاسما و ایجاد نقاط پر انرژی، توانایی حذف ۹۵ درصد رنگ‌های آلاینده صنعتی را دارا است. همچنین قادر است میکروارگانیزم‌ها و آلاینده‌های بیولوژیکی را نابود سازد. انرژی تولید شده توسط پلاسما قابلیت حذف فلزات سنگین (نظیر آرسنیک) را دارا است. تخریب BOD آلاینده‌ها به تبع، موجبات کاهش COD را فراهم می‌آورد. توانمندی این سامانه با پساب کارخانه فرش فرهی مورد تست و آزمایش قرار گرفته است.
۴- تیم نانوبستاآوران ایران
این تیم متشکل از ۴ نفر از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه خوارزمی، شیراز و کاشان است. این گروه موفق به ساخت پایلوت دستگاه جداسازی آب از روغن شده است. این دستگاه می‌تواند با بهره‌گیری از غشای آئروژلی آب را از روغن، مواد نفتی، گازوییل، بنزین و مشتقات آن با ظرفیت ۵۰۰۰ لیتر در روز جدا کند. آئروژل به‌کار رفته در این دستگاه نیز محصول کار خود تیم است که موفق به دریافت گواهی نانومقیاس شده است.
۵- تیم هوانو
محققان دانشگاه تبریز و دانشگاه صنعتی سهند موفق به ساخت پروتوتایپ دستگاه تصفیه هوای پلاسمایی شده‌اند. این پروتوتایپ با کمک فناوری پلاسمای سرد، هوای حاوی ذرات دود و ترکیبات آلی فرار را تصفیه می‌کند. برخلاف فیلترها این فناوری کم‌ترین افت فشار را در هوای عبوری ایجاد می‌کند. از سویی الکترودهای جمع‌آوری‌کننده در این فناوری قابل تمیزکاری است و نیازی به تعویض ندارند. مصرف برق نیز در این دستگاه بسیار پایین است.
۶- تیم نانومهندسی سطح
این تیم متشکل از محققان دانشگاه تهران است. این گروه موفق به ساخت ۲ محصول اولیه (MVP) و یک پایلوت در حوزه آب و پساب شده‌اند که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.
• پایلوت دستگاه جذب رطوبت از هوای اشباع بدون مصرف انرژی، سامانه افزایش بازدهی مبدل حرارتی بخار: سامانه جذب رطوبت در محیط‌هایی با درصد رطوبت نسبی بالاتر از ۷۰ درصد کاربرد دارد. این سامانه بدون مصرف انرژی کار می‌کند و توانایی جذب بالای ۱۵ لیتر آب به ازای یک مترمربع از صفحات جمع‌کننده را دارا است. این در حالی است که به صورت آزمایشگاهی تا حدود ۲۵۰ لیتر آب در روز برای این سامانه گزارش شده است. سطوح نانویی ساخته شده توسط تیم، هیچ‌گونه تغییری در خاصیت آب ایجاد نمی‌کند و و آبی کاملا مقطر تحویل می‌دهد. آب خروجی نیاز به هیچ‌گونه فرآیندی برای خالص‌سازی و کاهش مواد آلاینده برای مصارف کشاورزی ندارد. با استفاده از پوشش‌های نانویی این گروه روی صفحات یا لوله‌های خنک‌سازی، می توان میزان مصرف انرژی را با کندانس قطره‌ای حداقل تا ۳۰ درصد کاهش داد. از نکات مثبت دیگر این روش پوشش‌دهی، افزایش مقاومت به خوردگی سطوح لوله‌های مبدل‌ها است که هزینه تعمیر و نگهداری را به شدت کاهش می‌دهد.
• محصول اولیه دستگاه جداساز گریز از مرکز: یکی از متداول‌ترین روش‌ها در جداسازی ذرات جامد از مایع در صنعت، روش گریز از مرکز است. دستگاه گریز از مرکز حاضر با استفاده از پلی‌اتیلن طراحی شده است تا وزن و قدرت موتور کمتری برای رسیدن به دور موردنظر نیاز داشته باشد. این انتخاب جنس باعث شده است تا محدوده وسیعی از محلول‌های اسیدی و بازی و نیز حلال‌های قطبی و غیرقطبی آسیبی به بدنه دستگاه وارد نکنند. دستگاه حاضر با ظرفیت ۳۰ لیتر بر سرعت و ۱۲۰۰ دور بر دقیقه توانایی جداسازی نانوذرات تا ۷۰ نانومتر با استفاده از فیلترهای دایروی متداول در آزمایشگاه‌ها را دارد.
• محصول اولیه دستگاه استحصال آب از رطوبت هوا: دستگاه استحصال آب از رطوبت هوای غیراشباع برای جذب آب در رطوبت نسبی بیش از ۱۰ درصد طراحی شده است. ماده جاذب رطوبت مورد استفاده در این دستگاه توسط همین تیم ساخته شده است و دارای گواهی نانومقیاس است. حداقل آب جذب شده در رطوبت نسبی ۱۰ درصد، ۱۲ لیتر در روز به ازای یک کیلوگرم ماده جاذب رطوبت است و با افزایش رطوبت نسبی این مقدار نیز افزایش می‌یابد. چگالنده‌های این دستگاه از سطوح نانومهندسی‌شده‌ای برخوردارند که با الهام‌گیری از طبیعت ساخته شدند و دارای خاصیت خودتمیزشوندگی هستند. این دستگاه آب جذب شده را از طریق روش نوین گندزدایی دیودهای UV پاک‌سازی می‌کند.
نانواستارت‌آپ هر ساله با ارائه خدمات گوناگون در حوزه تجاری‌سازی سعی در تسهیل فرآیند توسعه یک محصول از مرحله ایده تا محصول اولیه (MVP) دارد. از جمله خدمات این برنامه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• کمک به تیم‌سازی و مدیریت تیم
• پیشنهاد ایده و فناوری با پتانسیل صنعتی‌سازی
• کمک به تعیین نقشه راه فنی محصول
• منتورینگ و مشاوره در مسیر توسعه فنی محصول
• آموزش اصول کلی کارآفرینی و کسب‌وکار
• آموزش برخی مفاهیم در حوزه نانوفناوری و آب و پساب
• تامین مواد اولیه
• تامین تست‌های آزمایشگاهی
• کمک به تامین آزمایشگاه و فضای کار
• کمک به طراحی صنعتی پروتوتایپ
• حمایت جهت دریافت مجوزها و استانداردهای مربوطه
• ارائه طرح‌های موفق در جشنواره نانو و دمودی‌های مرتبط
شایان ذکر است سومین دوره نانواستارت‌آپ از مورخ ۲۷ شهریورماه ۹۸ همزمان با اختتامیه نهمین مسابقه ملی آغاز شده است و ۱۰۰ برگزیده از مسابقه ملی وارد این دوره از برنامه شده‌اند.
