شرکت «ادیبگستر اروند» با هدف افزایش بهرهوری در مصرف کود و کاهش آلودگیهای ناشی از مصرف بیش از حد اوره، موفق به توسعه کود اوره آهستهرهش با پوشش پلیمری زیستتخریبپذیر حاوی نانوذرات شده است. این فناوری که با حمایت ستاد توسعه فناوری نانو و در پاسخ به نیاز شرکت خدمات حمایتی کشاورزی توسعه یافته، میتواند مصرف کودهای شیمیایی را تا ۷۵ درصد کاهش دهد و به رشد پایدارتر محصولات کشاورزی کمک کند. این محصول در شانزدهمین نمایشگاه بینالمللی فناوری نانو (ایران نانو ۱۴۰۴) برای بازدید علاقهمندان عرضه میشود.
از کود اوره آهستهرهش نانویی ویژه کشاورزی هوشمند و پایدار بازدید کنید
شرکت «ادیبگستر اروند» در قالب یکی از هستههای فناور، با حمایت ستاد توسعه فناوری نانو و همکاری شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، موفق به طراحی و ساخت کود اوره آهستهرهش با پوشش پلیمری زیستتخریبپذیر حاوی نانوذرات شدهاند؛ محصولی که میتواند گامی مهم در جهت افزایش بهرهوری و کاهش آسیبهای زیستمحیطی در بخش کشاورزی کشور باشد.
یکی از مهمترین مشکلات در استفاده از کودهای شیمیایی، بهویژه اوره، اتلاف بخش قابل توجهی از نیتروژن از طریق آبشویی و تبخیر است. در بسیاری از مناطق کشور، بهویژه مناطق پربارش، تنها حدود نیمی از نیتروژن مصرفی بهطور مؤثر توسط گیاه جذب میشود و بخش باقیمانده وارد منابع آبی یا خاک میشود که علاوه بر خسارت اقتصادی، موجب آلودگی محیطزیست نیز میگردد.
فناوری توسعهیافته توسط تیم فناور ادیبگستر اروند با ایجاد پوششی هوشمند بر سطح دانههای اوره، توانسته است این مشکل را تا حد زیادی برطرف کند.
در این فناوری، از یک پوشش پلیمری زیستتخریبپذیر استفاده شده که حاوی نانوذرات عملکردی است. این ترکیب نوآورانه روی سطح دانههای اوره اعمال میشود و با ایجاد سد نفوذی، از تماس مستقیم آب با سطح اوره جلوگیری میکند. نانوذرات تعبیهشده در پوشش، با بستن میکروحفرات سطحی، مانع از نفوذ سریع آب و انحلال ناگهانی اوره میشوند.
در نتیجه، فرآیند آزادسازی نیتروژن بهصورت تدریجی و هماهنگ با نیاز واقعی گیاه انجام میگیرد. این رهایش کنترلشده سبب میشود گیاه در تمام مراحل رشد، تغذیهای پایدار و مؤثر دریافت کند.
یکی از قابلیتهای مهم این فناوری، تنظیم زمان رهایش نیتروژن متناسب با چرخه رشد هر محصول است. تیم فناور امکان تغییر در ترکیب و ضخامت پوشش را فراهم کرده است تا بتوان کود مناسب هر نوع گیاه و هر شرایط اقلیمی را تولید کرد.
به عنوان نمونه، برای گیاهان زراعی مانند گندم و ذرت، زمان رهایش میتواند در بازههای ۴۵ تا ۹۰ روز تنظیم شود، در حالی که برای محصولات گلخانهای یا گیاهان زینتی، فرمولاسیون کوتاهتر یا حساستری قابلاستفاده است.
به گفته متخصصان این پروژه، استفاده از این کود نانویی میتواند مصرف اوره را تا ۷۵ درصد کاهش دهد، بهویژه در مناطق مرطوب و پربارش که شستوشوی نیتروژن در خاک بیشتر است.
افزایش راندمان جذب عناصر غذایی موجب رشد سریعتر گیاه، افزایش عملکرد محصول و بهبود کیفیت برداشت میشود. در عین حال، کاهش تجمع نیترات در محصولات کشاورزی، به ارتقای سلامت غذایی و افزایش قابلیت صادرات بر اساس استانداردهای بینالمللی کمک میکند.
یکی از نگرانیهای مرتبط با کودهای پوششدار، باقیماندن ذرات پلیمری در خاک است. اما در محصول توسعهیافته توسط ادیبگستر اروند، از پلیمرهای زیستتخریبپذیر استفاده شده است که در مدت کوتاهی به ترکیبات طبیعی تجزیه میشوند و هیچگونه اثر منفی بر بافت خاک یا میکروارگانیسمهای مفید ندارند.
این ویژگی، کود نانویی جدید را به گزینهای کاملاً سازگار با محیطزیست تبدیل کرده و با اهداف جهانی کشاورزی پایدار و هوشمند همسو ساخته است.
کود اوره آهستهرهش نانویی میتواند در طیف وسیعی از فعالیتهای کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد، از جمله:
- مزارع زراعی و باغداری بزرگمقیاس
- گلخانههای صنعتی
- تولید گیاهان زینتی و آپارتمانی
- پرورش گیاهان حساس به نیتروژن یا محصولات صادراتمحور
به دلیل قابلیت تنظیم فرمولاسیون و کارایی بالا، این فناوری برای اقلیمهای گوناگون و محصولات مختلف قابل سفارشیسازی است.
فناوری جدید ادیبگستر اروند نمونهای روشن از کاربرد فناوری نانو در خدمت امنیت غذایی است. با کنترل هوشمند میزان و زمان آزادسازی نیتروژن، این کود به کشاورزان امکان میدهد تا با مصرف کمتر، محصول بیشتری برداشت کنند.
این امر علاوه بر صرفهجویی در هزینههای تولید، به حفظ منابع آبی و خاکی کشور نیز کمک میکند و گامی مؤثر در جهت تحقق کشاورزی پایدار و بهرهور به شمار میرود. این فناوری در شانزدهمین نمایشگاه بینالمللی فناوری نانو (ایران نانو ۱۴۰۴) در معرض دید عموم قرار میگیرد. بازدیدکنندگان و کارشناسان حوزه کشاورزی میتوانند در غرفه شرکت ادیبگستر اروند، ضمن آشنایی با جزئیات فنی این محصول، از نزدیک عملکرد و مزایای آن را مشاهده کنند.
توسعه کود اوره آهستهرهش نانویی با پوشش پلیمری زیستتخریبپذیر، گامی مؤثر در راستای افزایش بهرهوری منابع، کاهش مصرف کودهای شیمیایی، حفاظت از محیطزیست و ارتقای کیفیت محصولات کشاورزی ایران است.
