پوششهای نانومقیاس که طی سالهای اخیر جایگاه مهمی در افزایش دوام و کارایی تجهیزات یافتهاند، اکنون بهواسطه نوآوریهای شرکت فناوران سخت آرا، توانستهاند عمر قطعات کلیدی را چندین برابر افزایش دهند. از افزایش چند برابری مقاومت پرههای توربین تا رشد چشمگیر ظرفیت تولید قالبهای آلومینیومی، تازهترین دادهها نشان میدهد که این فناوری نقشی تعیینکننده در کاهش هزینهها و ارتقای بهرهوری ایفا میکند.
شرکت دانشبنیان الماس تک آریا البرز با بهرهگیری از فناوری PACVD و تجربه تخصصی در تولید ابزارهای دقیق، موفق به ساخت فرزهای الماسه دندانپزشکی و جراحی ENT (گوش، حلق و بینی) با کیفیت بالا و قیمت رقابتی شده است. این شرکت علاوه بر تولید این ابزارها، خدمات پوششدهی نانوساختار سخت و فرآیندهای سختکاری سطحی تحت پلاسما را نیز ارائه میدهد. ظرفیت فعلی تولید روزانه ۳۰۰۰ عدد فرز بوده که امکان افزایش تا ۱۰ هزار عدد در روز را دارد. با وجود مزیتهای فنی و اقتصادی، توسعه این فناوری و گسترش تولید، نیازمند سرمایهگذاری در بخش مواد اولیه، تجهیزات و بازاریابی است.
استانداردهای ملی نقش مهمی در تعریف مشخصات، روشهای آزمون، الزامات کیفی و مستندات محصولات موجود یا در حال تولید در کشور دارند. این استانداردها با توجه به شرایط فنی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور تدوین میشوند و طی فرایندی مشخص و رسمی به تصویب میرسند.
گروهی از پژوهشگران دانشگاه RMIT موفق شدند برای نخستین بار پوششهای ضدباکتری ساخته شده از پروتئینهای شبیهسازیشده رزایلین (Resilin-mimetic proteins) را ارائه دهند که به طور کامل از اتصال باکتریها به سطوح جلوگیری میکند.
محققان کرهای با استفاده از پوشش نانویی روی فویل استیل ضدزنگ، محدودیتهای باتریهای یون روی را رفع کردند و به بهبود رسانایی، مقاومت در برابر خوردگی و افزایش عمر چرخهای این باتریها دست یافتند. فناوری رول-بهرول و عملیات حرارتی ساده باعث افزایش دوام و عملکرد باتریها شده و ظرفیت بالایی در چرخههای شارژ و دشارژ حفظ شده است. این دستاورد میتواند زمینهساز توسعه باتریهای یون روی بزرگمقیاس و ایمن برای ذخیرهسازی انرژی و انرژیهای تجدیدپذیر شود.
یک شرکت دانشبنیان ایرانی با بهرهگیری از فناوری نانو و پوششدهی پیشرفته به روش رسوب فیزیکی بخار (PVD)، ظروف غذاخوری و پذیرایی با دوام، زیبا و مقاوم تولید می کند؛ محصولاتی که نمونه برجسته آنها، «سوفلهخوری نانویی» با پوشش طلایی TiN است.
شرکت آلومینیوم البرز پاسارگاد با توسعه دو فناوری نوین پوشش آندایز نانوساختار، آلومینیومهایی مقاوم در برابر سایش، خوردگی و با قابلیت چاپ نفوذی تولید کرده است. این پوششها با ساختار نانومتری، دوام مکانیکی و زیبایی ظاهری را همزمان ارتقا میدهند. کاربرد این فناوریها از سازههای شهری تا تابلوهای راهنمای اماکن مقدس گسترش یافته است.
شرکت اسپارک تکنولوژی از نتایج مثبت آزمایشهای میدانی پوشش ضدخوردگی تقویتشده با اکوسپارک در استرکی بی جِتی استرالیا خبر داد که نشاندهنده عملکرد برتر این پوشش در برابر خوردگی است. این پوشش، که با افزودنی مبتنی بر گرافن تقویت شده، عملکردی معادل پوششهای مرجع تجاری از خود نشان داده و پیشبینی میشود که در سال مالی ۲۰۲۶ وارد بازار تجاری شود.
شرکت زنتک موفق به تکمیل آزمایشهای خوردگی برای نانو-پیگمنت ZenARMOR™ شد که بهطور مؤثر از خوردگی آلیاژ آلومینیومی AA2024-T3 جلوگیری میکند. این آزمایشها در زمینه سیستمهای رنگآمیزی مقاوم در برابر خوردگی برای صنایع هوافضا انجام شد. زنتک همچنین همکاری با شرکت رنگسازی جزیرا در عربستان سعودی را آغاز کرده تا فناوری نانو را در صنعت رنگ و پوششهای صنعتی در منطقه GCC و MENA گسترش دهد.
شرکت پوششهای نانوساختار با بهرهگیری از دانش فنی بومی و تکیه بر تجربه متخصصان داخلی، موفق به طراحی و تولید مجموعهای از دستگاههای لایهنشانی نانویی شده که قابلیت رقابت با نمونههای خارجی را دارند. این تجهیزات با کاربردهای گسترده در حوزههایی چون الکترونیک، اپتیک، میکروسکوپ الکترونی، حسگرهای دقیق و حتی سلولهای خورشیدی، ابزاری راهبردی برای پژوهشگاهها، دانشگاهها و مراکز صنعتی کشور به شمار میروند.