روش جدیدی برای اندازه‌گیری اثرات سمیت سلولی نانومواد استاندارد شد

صد و چهارمین اجلاسیه کمیته ملی استانداردهای فناوری نانو در روز دوشنبه ۸ آذر ۱۴۰۰ به صورت مجازی برگزار شد و استاندارد «فناوری نانو – روش سنجش برون‌تنی MTS برای اندازه‌گیری اثرات سمیت‌سلولی نانوذرات» تصویب و آماده انتشار شد.

حوزه فناوری نانو از طریق تولید مواد جدید، محصولات و کاربردها به سرعت در حال پیشرفت است. هم‌زمان سوالات زیادی در مورد پتانسیل تأثیر برخی از این مواد بر سلامت انسان و محیط‌زیست مطرح شده است. یک برنامه تحقیقاتی بزرگ برای درک بهتر و تعیین کمیت پتانسیل مخاطرات در سطح بین‌المللی در حال انجام است. به‌علاوه مواد شیمیایی اعمال شده بر پوشش سطحی نانوذرات در فرآوری یا در محصولات، به‌دلیل نسبت بالای سطح به حجم آن‌ها می توانند بر سمیت نانوذرات تأثیر بگذارند.

سیستم‌های سلولی یکی از عناصر اساسی سیستم‌های زیستی زنده هستند. پایش پاسخ سمیت سیستم‌های مدل سلولی به مواجهه با نانوذرات درک عمیقی از اثرات نانوذرات و اینکه کدام یک از آن‌ها برای بررسی بیشتر ارزیابی ریسک موردنیاز است را فراهم می‌آورد.

این استاندارد روشی برای ارزیابی اثرات نانواشیا و کلوخه‌ها و انبوهه‌های آن‌ها (NOAA) در زنده‌مانی سلول با استفاده از سنجش MTS است. آزمون طراحی شده شامل اجرای الزامات عملکردی و آزمایش‌های کنترلی برای مدیریت و مشخص‌ کردن متغیرها در نتایج آزمون است.

سنجش MTS مورد اشاره در این استاندارد، یکی از آزمون‌های تجاری متعدد و در دسترس برای ارزیابی سمیت ‌سلولی نانومواد است. این آزمون مبتنی بر سنجش MTS در کنار آزمون‌هایی مانند LDH (سنجش یکپارچگی غشای پلاسمایی)، ATP (سنجش متابولیسم انرژی) و BrdU (سنتز DNA) کمک می‌ کند تا ارزیابی جامع‌تری از تأثیر کلی نانوذرات بر سلول‌ها انجام شود.

برای تدوین این استاندارد ملی، به‌عنوان منبع از استاندارد بین‌المللی ایزو به شماره ۱۹۰۰۷ استفاده گردید که توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ایزو) در سال ۲۰۱۸ منتشر شده است. این استاندارد ملی با مشارکت خانم رابعه منهاج بنا (مدیرعامل شرکت راهبران توسعه سبز)، به‌عنوان دبیر تدوین استاندارد و متخصصانی از دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور، سازمان ملی استاندارد و کارشناسان ستاد توسعه فناوری نانو تدوین گردید.