آزمایش روی موشهای آزمایشگاهی تایید کرد که تزریق نوعی نانوذرات مهندسی شده میتواند مانع از بین رفتن غضروفها شود.
تزریق نانوذرات به زانو میتواند مانع از بین رفتن غضروفها شود
آرتروز یک بیماری دردناک، ناتوانکننده و به نسبت شایع است که کند کردن یا متوقف کردن آن کاری دشوار است. بنابراین، گزینههای درمانی آن معمولا به کاهش درد محدود میشوند. اما بهتازگی یک مطالعه جدید روی موشها انجام شده است که نشان میدهد تزریق نانوذرات درمانی به زانو میتواند تخریب غضروف را کُند کند.
غضروفها در مفاصل ما، به ویژه در زانوها، نقشی اساسی دارند. اما از آنجا که بهطور طبیعی خود را ترمیم نمیکند، این بافت میتواند با گذشت زمان یا بهعلت آسیب تخریبشده و منجر به دردهای مرتبط با آرتروز شود.
در سالهای اخیر، دانشمندان راههایی برای کاهش تخریب غضروف با استفاده از یک مولکول مشتق شده از جلبکها یا حتی رشد مجدد آن با تغییر سلولهای بنیادی یا تزریق مولکولهای خاص پیدا کردهاند.
در این پژوهش جدید، محققان با هدف قرار دادن یک مسیر پروتئینی که به رشد غضروف مرتبط است، ترکیب جدیدی را تولید کردند که نویدبخش بازسازی غضروف است.
لینگ کین از محققان این پروژه میگوید: «آزمایشگاه ما یکی از معدود آزمایشگاههایی در جهان است که روی سیگنالینگ گیرنده فاکتور رشد اپیدرمال (EGFR) در غضروف مطالعه میکند. از ابتدای کار ما دریافتیم که کمبود یا غیرفعال شدن EGFR سرعت آرتروز را در موشها تسریع میکند. ما پیشنهاد کردیم که میتوان از این روش برای درمان آرتروز استفاده کرد و در این مطالعه برای اولین بار ثابت کردیم که فعال شدن بیش از حد EGFR در داخل زانو، پیشرفت آرتروز را مسدود میکند.»
ابتدا این تیم با استفاده از موشهای مهندسی شده که در آنها EGFR بیش از حد فعال شده، این نتایج را تأیید کردند. این مدلهای آزمایشگاهی غضروف بزرگی داشتند که برخلاف موشهای کنترل، به مرور زمان غضروفها از بین نرفت و حتی وقتی تیم با جراحی مقداری از مینیسک موش را برای تقلید از آرتروز از بین بردند، غضروف در برابر آسیب مقاومت کرد. فرآیند برعکس این موضوع نیز مورد آزمایش قرار گرفت، یعنی موشهایی که دارویی برای جلوگیری از عملکرد EGFR دریافت کردند، تخریب غضروف در آنها تسریع شد.
در مرحله بعدی، محققان نانو درمانی جدیدی را براساس این مسیر ایجاد کردند. آنها یک لیگاند EGFR بهنام تبدیلکننده فاکتور رشد-آلفا (tgf-α) را به نانوذرات مصنوعی متصل کردند که میتواند برای کاهش سرعت تخریب غضروف به زانو تزریق شود.
ژیلیانگ چنگ، از محققان این پروژه میگوید: «لیگاندهای EGFR آزاد نیمه عمر کوتاهی دارند و بهدلیل اندازه کوچک نمیتوانند درون کپسول مفصلی نگه داشته شوند. نانوذرات به محافظت از آنها در برابر تخریب کمک میکنند، آنها را در مفصل محدود کرده، سمیت را کاهش میدهد و آنها را به درون غضروفهای متراکم حمل میکند تا به کندروسایتها برسند.»
محققان این فناوری را روی موشهایی که بخشی از غضروف آنها آسیب دیده بود، آزمایش کردند و دریافتند تخریب غضروف و سخت شدن استخوان با تزریق این نانوذرات کُند میشود و به نظر میرسد درد زانوی آنها کاهش مییابد در حالی که هیچ عارضه جانبی عمدهای نیز در این روش درمانی مشاهده نشد.
نتایج این پروژه در Science Translational Medicine منتشر شده است.