نتایج یافته‌های پروژه‌ای به نام TargetGBM در اتحادیه اروپا، تولید یک نانوذره پلیمری هدفمند، قابل نفوذ به مغز و پایدار برای انتقال ژن سیستمیک به گلیوبلاستوما بوده است.
از بین بردن سلولهای سرطان مغز با نانودارو امکان‌پذیر می‌شود؟
درمان‌های رایج برای گلیوبلاستوما مولتی‌فرم، که شایع‌ترین و کشنده‌ترین شکل سرطان مغز است، بسیار بی‌اثر هستند. پروژه‌ای به نام TargetGBM در حال اجرا است که در آن یک روش مبتنی بر فناوری‌نانو توسعه داده می‌شود که می‌تواند از سد خونی مغزی عبور کند و سلولهای تومور را به طور انتخابی در شرایط آزمایشگاهی هدف قرار دهد.
بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما مولتی فرم غیرقابل درمان (GBM) به‌دلیل تومورهای عودکننده جان خود را از دست می‌دهند، تومورهایی که از سلول‌هایی باقی‌مانده از دور اول درمان زنده مانده و رشد کرده‌اند. درمان فعلی، جراحی مغز و به دنبال آن پرتودرمانی و تجویز داروی تموزولوماید است. با این حال، از آنجایی که سرطان عمیقاً به بافت سالم مغز نفوذ می‌کند، جراحی نمی‌تواند همه آن را از بین ببرد. علاوه بر این، سد خونی-مغزی مانع از رسیدن داروهای شیمی درمانی به سلولهای باقی مانده می‌شود که در آنجا تومورهای جدید ایجاد می‌شود.
پروژه TargetGBM با بودجه اتحادیه اروپا، نانوذراتی را ایجاد کرده است که با پوشش ویژه‌ای برای جلوگیری از ورود آنها به سلولهای دیگر و با مولکول‌هایی که به‌طور انتخابی سلولهای تومور را هدف قرار می‌دهند، پوشانده شده است. مهم این است که این نانوذرات می‌توانند وارد سلولهای سد خونی مغزی شوند و به طور بالقوه از آن نیز عبور کنند.
سالوادور بوروس، هماهنگ‌کننده پروژه می‌گوید: «اگر نتایج مثبت از موش‌های آزمایشگاهی به دست آوریم، این درمان می‌تواند گام مهمی در جهت ارائه درمانی کارآمد برای بیماری‌های مغزی، از جمله افراد مبتلا به تومور باشد.»
وقتی نوبت به درمان سلولهای سرطانی باقی‌مانده پس از جراحی مغز می‌رسد، شیمی درمانی به همه سلولهای بیمار نمی‌رسد و اغلب با عوارضی همراه است. در مقابل، اگر بتواند از سد خونی مغزی عبور کند، درمان داخل وریدی می‌تواند به سلولهای تومور باقی‌مانده برسد. تیم TargetGBM نانوسیستمی را توسعه داده است که قادر به معرفی انتخابی درمانی، به شکل ماده ژنتیکی، به سلولهای هدف است. اما خاصیتی که نانوذرات را قادر می‌سازد تا مواد ژنتیکی را بسته بندی کنند – بار مثبت پلیمر – همچنین آنها را قادر می سازد تا به هر سلولی وارد شوند. بنابراین، این تیم تحقیقاتی مجبور شد پوششی ایجاد کند که از این امر جلوگیری کند.
گام بعدی ایجاد مولکول‌های جدیدی بود که قادر به هدایت نانوذره فقط به سمت سلولهای تومور هستند. این مولکول‌ها که از پپتیدها و آنتی‌بادی‌ها ساخته شده‌اند، سپس روی سطح نانوذره ثابت شدند. نتایج آزمایش‌ها امیدوارکننده بوده است. بنجامی اولر-سالو می‌گوید: «ما کاهش نفوذ به سلولهای غیرهدف و ورود انتخابی بسیار کارآمد به سلولهای هدف، به لطف وجود نانوذرات پوشش داده شده را مشاهده کردیم. این نانوذرات همچنین می‌توانند وارد سلولهای سد خونی مغزی شوند که اولین قدم برای عبور از آن است.»
نتایج TargetGBM به خوبی با اولویت‌های کمیسیون اروپا مطابقت دارد که سلامت، از جمله درمان سرطان را به‌عنوان یک چالش اجتماعی کلیدی می‌داند که برای حل آن از ژن درمانی و فناوری‌نانو به‌عنوان یک فناوری توانمند کلیدی استفاده می‌کند. اولر-سالویا توضیح می‌دهد: «در حالی که نتایج، امیدوارکننده است، اما تا برنامه نهایی فاصله داریم. ما در حال حاضر در حال بهینه سازی نانوفرمولاسیون‌ها برای هدف قرار دادن سلولهای بنیادی سرطانی هستیم، سلول هایی که نسبت به درمان‌های فعلی مقاوم بوده و مسئول عود مجدد تومورها هستند. اگر نتایج دلگرم‌کننده‌ای در موش‌ها دریافت کنیم، به‌دنبال سرمایه‌گذاری برای آزمایش‌های بالینی خواهیم بود.»
