نانوسیستم هوشمند برای کاهش عوارض داروهای شیمی‌درمانی

با استفاده از نانوساختار طلا و لیپوزوم، نانوسیستم هوشمندی ساخته شده که می‌تواند اثربخشی داروهای شیمی‌درمانی را بهبود داده و در عین حال عوارض جانبی دارو را کم کند.

داروهای شیمی‌درمانی هسته اصلی روش‌های درمان سرطان هستند، با این حال به دلیل اثرات جانبی منفی این نوع داروها، استفاده از آن‌ها با مشکلاتی روبه‌رو است و در عین حال استفاده از داروهای شیمی‌درمانی منجر به مقاومت‌هایی در سلول‌های سرطانی می‌شود. بنابراین، لازم است که داروهای شیمی‌درمانی به‌گونه‌ای اصلاح شوند که کمترین اثرات منفی را داشته و همچنین مقاومت دارویی در تومورهای سرطانی ایجاد نکند.

در این راستا، محققان موسسه فناوری‌های پیشرفته شنژن از آکادمی علوم چین موفق به توسعه نانوسیستم هوشمندی شدند که می‌تواند داروهای شیمی درمانی را تقویت کرده و اثرات منفی آن‌ها را کم کند.

نتایج این پروژه در نشریه Journal of Controlled Release به چاپ رسیده است.

این نانوسیستم هوشمند شامل لیپوزوم حساس به دما بوده که روی سطح نانوقفس‌های طلا را پوشش داده است. درون این نانوقفس‌ها، داروی شیمی‌درمانی دوکسوروبیسین قرار داده شده است. این ساختار به طول موج پرتوهای مادون قرمز نزدیک حساس بوده و درصورت تابش این طول موج، دارو از درون این نانوسیستم رهاسازی می‌شود. در واقع این نانوسیستم با ترکیب شیمی‌درمانی و نوردرمانی ایجاد شده و برای مقابله با سرطان پستان به کار گرفته شده است.

پوشش لیپوزوم‌های زیست‌سازگار موجب بهبود جذب دارو از طریق سلول می‌شوند و همچنین میزان نشت دارو در طول چرخه حیات دارو به حداقل می‌رسد.

مهم‌تر این که، این نانوسیستم هوشمند دارای قابلیت تبدیل انرژی بوده و تابش نور را به گرما تبدیل می‌کند. در نتیجه، استفاده از حرارت کم که در اثر تابش پرتوهای مادون قرمز نزدیک ایجاد می‌شوند نه تنها موجب رهایش داروی شیمی‌درمانی شده و دارو را از لیزوزوم به هسته می‌برد، بلکه همین گرما نیز روی از بین بردن سلول‌های سرطانی اثربخش بوده و می‌تواند فرایند درمان را تسریع کند.

بررسی‌های محققان نشان داده است که گرمای ملایم می‌تواند مقاومت دارویی را معکوس کرده و نشانگرهایی که موجب مقاومت دارویی می‌شوند را سرکوب می‌کند و با این کار از تخلیه داروی شیمی‌درمانی از درون به بیرون سلول جلوگیری کرده و حساسیت دارویی را افزایش می‌دهد. در نتیجه می‌توان گفت که این نانوسیستم موجب افزایش کارایی داروی شیمی‌درمانی می‌شود.