پایگاه خبری فناوری نانو ایرانآرشیو اخبار و مطالب - پایگاه خبری فناوری نانو ایران

شرکت دانش‌بنیان نانومهندسی سطح ژیکان، به‌عنوان یکی از spin-offهای موفق دانشگاه تهران، طی یک دهه فعالیت علمی و فناورانه توانسته است جایگاه خود را در حوزه طراحی و ساخت تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی تثبیت کند. این شرکت با توسعه دستگاه‌های نوآورانه‌ای مانند دستگاه اندازه‌گیری زاویه تماس مجهز به هوش مصنوعی و نخستین سامانه تست سطوح یخ‌گریز در جهان، نه‌تنها وابستگی مراکز پژوهشی کشور به نمونه‌های وارداتی را کاهش داده، بلکه مسیر صادرات تجهیزات نانومقیاس ایرانی را نیز هموار ساخته است. ژیکان از ۲۲ تا ۲۵ آذرماه با مجموعه‌ای از محصولات و دستاوردهای خود در نمایشگاه ایران‌ساخت حضور دارد و علاقه‌مندان می‌توانند از نزدیک با این فناوری‌ها آشنا شوند.

شرکت فناوری خلأ کهربا موفق شده است نخستین میکروسکوپ تداخلی نور سفید از نوع لینیک را با آبجکتیو کاملاً بومی طراحی و تجاری‌سازی کند؛ تجهیزی پیشرفته با دقت عمودی پنج نانومتر که امکان اسکن و اندازه‌گیری سطوح در عمق چند ده میلی‌متری را فراهم می‌کند. این دستاورد، وابستگی کشور به عدسی‌های وارداتی گران‌قیمت را برطرف کرده و زمینه استفاده گسترده از فناوری‌های اندازه‌گیری نانومتری را در صنایع خودروسازی، نفت و نیرو، هوافضا و کنترل کیفیت صنعتی فراهم ساخته است.

سومین دوره چالش «ارتقای ستاپ آزمایشگاهی به تجهیز تجاری» با هدف توسعه تجهیزات بومی، شتاب‌دهی به ساخت نمونه‌های اولیه و تقویت زنجیره تولید در مقیاس صنعتی آغاز شده و مهلت ثبت‌نام آن تا ۱۶ دی ۱۴۰۴ تمدید شد. این چالش که با مشارکت مجموعه‌های تخصصی و صنعتی برگزار می‌شود، از تیم‌های فناور دعوت می‌کند طرح‌های قابل‌تولید و بازارپسند خود را ارائه کنند تا پس از غربال‌گری، داوری تخصصی و طی مراحل ساخت، به تولید نمونه اولیه تأییدشده برسند.

شرکت «فرین بهبود تشخیص» در تازه‌ترین دستاورد خود کیت تشخیص سریع خون مخفی در مدفوع (FOB) را معرفی کرده است؛ محصولی که با بهره‌گیری از فناوری نانو امکان شناسایی خون پنهان در نمونه‌های مدفوع را فراهم می‌کند. خون مخفی که معمولاً در مراحل ابتدایی برخی بیماری‌های گوارشی و سرطان روده وجود دارد اما با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست، یکی از مهم‌ترین شاخص‌های سلامت روده به شمار می‌آید. کیت FOB می‌تواند این خون نامرئی را به سرعت و با دقت بالا شناسایی کند و در نتیجه به پزشکان و بیماران امکان اقدام به موقع برای درمان بیماری‌های جدی و پیشگیری از عوارض خطرناک را بدهد. این محصول، همزمان با سایر کیت‌های نانویی شرکت، از جمله کیت تشخیص سریع کووید-۱۹، تروپونین I و بارداری، در سبد محصولات سلامت محور شرکت قرار دارد و نویدبخش تحولی در تشخیص سریع و غیرتهاجمی بیماری‌ها است.

در مسیر توسعه فناوری، داشتن دانش فنی کافی نیست؛ تجربه عملی، شبکه ارتباطی و درک عمیق از فرایند رشد و صنعتی‌سازی نیز نقشی حیاتی دارد. منتورهای افزایش‌مقیاس با تکیه بر این توانمندی‌ها، ریسک شکست استارت‌آپ‌ها را کاهش داده و احتمال موفقیت در تجاری‌سازی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهند. بر این اساس، مرکز صنعتی‌سازی نانوفناوری کاربردی (ICAN) با هدف تسریع مسیر تجاری‌سازی و افزایش‌مقیاس محصولات فناورانه، از افراد مجرب و اثرگذار که شرایط زیر را دارا باشند، به عنوان منتور افزایش مقیاس دعوت به همکاری می‌نماید.

صنعت خودروسازی ایران برای کاهش فاصله خود با رقبای جهانی و دستیابی به کیفیت، ایمنی و کارایی بالاتر، نیاز مبرمی به تحول دارد و یکی از ارکان اصلی تحقق این مهم، ارتقاء سطح فناوری در بخش قطعه‌سازی است. در این مسیر نقش شرکت‌هایی مانند صنایع تولیدی کروز، به عنوان یکی از اصلی‌ترین تامین‌کنندگان این قطعات، بسیار تعیین‌کننده خواهد بود. اهمیت این موضوع از جمله مواردی بود که در بازدید جمعی از مهندسان این شرکت  از مرکز صنعتی‌سازی نانوفناوری کاربردی (ICAN) مورد توجه قرار گرفت.

«سامانه پردازش پلاسمایی منسوجات» که توسط شرکت بسا فن آوران نصیر طراحی و عرضه شده، امکان اصلاح سطحی انواع منسوجات و قطعات پلیمری را با دقت بالا و مصرف انرژی کم فراهم می‌کند. این فناوری با تکیه بر پلاسماهای سرد، راهکاری صنعتی برای ارتقای خواص فیزیکی و شیمیایی سطوح ارائه می‌دهد و نقش مهمی در توسعه پوشش‌های کارکردی، تولید منسوجات پیشرفته و کاربردهای مرتبط با فناوری نانو دارد.

مدیریت کارآمد آب‌های سطحی در بسیاری از شهرهای کشور همچنان با چالش‌هایی جدی روبه‌رو است؛ چالش‌هایی که از سیلاب‌های فصلی تا خسارت‌های زیرساختی و هدررفت منابع آبی را شامل می‌شود. دراین‌میان، استفاده از فراورده‌های پیش‌ساخته بتنی و به‌ویژه محصولات نانوکامپوزیتی می‌تواند یکی از مسیرهای مؤثر برای اصلاح این وضعیت باشد. مهندس محمد ارغنده، مدیرعامل شرکت آرسس بتن فیدار، تجربه این شرکت در توسعه فناوری‌های جدید بتن و کاربرد آن‌ها در هدایت هدفمند آب‌های سطحی را تشریح کرد؛ تجربه‌ای که از تولید دریچه‌های منهول بتن الیافی آغاز شد و با ورود نانوسیلیس‌ها به فرمولاسیون، به محصولاتی با عملکرد ارتقایافته و کاربری گسترده در صنایع مختلف انجامید.