ساخت نانوموتورهای مبتنی بر DNA

گروهی از شیمی‌دانان دانشگاه فلوریدا ساز و کاری برای تبدیل مستقیم نور خورشید به انرژی جنبشی در مقیاس بسیار کوچک گزارش دادند.

گروهی از شیمی‌دانان دانشگاه فلوریدا ساز و کاری برای تبدیل مستقیم نور خورشید به
انرژی جنبشی در مقیاس بسیار کوچک گزارش دادند. اعضای این گروه تحقیقاتی در مقاله‌ای
که به‌زودی در مجله‌ی Nano Letters به چاپ می‌رسد، ساخت نوع جدیدی از نانوموتورهای
مولکولی را شرح دادند که تنها به‌وسیله‌ی فوتون‌ها حرکت می‌کنند. گرچه این اولین
نانوموتوری نیست که با نور حرکت می‌کند، ولی این ماشین بسیار کوچک اولین موتوری است
که از یک مولکول منفرد DNA ساخته شده و ساختار ساده آن، پتانسیل آن را برای
کاربردهای مختلف از پزشکی گرفته تا ساخت و تولید، افزایش می‌دهد.
اندازه‌ی این نانوموتور در حالت بسته و متراکم بین ۲ تا ۵ نانومتر و در حالت باز
بین ۱۰ تا ۱۲ نانومتر است و پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی به‌‌عنوان یکی از اجزای
تجهیزات میکروسکوپی در ترمیم سلول‌های منفرد و یا از بین بردن ویروس‌ها و باکتری‌ها
مورد استفاده قرار بگیرد. با توجه به اینکه این نانوموتورها از DNA ساخته شده‌اند،
زیست‌سازگار هستند، همچنین هنگام تبدیل نور به انرژی جنبشی هیچ ماده‌ی را زائدی
تولید نمی‌کنند
 
محققان برای ساخت این نانوموتور یک مولکول DNA ساخته‌‌شده در آزمایشگاه را با
آزوبنزن (یک ترکیب شیمیایی حساس به نور است) ترکیب کردند. بدین ترتیب با تابش هر
فوتون پاسخی در این ترکیب ایجاد می‌شود. برای تشریح این پاسخ، یک فلئوروفور یا
نشرکننده‌ی نور را به یک سر نانوموتور و یک خاموش‌‌کننده‌ی نور را به سر دیگر آن
متصل و شدت نور منتشرشده را ـ که متناسب با حرکت موتور است ـ به کمک دستگا‌ه‌های
مخصوص ثبت کردند.
هنوز زمان زیادی تا کاربرد این ابزار در مقیاس‌های بزرگ در پیش است. برای استفاده
از آنها به‌‌عنوان منبع تغذیه‌ی وسایل نقلیه، راه‌اندازی خطوط مونتاژ یا جایگزینی
آنها به جای سوخت‌های فسیلی یا الکتریکی به میلیاردها عدد از این نانوموتورها نیاز
است. مشکل اصلی جمع‌آوری این تعداد و یکی کردن نیروی حاصل از آنها به هنگام جذب نور
خورشید است. هم‌اکنون دانشمندان در حال ساخت گونه‌هایی مرکب از نانوساختارهای مبتنی
بر DNA و کلیدهای نوری هستند که باعث هم‌زمانی حرکت مولکول‌ها و هم‌افزایی نیروهای
تولیدشده می‌شوند.