کمپلکس نانوذره‌ای که واکسن‌ها را تقویت می‌کند

محققان موسسه فناوری ماساچوست (MIT) و موسسه ایمونولوژی لا جولا به تازگی یک نانوذرات کمکی جدید طراحی کرده‌اند که ممکن است قوی‌تر از سایر ادجوانت‌هایی باشد که در حال حاضر استفاده می‌شوند. مطالعات روی موش‌ها نشان داد که این فناوری به طور قابل توجهی تولید آنتی‌بادی را پس از واکسیناسیون علیه HIV، دیفتری و آنفولانزا بهبود می‌بخشد.

ادجوانت ترکیبی است که سیستم ایمنی را برای ایجاد پاسخ قوی‌تر تحریک می‌کند. معمولاً یک ادجوانت همراه با واکسن‌ها برای تقویت اثر واکسن‌ها تجویز می‌شود.

دارل ایروین، استاد مهندسی زیست‌شناسی و علوم مواد و مهندسی موسسه فناوری ماساچوست، می گوید: «ما شروع به بررسی این فرمولاسیون خاص کردیم و متوجه شدیم که فوق‌العاده قوی است، بهتر از هر چیزی که تا پیش از این امتحان کرده بودیم.»

ایروین و شین کروتی، استاد مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و واکسن در موسسه ایمونولوژی لا جولا، از نویسندگان ارشد این مطالعه هستند که مقاله‌ آن‌ها در Science Immunology منتشر شده است.

اگرچه ایده استفاده از ادجوانت‌ها برای افزایش اثربخشی واکسن برای دهه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است، تنها تعداد انگشت شماری از این ترکیبات کمکی واکسن مورد تایید FDA است. چند سال پیش، FDA یک ادجوانت مبتنی بر ساپونین را تایید کرد. این ترکیبی است که از پوست درختانی درشیلی به دست می‌آید.

ساپونین فرموله شده در لیپوزوم‌ها اکنون به‌عنوان یک کمکی در واکسن کرونا استفاده می‌شود. ساپونین‌ها در یک نانوذره قفس مانند به نام کمپلکس تحریک کننده ایمنی (ISCOM) در واکسن کووید-۱۹ که در حال حاضر در آزمایش‌های بالینی است، استفاده می‌شود.

محققان نشان داده‌اند که ساپونین‌ها پاسخ‌های ایمنی التهابی را تقویت می‌کنند و تولید آنتی‌بادی را تحریک می‌کنند، اما چگونگی انجام این کار مشخص نیست. در این مطالعه جدید، تیم موسسه فناوری ماساچوست و موسسه ایمونولوژی لا جولا می‌خواستند بفهمند که این ادجوانت چگونه اثرات خود را اعمال می کند و ببینند که آیا می‌توانند آن را قوی‌تر کنند.

آنها نوع جدیدی از ادجوانت مشابه ادجوانت ISCOM طراحی کردند و مولکولی به نام MPLA، نوعی گیرنده آگونیست‌، را در آن قرار دادند. وقتی این مولکول‌ها به گیرنده‌های سلول‌های ایمنی متصل می‌شوند، باعث التهاب می‌شوند. محققان ادجوانت جدید خود را SMNP (نانوذرات ساپونین/MPLA) نامیدند.

ایروین می‌گوید: «این نتایج می‌تواند جالب باشد زیرا ساپونین و گیرنده آگونیست‌ هر دو ادجوانتی هستند که به طور جداگانه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و نشان داده‌اند که بسیار مؤثر هستند.»

محققان این ادجوانت را با تزریق به موش‌ها آزمایش کردند. آنها این ادجوانت را با چندین ادجوانت تایید شده دیگر مقایسه کردند و دریافتند که نانوذره جدید مبتنی بر ساپونین پاسخ آنتی بادی قوی تری نسبت به سایرین ایجاد می کند.

یکی از آنتی ژن‌های HIV که آن‌ها استفاده کردند، یک نانوذره پروتئینی پوشش HIV است که نسخه‌های زیادی از آنتی‌ژن gp120 را روی سطح ویروس HIV ارائه می‌دهد. این آنتی ژن اخیراً آزمایش اولیه را در آزمایشات بالینی فاز ۱ تکمیل کرده است.