کمیته برنامه‌ریزی استانداردهای مکانیک و فلزشناسی، در مهر ماه ۱۳۹۹ با حضور نماینده ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و نماینده واحد تولیدکننده گرمکنهای گازسوز تابشی نانوکاتالیستی تشکیل شد و پس از پرسش‌وپاسخ و بحث فراوان، با تدوین استاندارد ملی ویژگی‌ها و روش آزمون برای گرمکنهای گازسوز تابشی نانوکاتالیستی موافقت نمود. طبق مصوبه این کمیته، تدوین این استاندارد به شرکت دانش‌بنیان به‌فرآوران نوین آریا سرمد به‌عنوان بزرگترین واحد تولیدکننده این محصول در کشور واگذار شد.
آغاز تدوین استاندارد روش آزمون و ویژگی محصول برای گرمکنهای گازسوز تابشی نانوکاتالیستی
شرکت دانش‌بنیان به‌فرآوران نوین آریا سرمد با همکاری مرکز تحقیقاتی انرژی، آب و محیط زیست دانشگاه علم و صنعت ایران، در سال ۱۳۹۵ موفق به دستیابی به دانش فنی و ساخت اولین نمونه تجاری گرمکنهای (گازسوز تابشی) نانوکاتالیستی در ایران شد. هم اکنون این شرکت قابلیت تولید گرمکنهای نانوکاتالیستی با ظرفیت ۱۵۰ دستگاه در سال و در ابعاد گوناگون را داراست.
برای توسعه دانش فنی و ساخت این محصول در این شرکت، تاکنون ۲ تز دکتری، ۶ پایان نامه کارشناسی ارشد و ۵ پایان نامه کارشناسی انجام گرفته و از نتایج آن‌ها بیش از ۲۰ مقاله شامل: ۲ مقاله ISI و ۳ مقاله علمی– پژوهشی و ۱۵ مقاله در کنفرانس‌های بین‌المللی منتشر شده است. برخی از تاییدیه‌ها و سوابق مرتبط با این محصول به شرح ذیل می‌باشد:
- مجوز دانش‌بنیان تولیدی نوع ۱
- گواهی نامه نانومقیاس از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو
- ثبت اختراع و گواهی‌نامه اختراع سطح ۳ از بنیاد ملی نخبگان برای انواع مختلف گرمکنهای تابشی نانوکاتالیستی
- تاییدیه‌های مختلف از: شرکت ملی گاز ایران، شرکت گاز استان تهران، سازمان گسترش و نوسازی، شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران، انجمن احتراق ایران و …
- کسب رتبه در جشنواره دانایی خلیج فارس و جشنواره ملی ابتکارها و اختراع‌های سوخت و احتراق
- انتخاب پایان نامه برتر از طرف: انجمن مهندسان مکانیک ایران و انجمن احتراق ایران
گرمکنهای نانوکاتالیستی دارای مزایای فوق العاده‌ای نسبت به سایر انواع گرمکن‌ها هستند. سه مزیت اصلی گرمکنهای نانوکاتالیستی در مقایسه با سیستم‌های گرمایشی مرسوم عبارتند از: بازدهی انرژی بالا، آلایندگی زیست محیطی کم، ایمنی بسیار بالا به واسطه کاهش دمای احتراق و حذف شعله.
گرمکنهای نانوکاتالیستی در صنایع گوناگونی کاربرد دارند، از قبیل: صنایع نفت و گاز (پیش گرمایش سیالات فرآیندی، گرمایش موضعی تجهیزات ابزار دقیق و …)؛ کوره‌های رنگ آمیزی (چوب، پلاستیک، فلز)؛ کوره‌های رطوبت زدایی؛ خشک‌‌کن‌ها (کاشی، چوب، کاغذ، پارچه و چرم و …)؛ صنایع غذایی (خشک کردن ماکارونی، لازانیا، سیب زمینی، برنج، خشکبار، گندم، چای، سیفی‌جات و …)؛ گرمایش ساکن و سیار در سوله‌ها، کارگاه‌ها، مرغداری‌ها، کاروان‌ها، خانه‌ها.
عمده تولید گرمکنهای نانوکاتالیستی در سطح دنیا هم اکنون توسط شرکت‌های بروئست (امریکا)، کاتاداین (کانادا) و اینفراگاز (ایتالیا) انجام می‌شود. این فناوری توانسته است تاییدیه‌ها و استانداردهای مربوطه را از مراجعی نظیر ATEX، CE، FM و CSA برای تولید حرارت تابشی ایمن و پاک اخذ نماید.
این فناوری تا چند سال پیش تنها در انحصار کشورهای منطقه آمریکای شمالی و معدود کشورهای اروپایی بود، اما هم اکنون تولید این محصول در کشور با قیمتی تقریبا معادل ۵۰% نمونه‌های مشابه خارجی انجام می‌شود. علی رغم آنکه در سال‌های گذشته بخش عمده نیاز کشور به این نوع گرمکن از طریق واردات محصول تامین شده است و چند سالی است طراحی و ساخت گرمکنهای نانوکاتالیستی در شرکت‌های داخلی انجام می‌شود، اما هنوز استاندارد ملی برای این محصول خاص تدوین نشده است. البته برای گرمکنهای تابشی هم اکنون چند استاندارد ملی وجود دارد، اما این استانداردها به انواع غیر کاتالیستی این محصول می‌پردازند و برای نوع نانوکاتالیستی قابل استفاده نیستند.
منبع اصلی برای تدوین این استاندارد، ANSI Z۸۳.۲۰ است که به انواع کاتالیستی و غیر کاتالیستی گرمکنهای تابشی با سوخت گاز طبیعی می‌پردازد. این استاندارد شامل الزامات ساخت و عملکرد گرمکنهای تابشی است که برای تدوین استاندارد ملی حاضر، از بخش‌های مرتبط با گرمکنهای نانوکاتالیستی در این منبع استفاده می‌شود.
