به تازگی مقاله‌ای در نشریه Nanoscale and Advanced Materials منتشر شده که در آن مزیت‌های استفاده از فناوری‌نانوحباب در ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. محمدمهدی اسماعیلی در این مقاله جزئیات جالب توجهی از اثرات فناوری نانوحباب برای مقابله با بحران آب در ایران ارائه کرده است.
ایران با سرمایه‌گذاری‌های در حوزه تحقیق و توسعه فناوری نانو، به جایگاه برجسته‌ای در تولید و صادرات محصولات نانو دست یافته است. مزیت‌های اصلی ایران در این حوزه شامل دسترسی به منابع داخلی، قیمت تمام‌شده پایین‌تر نسبت به کشورهای غربی و رقابت‌پذیری بالا در تولید مواد اولیه نانو، نانوکاتالیست‌ها و تجهیزات پیشرفته است. همچنین، ایران توانسته با بهره‌گیری از شرکت‌های دانش‌بنیان و تخصص‌های علمی داخلی، در بسیاری از صنایع همچون عمران، داروسازی، انرژی و تجهیزات پزشکی نانویی حضور چشمگیری داشته باشد. نزدیکی جغرافیایی به بازارهای هدف در کشورهای همسایه، کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و استفاده از روابط سیاسی و تجاری، دیگر مزیت‌های صادراتی ایران در این حوزه هستند. این عوامل موجب شده‌اند که ایران به یک تأمین‌کننده عمده فناوری نانو در منطقه و برخی بازارهای جهانی تبدیل شود.
بررسی بیش از ۱۷۰۰ محصول نانویی تولید داخل نشان می‌دهد که فناوری‌نانو در بیشتر حوزه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مواد شیمیایی با ۳۷۱ محصول در رتبه اول و حمل نقل با ۳۶۰ محصول در رتبه دوم بیشترین تعداد محصولات فناوری نانو قرار دارد.
در میان شاخه‌های متعدد فناوری‌نانو، نانوآمیزه‌سازی یا «نانوکامپاندینگ» یکی از کاربردی‌ترین و درآمدزاترین بخش‌ها محسوب می‌شود که به‌ویژه در صنایع پلیمر، سرامیک و فلزات توانسته جایگاه برجسته‌ای به دست آورد.
بررسی حجم و سهم صادرات محصولات نانو نشان می‌دهد که در ابتدای سال ۱۴۰۳، دو استان اصفهان و خوزستان در صادرات محصولات نانویی رتبه‌های اول و دوم را به خود اختصاص داده‌اند.
استفاده از نانوذرات و فناوری‌های نوین در حوزه سلامت، نه تنها باعث بهبود کیفیت محصولات شده، بلکه بازار قابل‌توجهی را نیز به خود اختصاص داده است. بر اساس داده‌های موجود، حجم بازار نانو در بخش سلامت و بهداشت ایران در ابتدای سال ۱۴۰۳ به رقم ۱۱۰۰۰ میلیارد ریال رسیده است که شامل بخش‌های پیشگیری، تشخیص و درمان می‌شود. دارورسانی با سهم ۴۰ درصدی، در این بازار پیشتاز است.
فناوری رسوب‌دهی فیزیکی بخار (PVD) با بیش از ۹۷ درصد، پیشتاز صنعت ۲۵۰ هزار میلیارد ریالی نانوپوشش در ایران است. این روش به دلیل دوام، کیفیت بالا و سازگاری با محیط‌زیست در صنایع مختلفی از دکوراسیون داخلی گرفته تا خودروسازی و هوافضا به‌کار می‌رود. با افزایش تقاضا برای پوشش‌های تزئینی، این فناوری همچنان در صدر انتخاب‌های صنعتی باقی مانده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که نانوپوشش بیشترین سهم را در بازار محصولات نانو داشته است. پس از آن نانوکاتالیست در رتبه دوم قرار دارد.
دانشگاه نورث-ایسترن هیل (NEHU) میزبان رویدادی با هدف افزایش آگاهی کشاورزان درباره کاربرد فناوری‌نانو در پرورش قارچ شد. این برنامه ترویجی به توسعه بیشتر کاربردهای فناوری‌نانو در بخش کشاورزی کمک شایانی می‌کند.
بررسی داده‌های آماری مربوط به تعداد محصولات نانویی دارای گواهی نانومقیاس نشان می‌دهد که تعداد محصولات نانو دارای گواهی نانومقیاس از ۷۶ مورد در سال ۱۳۹۲ به ۱۷۳۶ مورد در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است. این روند افزایشی، بیانگر یک رشد پایدار و چشمگیر در توسعه محصولات نانویی در کشور است. در ادامه، این روند را به تفکیک بررسی می‌کنیم.