در نانوپزشکی، مدتهاست که مشکلی پیش آمده است، سیستم ایمنی بدن نانوذرات و داروهای حمل شده را از بین میبرد. اکنون محققان در تلاشند تا از این مشکل به نفع خود در مبارزه با سرطان بهرهبرداری کنند.
از سیستم ایمنی بیمار برای مقابله با سرطان استفاده میشود
آنسون هاک در موسسه تحقیقاتی SINTEF میگوید: «ما مشاهده کردیم که دیوارههای رگ خونی در تومورهای سرطانی در موشها دارای منافذ بزرگتر از همان عروق در بافت سالم هستند. اگر نانوذرات را به خون تزریق کنیم، این منافذ ورود نانوذرات به تومور را آسانتر میکند. در بافت سالم، جایی که رگهای خونی دست نخورده هستند، نانوذرات نمیتوانند به سادگی وارد شوند.»
وی میگوید: «هدف ما استفاده از مکانیسمهای دفاعی بدن برای حمله به تومورهای سرطانی است. در نتیجه، تحویل دارو به مقصد مورد نظر آسانتر میشود، در حالی که میزان جذب آن در قسمتهایی از بدن را محدود میکند که به طور بالقوه ممکن است باعث آسیب شود.»
با این حال یک مشکل اساسی هنوز وجود دارد، سیستمهای ایمنی بدن ما از اجسام خارجی کوچک و ناآشنا استقبال نمیکنند.
نانوذرات تقریباً به اندازه ویروس هستند و به طور معمول از مولکولهایی تشکیل میشوند که به طور طبیعی به خون تعلق ندارند. این بدان معنی است که بدن آنها را کشف و حذف خواهد کرد. در نتیجه، نانوذرات به اندازه کافی طولانی در خون وجود نخواهد داشت تا دوز کافی از دارو را در تومور هدف آزاد کند.
وی گفت: «بخش عمدهای از تحقیقات ما بر روی ذراتی متمرکز شده است که میتوانند حضور آنها در خون را طولانیتر کنند. ما موفقیتی داشتیم، اما جذب مواد دارویی توسط بافت تومور هنوز محدود است. در موشها، ما به نتایج بسیار خوبی رسیدهایم، اما این تأثیر همچنان در انسان محدود میشود.»
وی گفت: «در رابطه با وسعت این زمینه تحقیق، هنوز نتایج این نوع کارها به مراحل بالینی نرسیده است. اما ما به آنجا خواهیم رسید، من به آن اطمینان دارم.»
در این میان، او و همکارانش در حال بررسی یک رویکرد جایگزین هستند. آنها به جای مبارزه با سیستم ایمنی بدن، در تلاشند تا با آن همکاری کنند و آن را به بازی بگیرند.
محققان زیادی در سراسر جهان وجود دارند که این موضوع را درک کردهاند و سعی در استفاده از تعامل مربوط به سلولهای ایمنی دارند. وی گفت: «قصد ما استفاده از مکانیسمهای دفاعی بدن برای حمله به تومورهای سرطانی است. ما لزوماً سلولهای سرطانی را به صورت مستقیم هدف قرار نمیدهیم، اما میخواهیم شرایط را برای رشد و پیشرفت آنها دشوار کنیم.»
برای دستیابی به این هدف، محققان به دانش بیشتری در مورد آنچه در واقع برای نانوذرات و مولکولهای دارویی که حمل میکنند، نیاز دارند. یکی از روشهایی که از آنها استفاده میکنند، میکروسکوپ داخل وریدی است. این ابزار به آنها این امکان را می دهد تا به سلولهای سرطانی منفرد نگاه کرده و دیواره های رگ خونی را بررسی کنند. آنها با ساخت نانوذرات فلورسنت تلاش دارند تا از این راهبرد برای مشاهده تومورها استفاده کنند.