یک تیم پژوهشی متشکل از اساتید برجسته دانشگاه علوم پزشکی تهران موفق به طراحی یک پرتوداروی نوین مبتنی بر نانوذرات شدهاند که میتواند اثربخشی درمان تومورهای نورواندوکرین (NET) را تا ۲۰ درصد افزایش دهد. این پروژه که با حمایت «برنامه اساتید محصولمحور» ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در حال اجراست، با بهرهگیری از شبیهسازیهای مونتکارلو، آزمایشهای سلولی و حیوانی و طراحی هوشمندانه نانوسفرهای پوششدار، به دنبال توسعه محصولی به نام «پرتونانوسفر» است. محققان بر این باورند که این دستاورد علاوه بر افزایش دقت پرتودهی و کاهش عوارض جانبی، میتواند سالانه بیش از ۲۰ میلیارد تومان صرفهجویی در اقتصاد درمان کشور ایجاد کرده و حتی زمینه صادرات دارو به بازارهای بینالمللی را فراهم کند.
نقش محوری هوش مصنوعی در آینده صنایع نانو؛ از تایرسازی تا داروسازی
کاربرد هوش مصنوعی در فناوری نانو فراتر از کشف مواد پیشرفته رفته و اکنون استفاده از آن در طراحی تجهیزات و بهبود فرآیندهای تولید مطرح است. تجهیزاتی که فاقد سیستمهای هوش مصنوعی باشند، در آینده نزدیک نه تنها توان رقابت با نمونههای خارجی را از دست خواهند داد، بلکه از چرخه صادرات نیز حذف میشوند. در حوزه تجهیزات شناسایی و آنالیز، ادغام با الگوریتمهای یادگیری ماشین به دلیل ماهیت دادهمحور این ابزارها بسیار سریعتر از سایر بخشها پیش میرود. در بخش تولید نیز، هوش مصنوعی با تکیه بر اینترنت اشیا و تحلیل دادههای لحظهای، راندمان خطوط تولید را بهبود میبخشد؛ بهعنوان نمونه، در صنعت داروسازی سیستمهای هوش مصنوعی میتوانند ورقهای خالی قرص را به صورت خودکار شناسایی و حذف کنند. این روند نشان میدهد که آینده نانو بدون همزیستی با هوش مصنوعی قابل تصور نخواهد بود و صنایع از مواد پیشرفته تا تجهیزات و فرآیندها باید خود را با این تحول همسو کنند.
حضور محصولات نوآورانه جهانی در نمایشگاه امسال نانو
نمایشگاه امسال فناوری نانو با محوریت نوآوری و تجاریسازی، محلی برای پیوند میان ایدههای فناورانه، بازار و سرمایهگذاران شده است. در این رویداد، شرکتهای نوپا و محصولات تازهای که در سطح جهانی واجد نوآوری هستند، حضور دارند تا فرصتی برای عرضه دستاوردهای خود بیابند. دکتر احسان شکاریان، رئیس گروه توسعه فناوری و نوآوری ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، با تأکید بر نقش این نمایشگاه در سرعتبخشی به رشد استارتآپها و شرکتهای دانشبنیان، ابراز امیدواری کرد که ارتباط نزدیکتر فناوران، نوآوران و سرمایهگذاران بتواند به تحولات جدی در اقتصاد دانشبنیان کشور منجر شود. وی با اشاره به اینکه توسعه فناوری میتواند قواعد بازی اقتصادی را دگرگون کند، تأکید کرد نمایشگاه امسال فرصتی ارزشمند برای گفتوگو و همکاری مشترک میان فعالان این عرصه است. به گفته شکاریان، حضور شرکتهای کوچک و صنایع خرد نیز اهمیت دارد، چراکه آنها میتوانند از محصولات نوآورانه بهرهمند شوند و در مسیر رشد و رقابتپذیری گامهای تازهای بردارند.
نانوحباب راهکار نوینی برای حل چالشهای صنعت نفت و گاز ایران است
بخشهای نفت، گاز و پتروشیمی ایران با مشکلات متعددی چون کاهش بهرهوری استخراج، گرفتگی تجهیزات، مصرف بالای مواد شیمیایی و آلودگیهای زیستمحیطی دستوپنجه نرم میکنند. کارشناسان معتقدند فناوری نانو و بهویژه نانوحبابها میتوانند با ارائه راهکارهای نوآورانه، تحولی اساسی در این صنایع ایجاد کنند. سپهر آذرشب، مدیر توسعه کسبوکار انرژی و پتروشیمی ستاد توسعه فناوری نانو و میکرو، در نشست ظرفیتهای نانوحباب در زنجیره نفت، گاز و پتروشیمی تأکید کرد: «نانوحبابها با ظرفیتهای منحصربهفرد خود میتوانند در حل چالشهای اساسی این بخش نقشآفرین باشند.»
