آیین کار استاندارد برای نمونه‌برداری نانوذرات غیرلیفی

نود و چهارمین اجلاسیه کمیته ملی استانداردهای فناوری نانو در روز شنبه ۲ اسفند ۱۳۹۹ به‌صورت مجازی برگزار شد و استاندارد «فناوری نانو – جمع آوری نانوذرات غیرلیفی با استفاده از نمونه بردار نانوذرات مبتنی بر الگوی نهشت تنفسی (NRD) – آیین کار» تصویب و آماده انتشار شد. تدوین این استاندارد ملی، با استفاده از استاندارد ASTM D۸۲۰۸ (انتشار در سال ۲۰۱۹) و با مشارکت متخصصانی از دانشگاه‌ها و شرکت تخصصی مرتبط و کارشناسان ستاد توسعه فناوری نانو انجام شد.

مواجهه با تراکم زیادی از ذرات فلزی غیرلیفی ریز و فوق ریز معلق در هوا شامل منگنز، کروم و نیکل که در طی فرآیندهایی با انرژی بالا مانند جوشکاری یا ذوب تولید می‌شوند، ممکن است اثرات سوء سلامت به همراه داشته باشد. مطالعات حیوانی و همه گیرشناختی مرتبط با جوشکاری و فرآیندهای کاری مربوط به آن، طیف گسترده ای از اثرات سوء سلامتی از جمله اثرات بر دستگاه تنفسی فوقانی، اثرات ریوی، اختلالات عصبی بالقوه و افزایش میزان سرطان ریه و مرگ را نشان می‌دهد. فیوم‌های جوشکاری که متشکل از نانوذرات تصادفی (ذرات با هر بعد خارجی در مقیاس نانو) هستند، اغلب حاوی ذرات بزرگتر تولیدشده ناشی از پاشش مواد مذاب روی سطح جوش نیز می‌باشند. مطالعات حیوانی و همه‌گیر شناختی مشخص کرده است که نانوذرات فیوم‌های جوشکاری در مقایسه با ذرات بزرگتر، باعث ایجاد اثرات سمی تر در سطح سلولی و تولید گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) واکنش‌پذیرتر می‌شوند. همچنین نانوذرات تولیدشده از فلزات یا اکسیدها و کالکوژنیدهای آن‌ها، کاربردهای صنعتی بسیاری یافته اند. تولید و استفاده از این نانوذرات می‌تواند منجر به استنشاق ذرات و در نتیجه اثرات سوء آن شود. استنشاق نانوذرات در مقایسه با ذرات بزرگتر از همان ترکیب اثرات زیان آور سلامتی بیشتری دارد.

به‌طور کلی روش‌های نمونه‌برداری هواسل، چگونگی جمع‌آوری نمونه‌هایی از هوای محیط کار را با استفاده از نمونه برداری‌های تنفسی و مرتبط مشخص می‌کند. این روش‌های ارزیابی مواجهه، برای اندازه‌گیری میزان مواجهه با نانوذرات کافی نیستند و نیاز به اندازه‌گیری تراکم نانو‌ذرات هوابرد به‌صورت مجزا از ذرات بزرگتر وجود دارد.

نود و چهارمین اجلاسیه کمیته ملی استانداردهای فناوری نانو در روز شنبه ۲ اسفند ۱۳۹۹ به صورت مجازی برگزار شد و استاندارد «فناوری نانو – جمع آوری نانوذرات غیرلیفی با استفاده از نمونه‌بردار نانوذرات مبتنی بر الگوی نهشت تنفسی (NRD) – آیین کار» تصویب و آماده انتشار گردید. تدوین این استاندارد ملی، با استفاده از استاندارد ASTM D۸۲۰۸ (انتشار در سال ۲۰۱۹) و با مشارکت متخصصانی از دانشگاه‌ها و شرکت تخصصی مرتبط و کارشناسان ستاد توسعه فناوری نانو انجام گردید.

این استاندارد، دستگاه و روش‌های اجرایی برای جمع آوری نانوذرات فلزی غیرلیفی هوابردی که در طول فعالیت‌های کاری تولید می‌شوند، را تشریح می‌کند. این استاندارد برای نمونه برداری فردی و محیطی در طی فرایندهای کاری و موقعیت‌هایی که ممکن است نانوذرات فلزی تولید شود (به‌عنوان مثال، جوشکاری، ذوب، میدان‌های تیراندازی) کاربرد دارد، اما برای نمونه‌برداری از نانو ذرات لیفی مانند نانولوله‌های کربنی قابل استفاده نیست.