محققان نانوذراتی طراحی کردند که میتواند دارو را با عبور از سد خونی مغز، مستقیم به مغز برساند و عوارض جانبی داروهای رایج را نداشته باشد.
طراحی نانوذراتی برای رهایش مستقیم دارو به مغز
برای دانشمندانی که روی بیماریهای مربوط به اختلالات عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون کار میکنند، دریافت داروی مناسب به مغز سختترین کار است. محققان در کانادا میگویند که نانوذراتی تولید کردهاند که میتوانند با موفقیت از تمام موانع در مسیر رسیدن به مغز عبور کنند. بررسیهای آنها نشان میدهد که این ذرات میتوانند داروهایی را در نورونها رهاسازی کنند که با روشهای رایج امکان رهایش منظم آنها وجود ندارد.
یک تیم تحقیقاتی از موسسه ملی دیلا ریسرچ ساینتیک (INRS) توضیح میدهند که سد خونی مغزی بزرگترین مانع در درمان بیماریهای تخریب عصبی است. بیماریهایی مانند آلزایمر سلولهای مغز را در معرض پلاکتهای مضر قرار میدهد که باعث اختلال در حافظه و عملکرد حرکتی میشود.
در حالیکه داروهای استانداردی که از طریق جریان خون وارد بدن میشوند، نمیتوانند به مغز برسند، محققان این پروژه میگویند نانوذراتی که آنها طراحی کردهاند با خواص شیمیایی ویژهای که دارند از چشم تیزبین سیستم ایمنی بدن نادیده گرفته میشوند. چارلز رامسامی میگوید: «سد خونی مغزی مواد مضر را فیلتر میکند تا از رسیدن آزادانه آنها به مغز جلوگیری کند. اما همین مانع، سدی در برابر عبور داروها میشود.»
درمانهای عادی به دوزهای بالا نیاز دارند تا مقدار کمی از دارو به مغز برسد. این دوز بالا موجب میشود تا مقدار زیادی از دارو در جریان خون بیمار باقی بماند و باعث عوارض جانبی میشود. اگر علائم بیش از حد شدید باشد، حتی ممکن است لازم باشد برخی از بیماران فرآیند درمان خود را متوقف کنند. محققان دریافتند که با استفاده از نانوذرات میتوان دارو را در یک پوشش محافظتی محصور کرده و عوارض جانبی کمتری به وجود آورد.
محققان این پروژه از سلولهای کشت یافته و سپس گورخر ماهی برای بررسی اثربخش این فناوری استفاده کردند.
پروفسور رامسامی میگوید: «این ماهی چندین مزیت دارد. سد خونی-مغزی آن مانند انسان است و پوست شفاف آن تقریباً در زمان واقعی امکان دیدن توزیع نانوذرات را امکانپذیر میکند.»
وی میافزاید: «ما ذرات را با اسید پلیلاکتیک (PLA)، یک ماده زیست سازگار که به راحتی توسط بدن از بین میرود، تولید کردیم. یک لایه از پلیاتیلن گلیکول (PEG) این نانوذرات را میپوشاند و آنها را برای سیستم ایمنی بدن نامرئی میکند، بنابراین میتوانند مدت طولانیتری در جریان خون گردش کنند.»
بررسیهای محققان نشان میدهد که این ذرات PLA / PEG میتوانند از سد مغز خون در ماهی گورخر عبور کرده و به سلولهای عصبی برسند. نتایج این مطالعه در Journal of Controlled Release منتشر شده است.