کمیته فنی استانداردهای فناوری نانو به عنوان کمیته فنی متناظر برتر کشور از سوی سازمان ملی استاندارد ایران معرفی شد. این انتخاب در مراسم گرامیداشت روز جهانی استاندارد با شعار «مشارکت برای تحقق اهداف» و با حضور رئیسجمهور و مقامات عالیرتبه کشور انجام شد. دلیل این موفقیت، نقش مؤثر کمیته در تدوین و مشارکت در استانداردهای بینالمللی حوزه نانو در سازمان ISO عنوان شده است. این کمیته که از سال ۱۳۸۵ با همکاری ستاد توسعه فناوری نانو و سازمان ملی استاندارد فعالیت خود را آغاز کرده، تاکنون ۱۸۴ استاندارد ملی و ۱۲ استاندارد بینالمللی تدوین کرده است و در حال حاضر ۲۴ استاندارد جدید در دست تدوین دارد. ایران به لطف فعالیت این کمیته، اکنون در جایگاه چهارم جهان در تدوین استانداردهای بینالمللی نانو و سوم در تدوین استانداردهای ملی نانو قرار دارد. استانداردسازی در این حوزه عامل کلیدی توسعه بازار، ارتقای صادرات و تقویت جایگاه بینالمللی ایران محسوب میشود.
استانداردهای ملی و بینالمللی نانوحباب؛ راهنمای تازه صنعت و پژوهش
کتابچه گزارش استانداردهای نانوحباب منتشر شد؛ این کتابچه گامی مهم برای توسعه کاربردهای صنعتی و زیستمحیطی است و مطالعه آن می تواند به فعالان حوزه نانوحباب کمک شایانی کند.
فراخوان مشارکت در تدوین استاندارد بینالمللی در حوزه فناوری نانو
یکی از الزامات تجاریسازی فناوری نانو ورود به بازارهای جهانی، اخذ استانداردهای بینالمللی و مشارکت در تدوین آنها است. کشورها با این مشارکت میتوانند اولویتهای ملی خود را در سطح جهانی مطرح کرده و با تدوین استاندارد برای محصولات خود ضمن ایجاد بازار بینالمللی از منافع ملی دفاع کنند.
ایران، پیشگام در تدوین استانداردهای ملی و بینالمللی فناوری نانو
ایران در سالهای اخیر با تمرکز بر پژوهش، فناوری و سیاستگذاری هوشمند، توانسته جایگاه برجستهای در زمینه استانداردسازی فناوری نانو کسب کند. کشور با تقویت زیرساختهای علمی و حضور مؤثر در مجامع بینالمللی، به یکی از بازیگران اصلی تدوین استانداردهای نانو در سطح جهانی تبدیل شده است. تا پایان سال ۱۴۰۳، ایران مسئول تدوین ۱۲ استاندارد بینالمللی در کمیته فناوری نانو سازمان بینالمللی استانداردسازی بوده و ۱۸۲ استاندارد ملی در حوزههای مختلف نانو تدوین کرده است. این عملکرد، ایران را پس از چین و بریتانیا در رتبه سوم جهانی از نظر استانداردهای ملی و پس از ایالات متحده، کره جنوبی و ژاپن در جایگاه چهارم جهانی استانداردهای بینالمللی قرار میدهد. دستیابی به این موفقیتها نهتنها جایگاه کشور در حوزه ایمنی و کیفیت محصولات نانو را ارتقا داده، بلکه راه را برای توسعه صادرات و گسترش همکاریهای بینالمللی در صنعت نانو هموار کرده است.
استانداردهای جدید IEC، تولید انبوه محصولات نانوساخت را تسهیل می کند
راهبرد استانداردسازی در کمیسیون بینالمللی الکتروتکنیک (IEC)، تمام مراحل زنجیره ارزش نانومواد را در بر میگیرد؛ از تولید نانومواد و عرضه آنها بهعنوان محصولات مستقل گرفته تا استفاده از آنها بهعنوان مواد اولیه در تولید زیرمجموعهها یا محصولات نهایی. توسعه استانداردهایی برای ارزیابی قابلیت اطمینان و دوام این محصولات نیز بخشی از مسئولیتهای کارگروه فنی ۱۱۳ این کمیسیون است.
مشارکت فعال جمهوری اسلامی ایران در نشست کمیته نانو سازمان جهانی استانداردسازی ایزو
در اجلاسیه اخیر کمیته فنی فناوری نانو سازمان جهانی استانداردسازی که از ۲۹ اردیبهشت تا ۲ خرداد ۱۴۰۴ (۱۹ تا ۲۳ می ۲۰۲۵) در سوئد به صورت هیبریدی برگزار شد، متخصصان ایرانی به صورت مجازی در نشستهای کارگروههای تخصصی کمیته بینالمللی حضور یافته و ۲ استاندارد مصوب با مسئولیت جهموری اسلامی ایران را ارائه و از آنها دفاع کردند و همچنین سه استاندارد جدید بینالمللی نیز از طرف ایران در این نشست پیشنهاد شد. این اجلاسیه بر تعیین اولویتها، حل چالشها و پیشبرد پروژههای استانداردهای بینالمللی تمرکز داشت.
فراخوان مشارکت در تدوین استاندارد بینالمللی در حوزه فناوری نانو
یکی از الزامات تجاریسازی فناوری نانو و ورود به بازارهای جهانی، اخذ استانداردهای بینالمللی، منطقهای و همچنین مشارکت در فرآیند تدوین استانداردهای بینالمللی و پروتکلهای جهانی است. کشورها با مشارکت در فرآیند تدوین استانداردهای بینالمللی میتوانند اولویتهای ملی خود را در سطح جهانی مطرح کرده و با تدوین استاندارد برای محصولات خود ضمن ایجاد بازار بینالمللی از منافع ملی خود در سطح بینالمللی دفاع کنند.
تصویب پیشنهاد استاندارد بین المللی ایران در حوزه نانوامولسیونها در سازمان بین المللی استانداردسازی (ایزو)
پیشنهاد جدید استاندارد با عنوان “فناوری نانو- نانوامولسیونها – مشخصات، ویژگیها و روشهای اندازهگیری” که از طرف ایران از حدود یک سال پیش به ایزو ارائه شده بود پس از بررسیهای فنی و تخصصی در رای گیری توسط ۴۰ کشور عضو کمیته فناوی نانو سازمان ایزو به عنوان یک پروژه جدید استاندارد پذیرفته شد.
حضور فعال ایران در اجلاس کمیته فناوری نانو سازمان بین المللی استانداردسازی
نشست کمیته فنی فناوری نانو سازمان بین المللی استانداردسازی ISO TC/۲۲۹ در ۵ گروه کاری از ۲۰ لغایت ۲۴ فروردین سال جاری به صورت حضوری و مجازی برگزار گردید. نمایندگان ایران به صورت مجازی در جلسات گروه کاری ۳ (سلامت،ایمنی و محیط زیست) و گروه کاری ۴ (ویژگیهای نانومواد) حضور فعال داشتند. در این نشست ها استانداردهای مصوب می شوند و تصویب موضوعات جدید استاندارد و نظرات تخصصی کشورهای عضو برای استانداردهای در حال تدوین مورد بحث و بررسی قرار میگیرند.
تدوین استاندارد نانو در برزیل با همکاری صنعت و دانشگاه در حال انجام است
یکی از شرکتهای بزرگ فولاد برزیل با همکاری موسسه استاندارد این کشور اقدام به انتشار استانداردی در حوزه گرافن کرده است. این استاندارد برای کمک به پذیرش سریعتر گرافن در صنعت منتشر شده است.