شرکت دانشبنیان نانومهندسی سطح ژیکان، بهعنوان یکی از spin-offهای موفق دانشگاه تهران، طی یک دهه فعالیت علمی و فناورانه توانسته است جایگاه خود را در حوزه طراحی و ساخت تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی تثبیت کند. این شرکت با توسعه دستگاههای نوآورانهای مانند دستگاه اندازهگیری زاویه تماس مجهز به هوش مصنوعی و نخستین سامانه تست سطوح یخگریز در جهان، نهتنها وابستگی مراکز پژوهشی کشور به نمونههای وارداتی را کاهش داده، بلکه مسیر صادرات تجهیزات نانومقیاس ایرانی را نیز هموار ساخته است. ژیکان از ۲۲ تا ۲۵ آذرماه با مجموعهای از محصولات و دستاوردهای خود در نمایشگاه ایرانساخت حضور دارد و علاقهمندان میتوانند از نزدیک با این فناوریها آشنا شوند.
میکروسکوپ نانومتری ایرانی؛ پایان وابستگی به عدسیهای وارداتی چند دههزار دلاری
شرکت فناوری خلأ کهربا موفق شده است نخستین میکروسکوپ تداخلی نور سفید از نوع لینیک را با آبجکتیو کاملاً بومی طراحی و تجاریسازی کند؛ تجهیزی پیشرفته با دقت عمودی پنج نانومتر که امکان اسکن و اندازهگیری سطوح در عمق چند ده میلیمتری را فراهم میکند. این دستاورد، وابستگی کشور به عدسیهای وارداتی گرانقیمت را برطرف کرده و زمینه استفاده گسترده از فناوریهای اندازهگیری نانومتری را در صنایع خودروسازی، نفت و نیرو، هوافضا و کنترل کیفیت صنعتی فراهم ساخته است.
حمایت از طرحهای فناورانه و محصولمحور در برنامه توسعه و تجاریسازی فناوریهای میکرو
.ستاد توسعه فناوریهای نانو و میکرو با همکاری پردیس میکروالکترونیک و فوتونیک ایران، مجموعهای از فراخوانهای حمایتی هدفمند را با تمرکز بر شتابدهی به توسعه و تجاریسازی فناوریهای نوظهور در کشور آغاز کرده است؛ فراخوانی که از اول تا پایان آذرماه ۱۴۰۴، پژوهشگران، فناوران و شرکتهای دانشبنیان را در سه حوزه راهبردی حسگرهای خودتوان با ارسال بیسیم داده، آزمونهای تشخیص بر بالین (POCT) و حسگرهای صنعتی مبتنی بر MEMS مخاطب قرار میدهد. این برنامه حمایتی با اولویتدهی به طرحهای منجر به نمونه اولیه محصول، تولید دانش فنی بومی و تدوین نقشهراه تجاریسازی، بستر مناسبی برای عبور ایدهها از مرحله پژوهش به بازار فراهم میکند. در این فراخوان، پژوهشگران میتوانند از حمایتهای بلاعوض تا سقف ۷ میلیارد ریال و شرکتهای دانشبنیان از تسهیلات توسعه محصول تا سقف ۳۰ میلیارد ریال بهرهمند شوند. برخورداری از پشتیبان صنعتی و قابلیت ورود سریع به بازار، از امتیازات ویژه این برنامه حمایتی بهشمار میرود.
ورود گرافن به صنعت کارتنسازی هند با همکاری دو غول صنعت
در تحولی مهم برای صنعت تولید ورقهای کارتن در هند، شرکت «گرافایت ایندیا» (Graphite India Limited) که یکی از قدیمیترین و بزرگترین تولیدکنندگان مواد گرافیتی در این کشور به شمار میرود، با شرکت «کیوورو» (Kivoro) ـ که بهعنوان یک شرکت منشعب از «گرافنئا» و نوآور در تولید افزودنیهای صنعتی مبتنی بر گرافن شناخته میشود ـ یک توافقنامه همکاری انحصاری در حوزه توزیع و تجاریسازی امضا کرد. هدف این همکاری، ورود فناوری افزودنی انتقال حرارت مبتنی بر گرافن به صنعت روبهرشد کاغذ و کارتن چندلایه در هند است.
صرفهجویی چشمگیر انرژی در زمستان با شیشههای نانویی کمگسیل
گروه صنعتی شیشه کاوه با توسعه شیشههای کمگسیل مبتنی بر فناوری نانو، رویکرد تازهای برای مدیریت هوشمند انرژی در ساختمانها ارائه کرده است؛ رویکردی که با هدف کاهش چشمگیر اتلاف حرارت در زمستان و کنترل دریافت گرما در تابستان طراحی شده است. این شیشهها با بهرهگیری از پوششهای فوقنازک اکسیدی و لایههای نقره، توانایی بازتاب پرتوهای مادونقرمز و جلوگیری از تبادل حرارتی ناخواسته را دارند و در نتیجه، مصرف انرژی موردنیاز برای گرمایش و سرمایش را به حداقل میرسانند. استفاده از این فناوری نهتنها باعث ثبات دمای داخلی و افزایش آسایش حرارتی ساکنان میشود، بلکه به دلیل کاهش مصرف سوخت و انرژی الکتریکی، نقش مهمی در کاهش هزینههای خانوار و اثرات زیستمحیطی دارد. شیشههای تولیدشده توسط این شرکت، با عملکرد حرارتی بالا و قابلیت عبور مطلوب نور مرئی، بهعنوان یکی از کارآمدترین انتخابها برای ساختمانهای مدرن شناخته میشوند.
