محققان شیمی دانشگاه اراک، به کمک نانولوله‌های کربنی، موفق به ساخت حسگری شدند که بدون نیاز به مراحل طولانی آماده‌سازی نمونه، قادر به اندازه‌گیری همزمان مقادیر ناچیز استامینوفن و کدئین در داروها است. این حسگر که مراحل ساخت آن ساده و کم هزینه است، قابل کاربرد در صنایع دارویی جهت بررسی‌‌های پزشکی خواهد بود.
اندازه‌گیری همزمان استامینوفن و کدئین در نمونه‌های دارویی
محققان شیمی دانشگاه اراک، به کمک نانولوله‌های کربنی، موفق به ساخت حسگری شدند که بدون نیاز به مراحل طولانی آماده‌سازی نمونه، قادر به اندازه‌گیری همزمان مقادیر ناچیز استامینوفن و کدئین در داروها است. این حسگر که مراحل ساخت آن ساده و کم هزینه است، قابل کاربرد در صنایع دارویی جهت بررسی‌‌های پزشکی خواهد بود.
ترکیب دو داروی استامینوفن و کدئین سبب بهبود کیفیت عملکرد در تسکین درد و تب می‌شود. تحقیقات نشان داده است که مقادیر زیاد این داروها سبب عوارض نامطلوبی نظیر تولید سم در بدن و در موارد حادتر حتی منجر به مرگ افراد می‌شود.
دکتر علی بابائی ، عضو هیئت علمی دانشگاه اراک، هدف این پژوهش را تهیه حسگری ساده و ارزان برای اندازه‌گیری همزمان داروهای پرمصرفی نظیر استامینوفن و کدئین اعلام کرد و افزود: « نتایج این پژوهش نشان داد حسگر تولید شده، بدون نیاز به آماده‌سازی نمونه، دارای حساسیت و انتخاب‌پذیری بالایی در اندازه‌گیری همزمان دو داروی استامینوفن و کدئین است. هزینه پایین تولید، تکرارپذیری، سرعت پاسخ و پایداری بالا و همچنین تأثیرپذیری کم از گونه‌های مزاحم در اندازه‌گیری، از ویژگی‌های دیگر این حسگر است.»
این محققان حسگر تولید شده را در شناسایی نمونه‌های دارویی و نیز سرم خون انسان با موفقیت مورد استفاده قرار دادند.
در روند این تحقیقات، پس از ساخت الکترود کربن شیشه‌ای اصلاح شده با نانولوله‌های کربنی چند دیواره، شرایط بهینه اندازه‌گیری نظیر نوع بافر، pH محلول و زمان تغلیظ تعیین شد. جهت بررسی محصول تولید شده از روش‌های ولتامتری چرخه‌ای، دیفرانسیل پالس ولتامتری و کرونوآمپرومتری استفاده شد. در نهایت تحت شرایط بهینه حاصل شده، حسگر تهیه شده در اندازه‌گیری همزمان این دو دارو در نمونه‌های زیستی و داروها مورد استفاده قرار گرفت.
طبق گفته‌های بابائی، بکارگیری نانوذرات، نظیر نانولوله‌های کربنی استفاده شده در این حسگر، سبب افزایش مساحت سطح الکترود و سرعت تبادل الکترونی و سایر اثرات کاتالیستی آن می‌شود و افزایش چشمگیری در جریان‌های الکتریکی مورد اندازه‌گیری و در نتیجه حساسیت و بهبود عملکرد آن ایجاد می‌کند.
این کار تحقیقاتی را دکتر علی بابائی، عالیه دهدشتی و همکارانشان انجام داده‌اند که نتایج آن در مجله Sensor Letters (جلد ۱۰، ماه ژانویه، سال ۲۰۱۲، صفحات ۱۰۳۹ تا ۱۰۴۶) به چاپ رسیده است.
