یکی از محدودیت‌های استفاده از زئولیت‌ها اندازه کوچک حفره‌های آن است. اخیرا محققان با استفاده از سورفاکتانت موفق شدند زئولیت‌هایی با اندازه حفره بزرگتر تولید کنند.
زئولیت با اندازه حفره بزرگتر
یکی از محدودیت‌های استفاده از زئولیت‌ها اندازه کوچک حفره‌های آن است. اخیرا محققان با استفاده از سورفاکتانت موفق شدند زئولیت‌هایی با اندازه حفره بزرگتر تولید کنند.
شیمی‌دان‌های کره‌ای با همتایان آمریکایی خود روشی ارائه کردند که با استفاده از آن می‌توان کاتالیست‌هایی موسوم به زئولیت را با حفره‌هایی در اندازه‌های دلخواه تولید کرد. با استفاده از این کاتالیست‌ها می‌توان واکنش‌هایی با مولکول‌های بزرگ که پیش از این امکان نداشت، را کاتالیز کرد.
محققان می‌گویند این زئولیت جدید می‌تواند در صنعت پتروشیمی برای شکستن مولکول‌های نفت یا در سنتز مواد آلی مورد استفاده قرار گیرد.
زئولیت‌ها مواد بلوری هستند که دارای شبکه‌هایی متراکم از حفره‌ها بوده و به‌وفور در صنایع شیمیایی کاربرد دارند. این مواد کاربرد متنوعی دارند، از تصفیه آب و گیرانداختن پساب‌های هسته‌ای گرفته تا شکستن ترکیبات سنگین نفتی به هیدروکربن‌های کوچک‌تر. با این حال از زئولیت‌ها برای کاتالیست کردن مولکول‌های کوچک استفاده می‌شده است. دلیل این محدودیت آن است که حفره‌های زئولیت‌ها بسیار کوچک و در حدود ۰٫۸ نانومتر است بنابراین مولکول‌های بزرگتر قادر به وارد شدن به درون زئولیت‌ها نیستند.
در دهه گذشته تحقیقات بسیاری برای غلبه بر این محدودیت انجام شد. در یکی از این تحقیقات که در اواخر دهه ۹۰ میلادی انجام شد، اندازه بلور زئولیت را تا حد یک لایه کاهش دادند، با این کار امکان دسترسی برای مولکول‌های مختلف بهبود می‌یافت. اما متاسفانه این مولکول‌های زئولیت، در طول فرآیند سنتز، از بین می‌رفت. در روش دیگری که آن هم در اواخر دهه ۹۰ میلادی ارائه شد، با استفاده از سورفاکتانت‌ها به‌عنوان الگو، توانستند مواد حفره‌ای که اندازه حفره‌های آن ۲ نانومتر بود، تولید کنند. اما دیواره این مواد همانند زئولیت بلوری نبود، بنابراین توانایی کاتالیستی خوبی نداشتند.
اخیرا ریونگ ریو از موسسه علوم و فناوری پیشرفته کره جنوبی با همکاری محققان آمریکایی موفق شده است مواد حفره‌ای تولید کند که دیواره‌های آن از بلورهای زئولیت تشکیل شده باشد. آنها از سورفاکتانت‌هایی مبتنی بر دو زنجیره آلکیل بلند متصل به گروه‌های آمونیوم به‌عنوان الگو استفاده کردند. گروه‌های آلومینیومی موجب تشکیل بلورهای لایه‌ای از جنس زئولیت با حفره‌های میکرومقیاس می‌شدند. ریو می‌گوید سنتز زئولیت‌های دارای حفره‌های میکرومقیاس با استفاده از سورفاکتانت‌های، مفهوم جدیدی در حوزه زئولیت محسوب می‌شود.
اولینو کروما از دانشگاه پلی تکنیک والنسیا می‌گوید این پروژه گامی بزرگ در این حوزه به حساب می‌آید که با آن می‌توان زئولیت‌هایی سنتز کرد که خواص کاتالیستی ویژه‌ای دارند.
