تولید نانوذرات جدید برای درمان فتودینامیک سرطان

محققان دانشکده شیمی دانشگاه Hull روشی برای سوار کردن تعداد بسیار زیادی مولکول
حساس به نور روی نانوذرات پیدا کرده‌اند؛ با استفاده از این کار می توان کارایی
درمان فتودینامیک (PDT) برای از بین بردن سرطان را افزایش داد.

در درمان فتودینامیک از مولکول‌هایی استفاده می‌شود که زمان قرار گرفتن در معرض
نور، با تولید نوعی اکسیژن سمی به‌نام اکسیژن فعال آسیب غیرقابل جبرانی به سلول‌ها
وارد می‌کنند. در بسیاری از درمان‌های فتودینامیک از یک مولکول منفرد حساس نوری
استفاده می‌شود، در حالی که هر یک از نانوذرات جدید می‌توانند صدها مولکول را به
محل سرطان حمل کنند.

مولکول‌های حساس به نور مختلفی در PDT استفاده می‌شوند که در مجموع به آنها
حساسگرهای نوری (photosensitisers) گفته می‌شود و هر یک بخش خاصی از طیف نور را جذب
می‌کنند. این گروه تحقیقاتی یک نوع مولکول حساس به نور را درون نانوذرات و نوع
دیگری از آنها را روی نانوذرات قرار دادند؛ بدین ترتیب به ازای مقدار مشخصی از نور
تابیده شده، اکسیژن فعال بیشتری تولید می‌شود.

دکتر راس بویل که مدیریت این کار پژوهشی را بر عهده داشته است، می‌گوید شکل و
اندازه نانوذرات به‌نحوی طراحی شده است که بیشترین نفوذ را به‌درون تومور داشته
باشند. او می‌افزاید: «تومورهای سرطانی کوچک غذا و اکسیژن مورد نیاز خود را از طریق
انتشار به دست می‌آورند، اما زمانی که اندازه تومور به حد خاصی برسد، برای ادامه
رشد نیاز به ایجاد رگ‌های خونی دارد. فاصله سلول‌های این رگ‌های خونی جدید بیشتر از
فاصله میان سلول‌های رگ‌های معمول بوده و در نتیجه این رگ‌ها دارای نشت هستند.
نانوذرات ما به‌نحوی طراحی شده‌اند که با استفاده از فشار موجود در رگ خونی بتوانند
از فواصل میان این سلول‌ها عبور کرده و وارد تومور شوند».

این نانوذرات از موادی ساخته شده‌اند که هنگام حضور در جریان خون محتوای خود را حفظ
می‌کنند، اما زمانی که در معرض نور قرار بگیرند، اکسیژن فعالِ تولید شده به راحتی
می‌تواند از درون آنها به بیرون درز کند؛ بنابراین آسیب وارد شده توسط این اکسیژن
فعال فقط به تومورهای سرطانی محدود می‌شود.

این پژوهشگران نانوذرات مورد نظر را روی سرطان روده بزرگ آزمایش کرده و دریافتند که
نه تنها این ذرات می‌توانند به‌درون تومور نفوذ کنند، بلکه حتی زمانی که به‌جای
داخل تومور در نزدیکی آن قرار دارند، در از بین بردن تومور موثر هستند.

جزئیات این کار در مجله Molecular Pharmaceutics منتشر شده است.