جای زخم یکی از عوارض جراحی است، محققان با استفاده از نانوذرات محلولی ساختند که بهصورت اسپری روی زخم پاشیده شده و مانع از باقی ماندن جای زخم میشود.
محلولی که با اسپری شدن روی زخم، مانع از باقی ماندن اثر زخم روی بدن میشود
یکی از اثرات طبیعی ترمیم زخم، تشکیل بافت اسکار (جای زخم) است که از آن بهعنوان یکی از عوارض بعد از عمل نام برده میشود. بعد از ۹۵ درصد از جراحیها، شبکههای فیبری از بافت اسکار که چسبندگی نامیده میشوند، بین اندامها و سایر بافتها تشکیل شده و آنها را به هم متصل میکند. در مورد جراحی شکم، چسبندگی میتواند به عوارض زیادی از جمله انسداد روده کوچک و درد شدید منجر شود و برای حل این مشکل اغلب به جراحیهای بیشتری نیاز است.
برای جلوگیری از تشکیل چسبندگی، تیمی از محققان دانشگاه استنفورد به سرپرستی پروفسور جوزف وو و اریک اپل، هیدروژلهای نانوذرات پلیمری پویا تولید کردند که میتواند در حین جراحی روی دیواره صفاق یا سایر بافتها اسپری شود. آنها در مقالهای که در نشریه Advanced Therapeutics منتشر کردند نشان دادند که فرمولاسیون هیدروژل زیستسازگار آنها بهطور موثری از ایجاد چسبندگی بین بافتها جلوگیری میکند.
محققان با استفاده از یک مدل جراحی روی جوندگان، نشان دادند که سیستم هیدروژل آنها بیش از دو برابر موثرتر از Seprafilm® در کاهش تشکیل و شدت چسبندگیهای صفاقی است، محصولی که در حال حاضر در اتاقهای عمل استفاده میشود.
اپل میگوید :«سیستم هیدروژل ما از مخلوط بیوپلیمرها با نانوذرات تجزیهپذیر تشکیل میشود. فعل و انفعالات قوی و در عین حال پویا بین پلیمرها و نانوذرات، که به نوعی مانند چسب مولکولی عمل میکنند، یک شبکه هیدروژل با پیوند عرضی ایجاد میکنند.»
خواص مکانیکی این هیدروژلهای دینامیکی ترکیبی بین مواد مایع و جامد است. این ساختار امکان دستیابی به حرکت طبیعی بافت را فراهم میکند.
بهمنظور یافتن راهحلهایی برای چسبندگیهای بعد از عمل، تحقیقات قابل توجهی انجام شدهاست. برخلاف محصولات محدودکننده فیزیکی، این هیدروژل نانوذرات پلیمری را میتوان بهصورت اسپری مورد استفاده قرار داد، که در نتیجه تجویز آن بسیار سادهتر میشود و تا دو هفته پس از جراحی نیز روی بافتها باقی میماند.
اپل میگوید: «محصولاتی که برای جلوگیری از چسبندگی مورد استفاده قرار میگیرند، بهصورت فیلم یا پارچههای پلیمری جامد هستند. متأسفانه، استفاده از این محصولات استاندارد، دشوار است و اثربخشی اندکی دارند، زیرا آنها اغلب هنگام حرکت بیمار از محل زخم جدا میشوند.»
اپل میگوید مزیت دیگر این فناوری آن است که هیدروژلهای نانوذرات پلیمری به راحتی تولید میشوند و در طول زمان ذخیرهسازی پایداری بالایی دارند.
این سیستم هیدروژل بسیار قابل تنظیم و پویا است و توسعهدهندگان این فناوری معتقدند که میتوانند از آن در طیف وسیعی از جراحیها استفاده کنند.