نانودارویی که قارچ‌های مضر را از بین می‌برد و گونه‌های مفید زنده می‌مانند

محققان روسی و مکزیکی موفق به توسعه نانودارویی شدند که می‌تواند قارچ‌های خطرناک و بیماری‌زا را از بین ببرد در حالی‌که قارچ‌های مفید امکان زنده ماندن داشته و می‌توانند در محیط تکثیر کنند.

پژوهشگران روسی دانشگاه پلی‌تکنیک تومسک (TPU) به همراه همکارانی از مکزیک روشی را برای درمان انتخابی عفونت‌های قارچی ارائه کردند.

محققان دریافته‌اند که نانوذرات نقره موجود در داروهای تولید شده آن‌ها، برخلاف عوامل ضدقارچ رایج موجود در بازار، بدون تأثیر بر گونه‌های مفید، به شکل موثری با انواع قارچ‌های بیماری‌زا مبارزه می‌کنند. نتایج این پروژه در مجله Colloid and Interface Science Communications به چاپ رسیده است.

محققان TPU به همکاری محققانی از نوفوسیبیرسک (SPC Vector-Vita) و دانشگاه ملی خودمختار مکزیک (UNAM)، سال‌هاست که داروهای مبتنی بر نانوذرات نقره برای مصارف پزشکی و دامپزشکی را تولید و آزمایش می‌کنند.

اثربخشی چنین داروهایی در درمان بیش از ۲۰ بیماری عفونی در میان انسان‌ها، حیوانات و گیاهان ثابت شده ‌است. پیشرفت‌های جدید امکان استفاده از نانوذرات نقره برای مبارزه با عفونت‌های قارچی بیماری‌زا را نیز فراهم می‌کند. نانوذرات کوچک نقره که اندازه آنها فقط ۳۵ ± ۱۵ نانومتر است، در محیط آب توزیع می‌شوند و محلول نقره کلوئیدی را تشکیل می‌دهند.

از آنجایی که این محلول حاوی نانوذرات نقره ناپایدار بوده و ذرات نقره بعد از به هم چسبیدن رسوب می‌کنند، دانشمندان برای جلوگیری از تجمع نانوذرات، پلیمر پلی‌وینیل پیرولیدون (PVP) به محلول اضافه می‌کنند که به آن پلی‌ویدون یا پویدون نیز گفته می‌شود. کارشناسان معتقدند که این امر دستیابی به داروی نانونقره موثر را ممکن می‌کند.

پژوهشگران این پروژه معتقدند که در حال حاضر داروهای مختلف نقره کلوئیدی در جهان تولید می‌شود، اما همه آن‌ها در مبارزه با عفونت‌ها به اندازه کافی موثر نیستند.

الکسی پستریاکوف، استاد دانشکده تحقیقات شیمی و علوم زیست پزشکی کاربردی TPU می‌گوید: «نانوذرات نقره (AgNPs)، با غلظت ۲۵ میکروگرم در میلی‌لیتر، قادر به جلوگیری از رشد ۹۰ درصدی سلول‌های Candida Tropicalis (عامل بیماری کاندیدیازیس) بودند. اما به طرز قابل توجهی، ۵۰ درصد از جمعیت سلول Saccharomyces Boulardii (یک پروبیوتیک مفید) زنده ماندند، که می‌تواند تولید مثل بیشتر سلول‌ها را تسهیل کند. این بدان معنی است که برخلاف داروهای ضد قارچ رایج، این نانوذرات نقره قارچ‌های بیماری‌زا را از بین می‌برد، اما اثرات نسبتاً ضعیفی بر گونه‌های سودمند قارچ‌ها دارد.»

دانشمندان پس از مقایسه فعالیت نانوذرات نقره با عوامل ضدقارچی رایج به این نتیجه رسیده‌اند که داروهای سنتی یا در برابر هر دو نوع گونه قارچ (مفید و مضر) بسیار موثر نیستند، یا انواع مفید را به همراه انواع بیماری‌زا از بین می‌برند.

این گروه تحقیقاتی در حال بهینه‌سازی شرایط استفاده از این دارو پیشرفته است و پس از آن، آن‌ها وارد مرحله تجاری‌سازی می‌شوند.