پاککن نانویی ضدباکتری، نوآوری نانویی برای محافظت از دانشآموزان
شرکت «زگال شمال» با برند «سردار» پاککن آنتیباکتریال حاوی نانوذرات تولید میکند؛ محصولی که علاوهبر قدرت پاککنندگی بالا و انعطافپذیری مطلوب، با بهرهگیری از فناوری نانو توانسته مانع رشد و انتقال باکتریهای بیماریزا شود و بهویژه در محیطهای آموزشی، سهمی مهم در حفظ سلامت کودکان و دانشآموزان ایفا کند.
۱۵ هزار پتنت، آینده نانوحباب را شکل میدهند/چین و آمریکا پرچمداران ثبت پتنت
بازار نانوحباب با شتابی بیسابقه در حال گسترش است؛ فناوریای که هماکنون نهتنها در تصفیه آب و پساب، بلکه در کشاورزی، صنایع غذایی، حوزه سلامت و حتی انرژی، نقشآفرین شده است. به تازگی گزارشی با عنوان «چشمانداز پتنتهای نانوحباب» (Nanobubbles Patent Landscape Report) منتشر شده که نشان میدهد چین و آمریکا با بیشترین ثبت اختراع در این زمینه، پیشتاز این رقابت جهانیاند و همزمان فرصتهای تجاری گستردهای در آسیا–اقیانوسیه و بخشهای محیطزیستی و سلامت در حال شکلگیری است.
تخریب سریع آنتیبیوتیک فورازولیدون با نانوساختار سهگانه انجام شد
برای حل مشکل آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی، پژوهشگران دانشگاه تبریز با همکاری دانشگاه صنعتی استانبول، دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه فارابی قزاقستان، موفق به ارائه یک راهکار نوآورانه مبتنی بر نانوساختارهای ترکیبی ZnFe₂O₄@ZIF-67 شدند. این ترکیب نانویی که با روشهای هیدروترمال و سولوترمال ساخته شده، توانسته است با ایجاد یک سامانه همافزایی سهگانه یونی، کارایی بالایی در فعالسازی پراکسید دیسولفات و تجزیه سریع فورازولیدون نشان دهد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که استفاده از امواج فراصوت همراه با این نانوساختار میتواند ظرف مدت کوتاهی بخش عمدهای از این داروی آلاینده را در آبهای واقعی از بین ببرد و راه را برای کاربرد صنعتی در حوزه تصفیه آب هموار کند.
راهکار نانویی مقابله با خوردگی در صنایع نفت و کشتیسازی
شرکت نانو آریسا پوشش با معرفی رنگ آلکیدی حاوی نانوماده، گام تازهای در افزایش مقاومت سازههای فلزی در برابر خوردگی برداشته است. این محصول که با موفقیت آزمونهای استاندارد بینالمللی را پشت سر گذاشته، میتواند بهعنوان پوششی پایدار و مقرونبهصرفه در صنایع گوناگون از ساختمان و پتروشیمی گرفته تا کشتیسازی و خودروسازی به کار گرفته شود.
جهش ۱۲/۸ درصدی بازار ژنراتورهای نانوحباب تا سال ۲۰۳۲
فناوری نانوحباب در حال فتح بازار جهانی است. این فناوری کمک میکند آب تمیزتر شود، ماهیها سالمتر رشد کنند و محصولات کشاورزی بهتر بار بدهند. کارشناسان میگویند بازار دستگاههای نانوحباب تا سال ۲۰۳۲ حدود ۱۳ درصد در سال رشد خواهد کرد و صنایع مختلف برای صرفهجویی و حفظ محیط زیست به آن روی خواهند آورد.
فناوری نانو در ارتقای کیفیت و کارایی لوازم خانگی نقش مهمی دارد
در سالهای اخیر تعداد محصولات حوزه لوازم خانگی که در آنها از فناوری نانو استفاده شده افزایش قابل توجهی داشته است. تولیدکنندگان ایرانی طی یک دهه گذشته از این فناوری در تولید محصولات لوازم خانگی استفاده کردهاند و با این کار ارزش افزوده بیشتری را برای این صنعت به ارمغان آوردهاند. به نظر می رسد فناورینانو به یکی از بخشهای جدایی ناپذیر در این صنعت تبدیل شده است.