پایگاه خبری فناوری نانو ایرانآرشیو اخبار و مطالب - پایگاه خبری فناوری نانو ایران

در چارچوب طرح‌های توسعه فناوری نانو و هوشمندسازی پژوهش‌های مواد پیشرفته، پروژه‌ای با عنوان «توسعۀ مواد نانویی پیشرفته با بهره‌گیری از علم داده» به مدیریت دکتر مالک نادری، عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، از سال قبل شروع شده و تا آبان ماه ورژن دوم آن منتشر خواهد شد. هدف این طرح، توسعه یک کتابخانه علمی متن‌باز پایتون در حوزه مهندسی مواد و نانوساختارها است که تنها با یک خط کد، تحلیل داده‌های مواد، تبدیل‌های مهندسی و مدل‌های یادگیری ماشین را در دسترس پژوهشگران قرار می‌دهد. این پروژه، نخستین گام برای ایجاد زیرساخت نرم‌افزاری بومی در علم مواد مبتنی بر داده‌های نانویی است و می‌تواند مبنای شکل‌گیری یک پایگاه داده ملی آنالیزی برای تحقیقات آینده کشور باشد.

پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیرکبیر با توسعه نوعی کامپوزیت بر پایهٔ آئروژل گرافنی، موفق به افزایش طول عمر و ظرفیت باتری‌های اسید ـ سرب شدند؛ دستاوردی که می‌تواند مسیر ارتقای نسل فعلی باتری‌های صنعتی را بدون نیاز به تغییر در خطوط تولید، هموار کند. این نوآوری بر به‌کارگیری مواد گرافنی سه‌بعدی و نیتروژن‌دوپ‌شده متمرکز است که با بهبود رسانایی و پایداری الکترودها، عملکرد باتری را در شرایط سخت کاری ارتقا می‌دهد. آزمایش‌های اولیه نشان می‌دهد نمونه‌های ساخته‌شده با این فناوری، دوام و بازده بالاتری نسبت به باتری‌های متداول دارند. به گفتهٔ پژوهشگران، این فناوری نه‌تنها می‌تواند کیفیت باتری‌های ساخت داخل را به استانداردهای جهانی نزدیک کند، بلکه زمینهٔ ورود ایران به بازارهای صادراتی باتری‌های پیشرفته را نیز فراهم می‌سازد. اجرای این طرح در همکاری با بخش خصوصی، گامی مهم در مسیر بومی‌سازی فناوری‌های نوین ذخیره‌سازی انرژی به‌شمار می‌رود.

محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر در تازه‌ترین پژوهش مروری خود، نگاهی جامع به نوآوری‌های اخیر در زمینه اکسیداسیون الکل‌ها و نقش کاتالیزورهای مختلف در این فرایند داشته است. الکل‌ها در زمره مواد پایه‌ای صنایع شیمیایی قرار دارند که تبدیل آن‌ها به ترکیباتی مانند کتون‌ها، آلدئیدها و اسیدها، مسیر تولید بسیاری از محصولات پرکاربرد از دارو و لوازم آرایشی تا پلاستیک و افزودنی‌های غذایی را هموار می‌کند. آنچه این مطالعه را برجسته می‌سازد، بررسی طیف وسیعی از کاتالیزورها ـ از کمپلکس‌های فلزی معدنی و چارچوب‌های فلزی‌ـ‌آلی گرفته تا نانومواد کربنی و مواد آلی است که می‌توانند با کاهش هزینه، افزایش بازده و به‌ویژه حذف اکسیدان‌های سمی، آینده‌ای پایدارتر برای صنایع شیمیایی رقم بزنند. پژوهشگران در این مرور تحلیلی، علاوه بر مرور کارایی و پایداری کاتالیزورها، مکانیسم‌های اصلی واکنش را نیز تشریح کرده‌اند تا زمینه‌ای برای توسعه فرایندهای سبز و اقتصادی فراهم شود.

تیمی از پژوهشگران از دانشگاه اصفهان، دانشگاه صنعتی امیرکبیر ـ واحد ماهشهر، شرکت «اپتیک نیرو» و پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، با بهره‌گیری از نانوساختار اُپال معکوس اکسید تیتانیوم موفق به طراحی فوتوآندهای پروسکایتی CsPbBr₃ با کارایی و پایداری کم‌نظیر شدند. این دستاورد نوآورانه در حوزه فناوری‌های نانو می‌تواند روند تولید هیدروژن سبز از طریق شکافت آب فوتوالکتروشیمیایی (PEC-WS) را متحول کند و گامی مهم در مسیر توسعه انرژی‌های پاک در ایران و جهان باشد.