پژوهشگران دانشگاه صنعتی نانیانگ سنگاپور موفق شدهاند نوعی ضدآفتاب نوآورانه بسازند که علاوه بر کارایی بالا در محافظت از پوست، برای مرجانها و اکوسیستمهای ساحلی بیخطر است. این فرمولاسیون تازه که از گرده گیاهان ساخته میشود، میتواند جایگزین مهمی برای مواد شیمیایی و معدنی رایج باشد که سالهاست به عنوان یکی از عوامل آسیبزننده به زیستبومهای دریایی شناخته میشوند.
در شرایطی که کشور با رشد فزاینده مصرف پلاستیک و بحران مدیریت پسماند روبهرو است، شرکت دانشبنیان نوین پلیمر سبز نانو ارس با بهرهگیری از فناوری نانو، راهحلی سبز و کارآمد برای کاهش آلودگی زیستمحیطی ارائه کرده است. این شرکت با تولید کیسههای پلاستیکی تجزیهپذیر و آنتیباکتریال از ترکیبات نانومواد معدنی و گیاهان دارویی، گامی مؤثر در جهت جایگزینی پلاستیکهای ماندگار برداشته است. محصولات نوین پلیمر ضمن مقاومت بالا و تجزیهپذیری زیر پنج سال، از فساد محصولات کشاورزی جلوگیری کرده و عمر مفید آنها را افزایش میدهند. این نوآوری نانویی، علاوه بر کاهش بار پسماند شهری و بیمارستانی، به توسعه صنعت سبز و پایدار داخلی کمک کرده و با صادرات به چند کشور اروپایی و آسیایی، جایگاه ایران را در بازار جهانی فناوریهای پاک تثبیت کرده است.
دکتر محسن جهانشاهی، سردبیر مجله Journal of Water and Environmental Nanotechnology (JWENT)، اعلام کرد: به مناسبت دهمین سال انتشار این مجله، ویژهنامه سال ۲۰۲۶ را منتشر خواهد کرد که به بررسی موضوع «هوش مصنوعی و فناوری نانو در حوزه آب و محیط زیست» اختصاص خواهد دارد. هدف این ویژهنامه، ارائه راهکارهای نوین برای چالشهای زیستمحیطی با تکیه بر همگرایی هوش مصنوعی و فناوری نانو است.
در قلب انفجار صنعتی هند، چالش آلودگی منابع آبی به معضلی جدی تبدیل شده است. اکنون یک شرکت به نام «پراسینوس تِک اینوویشنز» (Prasinos Tech Innovations)، راهحلی مبتنی بر نانوحباب را ارائه کرده که نه تنها صنایع این کشور را فراتر از حد استانداردهای الزامی محیطزیست میبرد، بلکه مصرف انرژی را تا ۴۵ درصد کاهش داده و الگویی جدید از رقابتپذیری سبز را خلق کرده است.
پژوهشگران دانشگاه دامغان با همکاری بیمارستان وابسته به دانشگاه پزشکی وِنژو، نوعی هیدروژل رسانای زیستی و زیستتخریبپذیر طراحی کردهاند که میتواند جایگزینی پایدار برای الکترودهای غیرقابلتجزیه در دستگاههای الکتروتراپی باشد. این هیدروژل علاوه بر رسانایی بسیار بالا، طی ۶۰ روز در خاک تا ۴۹ درصد تجزیه میشود و قابلیت استفاده در فناوریهای پوشیدنی و مهندسی بافت را نیز دارد.
دانشمندان پیشنهاد کردهاند برای کاهش گازهای گلخانهای، دیاکسیدکربن را با استفاده از حبابهای بسیار ریز (نانوحباب) به لایههای عمیق و شور زمین تزریق کنیم. این روش میتواند بدون آسیب به طبیعت، گازهای مضر را در دل زمین حبس کند و هزینهها را نیز کاهش دهد. البته این فناوری هنوز در مراحل آزمایشگاهی است و به همکاری جهانی نیاز دارد.
پژوهشگر دانشگاه صنعتی شاهرود با همکاری بینالمللی موفق به تولید نانوکامپوزیتی زیستی از آرد چوب، نانولولههای کربنی و چسب لیگنینی شد. این ماده نوآورانه دارای خواص مکانیکی، الکتریکی و حرارتی بالا بوده و جایگزینی سبز برای پلاستیکهای رایج در خانههای هوشمند است. ارزیابی محیطزیستی نشان میدهد این نانوکامپوزیت اثرات کمتری بر محیط دارد و راهکاری پایدار برای تجهیزات هوشمند، کفگرمایی و مبلمان الکترونیکی فراهم میکند.
در سالهای اخیر، تقاضا برای محصولات آرایشی پایدار و دوستدار محیط زیست به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. این روند، موجب گسترش کاربرد فناورینانو در صنعت آرایشی شده و انتظار میرود که بازار فناورینانو در این حوزه تا سال ۲۰۳۴ شاهد رشدی پایدار باشد. بر اساس گزارش منتشرشده توسط شرکت بیزینس ریسرچ (The Business Research Company)، بازار جهانی فناورینانو در صنایع آرایشی که در سال ۲۰۲۴ به ارزش ۸.۳۶ میلیارد دلار رسیده بود، در سال ۲۰۲۵ با نرخ رشد ترکیبی سالانه (CAGR) ۱۶.۴ درصد به ۹.۷۳ میلیارد دلار خواهد رسید. پیشبینیها نشان میدهد که این بازار تا سال ۲۰۲۹ به ۱۷.۷۳ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.
مککین که در ایالت ورمانت آمریکا بزرگ شده است، علاقهاش به طبیعت را از دوران کودکی و حضور در فضای باز به دست آورده و این علاقه را به مسیر تحقیقاتی خود در حوزه حفاظت از محیطزیست هدایت کرده است. او دریافت که میتواند از طریق انرژیهای جایگزین و تصفیه آب به این هدف نزدیک شود. هنگام بررسی رشتههایی که بیشترین تأثیر را در این حوزهها دارند، فناورینانو و برنامه علوم و مهندسی مواد دانشگاه توجه او را جلب کرد.
از آغاز تولید انبوه پلاستیکها در دهه ۱۹۵۰، میلیونها تن زباله پلاستیکی وارد محیطهای آبی شدهاند. این مواد با گذر زمان به ذرات میکروسکوپی و در نهایت به نانوذراتی با ابعاد کمتر از ۱۰۰ نانومتر تجزیه میشوند. در این مقیاس، نسبت سطح به حجم افزایش یافته و تعامل این ذرات با ترکیبات محیطی تغییرات قابلتوجهی پیدا میکند. ازاینرو، سرنوشت نانوپلاستیکها در اکوسیستمهای آبی به یکی از حوزههای کلیدی پژوهشهای محیطزیستی تبدیل شده است. یکی از پرسشهای بنیادین در این حوزه، چگونگی اتصال نانوپلاستیکها به مواد آلی طبیعی (NOM) است.