بررسی نقش نانولوله‌های زیستی در بروز برخی بیماری‌های چشم و اعصاب

با بررسی نانولوله‌های زیستی در اطراف مویرگ‌ها، دانشمندان نشان دادند که اختلال در این نانولوله‌ها می‌تواند نقش مهمی در بروز برخی بیماری‌ها نظیر آلزایمر و گلوکم داشته باشد.

بر اساس نتایج مطالعه‌ای که به‌تازگی توسط محققان مرکز بیمارستان دانشگاه مونترال منتشر شده، یک سیستم توزیع مجدد جریان خون ابداع شده که برای عملکرد مناسب شبکیه چشم بسیار مفید است.

دکتر آدریانا دی‌پولو، استاد اعصاب در دانشگاه مونترال و دارنده کرسی تحقیقاتی بیماری گلوکم از محققان اصلی این پروژه است.

وی می‌گوید: «ما پیش از این می‌دانستیم که نواحی فعال شده شبکیه، خون بیشتری نسبت به مناطق غیرفعال دریافت می‌کنند. اما تاکنون کسی نمی‌دانست که چگونه رهایش خون در این منطقه مدیریت می‌شود.»

این مطالعه روی موش‌ها مورد آزمایش قرار گرفته است. در حیوانات زنده، همانند انسان، شبکیه چشم از اکسیژن و مواد مغذی موجود در خون برای عملکرد کامل استفاده می‌کند. این تبادل حیاتی از طریق مویرگ‌ها انجام می‌شود که نازک‌ترین رگ‌های خونی در بدن هستند. زمانی که خون‌رسانی به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد یا قطع می‌شود، شبکیه چشم مواد موردنیاز خود را دریافت نمی‌کند. در این شرایط، سلول‌ها شروع به مردن می‌کنند و شبکیه چشم فعالیت خود را متوقف می‌کند.

پریسایت‌ها، سلول‌هایی هستند که توانایی کنترل میزان عبور خون از مویرگ را دارند و به دور مویرگ‌ها پیچیده شده‌اند. آلارکون مارتینز، از محققان این پروژه می‌گوید: «با استفاده از روش میکروسکوپی برای مشاهده تغییرات عروقی در موش‌های زنده، ما نشان دادیم که پریسایت‌ها، لوله‌های بسیار نازکی را به نام نانولوله‌های تونل‌زنی پریسایت را برای ارتباط با دیگر پریسایت‌های موجود در محیط به کار می‌گیرند. از طریق این نانولوله‌ها، پریسایت‌ها می‌توانند با هم گفتگو کنند تا خون موردنیاز محیط اطراف به آنجا برسد.»

ویژگی مهم دیگر این است که این سامانه با آسیب ‌دیدن نانولوله‌ها دچار مشکل شده و عملکرد خون‌رسانی آن‌ها دچار اختلال می‌شود. کمبود خون‌رسانی نیز روی عملکرد نرون‌ها و کل بافت اثر منفی خواهد داشت.

یافته‌های این تیم تحقیقاتی نشان می‌دهد که نقص ریزرگ‌ها در بیماری‌های عصبی مانند سکته مغزی و گلوکم و همچنین آلزایمر بسیار موثر بوده و ممکن است اختلال در نانولوله‌های تونل‌زنی عامل موثر در بروز این بیماری‌ها باشد.

راهبردهای محافظت از این نانوساختارها می‌تواند مفید باشد اما هنوز اثبات نشده ‌است.