فراخوان برنامه «حمایت از صنعتیسازی محصولات منتخب نانو»
مسیر توسعه یک محصول نانویی از آزمایشگاه تا بازار، با چالشهای متعددی روبرو است، اما هیچکدام به اندازه «اثبات عملکرد در مقیاس نیمهصنعتی» سرنوشتساز نیستند. عبور از مرزهای پژوهش و توسعه آزمایشگاهی و قدم نهادن به عرصه تولید و بازار، همواره چالشی بزرگ برای نوآوران و شرکتهای نوپا بوده است. این «دره عبور از ایده به محصول»، که نیازمند سرمایه، زیرساخت و پشتیبانی تخصصی است، میتواند سرنوشت ایدههای ناب را رقم بزند. این مرحله، پل ضروری بین پژوهش و تولید است؛ جایی که یک فناوری، توانایی خود را برای کار در شرایط واقعیتر نشان میدهد و ریسک آن برای سرمایهگذاران و مشتریان آینده به طور قابل توجهی کاهش مییابد.
صرفهجویی اقتصادی و کاهش سهم آلایندگی خودروها در هفت سال گذشته با نانوکاتالیستهای ایرانی
فناوری نانو در تولید مبدلهای کاتالیست خودرو، نه تنها به کاهش آلودگی هوای کلانشهرهای ایران کمک کرده، بلکه در هفت سال گذشته موجب صرفهجویی اقتصادی قابل توجهی به ارزش ۴۷۱ میلیون دلار شده است. با استفاده از کاتالیستهای داخلی مبتنی بر فناوری نانو، حجم گازهای آلاینده خروجی از موتور خودروها کاهش یافته و همزمان، قیمت این قطعات به حدود یکسوم نمونههای خارجی رسیده است. این دستاورد نشان میدهد که سرمایهگذاری در فناوریهای نوین، علاوه بر تأثیرات زیستمحیطی، میتواند نقش مهمی در افزایش بهرهوری اقتصادی، کاهش وابستگی به واردات و بهبود کیفیت زندگی شهروندان ایفا کند.
نشست مشترک صندوق CVC کرمان موتور، گروه مالی کارآمد و ICAN
در راستای تلاش برای شناسایی ظرفیتهای فناورانه قابل سرمایهگذاری و تقویت پیوند میان صنعت و پژوهش، تیم گروه مالی کارآمد به همراه نمایندگانی از صندوق پژوهش و فناوری خطرپذیر شرکتی کرمان موتور، بازدیدی از مجموعهای از شرکتهای دانشبنیان فعال در حوزه فناوری نانو مستقر در مرکز صنعتی سازی نانوفناوری کاربردی(ICAN) انجام دادند. هدف از این بازدید، آشنایی دقیق با توانمندیهای فنی و پتانسیل تجاری شرکتها، و بررسی زمینههای همکاری و سرمایهگذاری احتمالی بود.
فراخوان ملی برای شناسایی طرحهای نوآورانه پلیمریزاسیون و ذوبریسی در شرکت سرمایهگذاری و توسعه صنایع لاستیک منتشر شد
شرکت سرمایهگذاری و توسعه صنایع لاستیک (نخ تایر صبا) با هدف توسعه فناوریهای پیشرفته در زنجیره پلیمر، کامپوزیت و منسوجات فنی، فراخوانی برای شناسایی و جذب طرحهای نوآورانه در حوزههای پلیمریزاسیون، ذوبریسی و کامپاندینگ منتشر کرد. این رویداد با مشارکت شرکتهای توانمند و با رویکردی تحولگرا طراحی شده تا زمینه ایجاد محصولات جدید، دانشبنیان و قابل رقابت در سطح جهانی فراهم شود. فناوران و شرکتها تا ۱۵ دیماه ۱۴۰۴ فرصت دارند طرحهای پیشنهادی خود را در این فراخوان ثبت کنند.
تمدید مهلت ثبتنام سومین چالش ارتقای ستاپ آزمایشگاهی
سومین دوره چالش «ارتقای ستاپ آزمایشگاهی به تجهیز تجاری» با هدف توسعه تجهیزات بومی، شتابدهی به ساخت نمونههای اولیه و تقویت زنجیره تولید در مقیاس صنعتی آغاز شده و مهلت ثبتنام آن تا ۱۶ دی ۱۴۰۴ تمدید شد. این چالش که با مشارکت مجموعههای تخصصی و صنعتی برگزار میشود، از تیمهای فناور دعوت میکند طرحهای قابلتولید و بازارپسند خود را ارائه کنند تا پس از غربالگری، داوری تخصصی و طی مراحل ساخت، به تولید نمونه اولیه تأییدشده برسند.