شباهتهای اساسی میان واکسن شرکت مادرنا و فایزر وجود دارد، اما یکی از تفاوتهای بارز میان واکسنهای این دو شرکت، تفاوت در نانوذرات مورد استفاده آنها است.
نانوذره مورد استفاده توسط فایزر و مادرنا با هم تفاوت دارد
فایزر و مادرنا دو شرکتی هستند که در حال حاضر روی ساخت و آزمایش واکسن mRNA برای مقابله با SARS-Cov-2 ویروس کار میکنند. با این حال، بسیاری از مردم در مورد چگونگی دقیق کارکرد این واکسنها و عملکرد آنها سئوالاتی داشته و نگرانیهایی دارند.
به گفته زوکای سو، استاد برجسته دانشگاه ایالتی فلوریدا، نانوذرات شرکت مادرنا پایدارتر هستند؛ بنابراین، میتوان آنها را در ۴ درجه سانتیگراد نگهداری کرد. در مقابل، واکسن شرکت فایزر باید در دمای منفی ۸۰ درجه سانتیگراد باشد که دمای بسیار پایینی محسوب میشود و این بدان معناست که واکسن باید در فریزر نگهداری شود؛ بنابراین، از این منظر فناوری شرکت مادرنا بهتر خواهد بود زیرا از نظر دما پایدارتر است.
با این حال هنوز سئوالات بسیاری درباره ایمنی این واکسنها، مدت زمان ماندگاری و مشکلات لجستیکی این واکسنها وجود دارد که یافتن پاسخ همه آنها براساس دادههایی است که به مرور زمان دانشمندان میتوانند به آنها دست پیدا کنند. در حال حاضر تنها اطلاعات منتشر شده از طرف خود شرکتها بوده است و این اطلاعات نیز هنوز بررسی نشدهاند.
اما واکسن mRNA به چه معنا است. RNA پیامرسان برای رمزگذاری پروتئین خاصی که ویروس کووید ۱۹ با خود حمل میکند طراحی شده است، پروتئینی که بهصورت طبیعی روی سطح این ویروس بوده – پروتئین spike / s – همان چیزی است که ویروس با آن به سلولهای گیرنده میزبان سالم در انسان متصل میشود.
واکسن mRNA به جای استفاده از یک ویروس ضعیف شده، فقط پروتئین سطح ویروس را در بدن ایجاد میکند. در واکسنهای رایج معمولا ویروس زنده ضعیف شده یا ویروس مرده به بدن تزریق میشود، اما در این واکسنها دستورالعمل ساخت پروتئین سنبله روی سطح ویروس به بدن وارد و این پروتئینها در بدن تولید میشود.
mRNA پروتئین سنبله ویروس را در بدن تولید کرده، بنابراین بدن آن قطعه را بهعنوان یک «مهاجم» خارجی تشخیص میدهد و شروع به ایجاد آنتیبادی برعلیه پروتئین سنبله میکند. به این ترتیب اگر ویروس واقعی به بدن حمله کند، سیستم ایمنی بدن پروتئینهای سنبله ویروس مهاجم را تشخیص میدهد و برای از بین بردن آن پاسخ ایمنی دارد.
طبق گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، واکسنهای mRNA برای بیش از یک دهه توسط دانشمندان مورد مطالعه قرار گرفته است، اما هیچ یک از آنها بهطور رسمی مورد استفاده قرار نگرفته است، زیرا استفاده از این روش واکسیناسیون عوارضی دارد.
سوو میافزاید: «بسیاری از مردم نمیخواهند واکسن بزنند، اما باید بدانند که این مسئولیت به دوش آنها خواهد بود که که با این کار ویروس را به افراد بیشتری منتقل میکنند. برای رسیدن به ایمنی گلهای لازم است بیش از ۷۰ درصد مردم واکسن بزنند.»
شرکتها مجبورند برخی از عناصر سازنده mRNA را اصلاح کنند تا ثبات بیشتری داشته باشد و واکسن بتواند وارد سلول شود. اینکار با استفاده از نانوذرات انجام میشود که mRNA توسط آن احاطه شده است؛ بنابراین، mRNA میتواند به سلول انسان متصل شود و هنگام تلاش برای ورود به سلول توسط آنزیمهای بدن تجزیه نشود.
نکته جالب توجه اینجاست که واکسنهای Pfizer و Moderna از دو نانوذره متفاوت استفاده میکنند. کاری که این شرکتها انجام میدهند تنها تولید پروتئین سطح ویروس است؛ بنابراین، کل ویروس را در داخل بدن میزبان تشکیل نمیدهند.
در مسیر توسعه این واکسن مشکلاتی وجود داشته اما دادههای بهدست آمده تاکنون بسیار دلگرمکننده بهنظر میرسند. بهعلاوه، این فناوری در حال توسعه میتواند برای ویروسهای دیگر و حتی درمانهای ضدسرطان در آینده استفاده شود.