مصاحبه با دکتر علیمراد رشیدی ؛ محقق برتر (رتبه ششم) در سومین جشنواره برترین‌های نانو

آیا تاکنون در این حوزه موفق به تولید محصولی شده‌اید یا خیر؟ اگر موفق بوده‌اید
این محصول در چه مرحله‌ای از تولید است؟ به نظر شما چه زیرساختهایی لازم است به
وسیله شما و دولت جهت تجاری شدن محصولتان ایجاد شود؟
مهمترین محصول نانوساختار ما در پژوهشگاه صنعت نفت نانولوله‌های کربنی است.
علاوه بر آن موفق به تولید و سنتز سایر نانوساختار نیز شده‌ایم که مهمترین آنها
عبارتنداز: نانوساختارهای اکسید منیزیم (در مقیاس پایلوت)، نانوساختارهای اکسید
روی (در مقیاس پایلوت)، نانوساختارهای ترکیبات اکسیدی و سولفیدی تنگستن و
مولیبدن (در مقیاس آزمایشگاهی)، آلومینای نانوساختار (در مقیاس آزمایشگاهی).

هم‌اکنون تجاری‌سازی ۲۰ نوع ماده نانوساختار که فناوری ساخت آنها در پژوهشگاه
صنعت نفت به دست آمده، جزء برنامه‌های پژوهشگاه است. همچنین طرح‌ تجاری تولید
نانولوله‌های کربنی در کشور مالزی و تولید اکسید روی با بخش خصوصی در مرحله عقد
قرارداد است.
در طرح تولید انبوه نانولوله‌های کربنی حمایت‌های بی‌دریغ ستاد نانو موجب به
ثمر رسیدن این طرح گردید. از این رو برای تجاری شدن طرح‌های کارآمد دیگر و
کارشناسی شده پژوهشگاه نیز خواستار حمایت و ایجاد زیرساخت‌های لازم از جانب
ستاد نانو هستیم.
درصورت مراجعه سرمایه‌گذاری به شما، چه چیز قابل ارائه‌ای دارید؟
درصورت مراجعه سرمایه‌گذار می‌توانیم به او دانش فنی ارائه ‌دهیم، همچنین حمایت‌های
لازم جهت راه‌اندازی و خدمات پس از راه‌اندازی را نیز بر عهده بگیریم.
به نظر جنابعالی چه عواملی باعث موفقیت شما به عنوان یکی از منتخبین جشنواره
برترین ها، شده است؟
پس از یاری خداوند، دعای خیر پدر و مادر و دلگرمی‌های همسرم را مهمترین عوامل
کسب موفقیت‌های خود می‌دانم. علاوه بر اینکه تلاش تیم تحقیقاتی همکاران، حمایت‌های
ریاست محترم پژوهشگاه صنعت نفت و فعالیت‌های سایر همکاران پژوهشگاه از جمله
واحدهای آنالیز در موفقیت من نقش عمده‌ای داشته‌اند.
انجام یک پروژه در مقطع دکتری (با موضوع نانولوله‌های کربنی)، هدایت یک پروژه
کارشناسی ارشد (در زمینه نانوفیلتراسیون)، طرح تولید نانولوله‌های کربنی،
انتشار ۳ پتنت در مراجع معتبر بین‌المللی و ارائه دو مقاله از جمله مواردی
هستند که موجب کسب امتیاز بنده در این دوره جشنواره گردیده‌اند.
به نظر شما نقاط قوت و ضعف پژوهش‌هایتان در چیست؟
نانولوله‌های کربنی از مهمترین مواد پایه و کاربردی در فناوری‌نانو هستند.
بسیاری از تحقیقاتی که هم‌اکنون در حوزه فناوری‌ نانو در حال فعالیت هستند، به
نانولوله‌های کربنی به عنوان مواد اولیه نیازمندند.
تولید انبوه این محصول علاوه بر جوابگویی نیاز داخلی، می‌تواند به عنوان یک
محصول صادراتی با ارزش افزوده بالا نیز مطرح باشد واز خروج ارز جلوگیری نماید.

به نظر شما برای رسیدن به هدف “تولید ثروت و افزایش کیفیت زندگی مردم” به وسیله
فناوری نانو چه باید کرد؟
هدف فناوری‌های پیشرفته، ا‌یجاد ارزش افزوده برای مواد کم ارزش است. فناوری‌نانو
ابزاری قوی برای استفاده های مختلف است. اگر تمامی متخصصان ایرانی فعالیت‌ها و
تحقیقاتشان را با نگرشی نانومتری انجام دهند و از توانمندی‌های این فناوری
استفاده نمایند، می‌توان به پیشرفت کشور و ایجاد ارزش افزوده و تولید ثروت
امیدوار بود.
پیشنهاد شما برای بهتر شدن جشنواره انتخاب برترین‌های فناوری‌نانو چیست؟
بهتر است در معیارهای انتخاب توجه بیشتری به فعالیت های تولیدی با ارزش افزوده
و رسیدن به دانش فنی شود. امروزه شاهد رشد صعودی ثبت پتنت (ثبت اختراع) در سطح
جهان هستیم و این به این معناست که روند جهانی توسعه فناوری نانو به سمت تولید
محصول پیش می‌رود.
آیا برگزاری این جشنواره تأثیری بر پیشرفت ایران در این فناوری داشته است؟
بله، به ویژه که طی چند سال اخیر شاهد پیشرفت‌های خوب و چشمگیری در حوزه فناوری‌نانو
به خصوص در تولید مقالات ISI هستیم.

برای پیشرفت بیشتر کشورمان چه پیشنهادی برای دولت و پژوهشگران ایرانی دارید؟

با توجه به سرعت پیشرفت فناوری‌نانو در جهان، باید حمایت‌های داخلی نیز هدفمند
و کارشناسی شده بوده و بیشتر در راستای تولید محصول و دانش فنی انجام باشد.
تاخیر در به پایان رسیدن طرح‌های تولیدی موجب افزایش رقبا وکاهش ارزش اقتصادی
محصول می‌شود، بنابراین بهتر است حمایت‌های دولت به صورتی هدفمند از این بخش
تحقیقات انجام شود. به این ترتیب پژوهشگران نیز به پشتوانه حمایت‌های دولتی می‌آموزند
که با در نظر گرفتن نیازهای کشور به تحقیق و پژوهش بپردازند.
درحال حاضر، ارتباط شما با ستاد نانو چگونه بوده و چه انتظاراتی از این ستاد
دارید؟
در طی انجام طرح تولید انبوه نانولوله‌های کربنی ارتباط تنگاتنگی بین ستاد نانو
و پژوهشگاه صنعت نفت وجود داشت. ستاد در تمامی مراحل طرح در جریان کلیه مشکلات
و پیشرفت‌ها قرار می گرفت و حمایت‌های لازم را در این زمینه انجام می‌داد.
حمایت‌های ایشان در به ثمر رسیدن این طرح جای قدردانی و تشکر دارد. اما در
پژوهشگاه، طرح‌های کلیدی و تولیدی دیگر نیز دنبال می‌شود که برای تجاری شدن
آنها نیز خواستار حمایت ستاد نانو و ایجاد زیرساخت‌های لازم هستیم.
با تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.