در حالیکه سرطان همچنان یکی از چالشهای بزرگ نظام سلامت در جهان بهشمار میرود، شرکت دانشبنیان «نانودارو پژوهان پردیس» با بهرهگیری از فناوری نانو و سامانههای دارورسانی پیشرفته، داروی ضدسرطان هوشمندی به نام «تدروکس» (Tedroxtan) را تولید کرده است؛ محصولی که با دقت نانومتری سلولهای سرطانی را هدف میگیرد و سلولهای سالم را در امان میگذارد. این دارو با تکیه بر فناوری پیچیده کنژوگه آنتیبادیـدارو (ADC) و با اتصال آنتیبادی مونوکلونال تراستوزومب به ترکیب سایتوتوکسیک دروکستکان از طریق لینکری پایدار و هوشمند ساخته شده است. بدین ترتیب، اثربخشی درمان بهطور چشمگیری افزایش یافته و عوارض سیستمیک به حداقل میرسد. تدروکس نمادی از توان فناورانه ایران در تولید داروهای زیستفناورانه پیشرفته است و در ایام برگزاری شانزدهمین نمایشگاه بینالمللی فناوری نانو ایران معرفی میشود.
«تدروکس»؛ داروی هوشمند ضدسرطان با فناوری نانو، امید تازه بیماران در نمایشگاه نانو ۱۴۰۴
شرکت دانشبنیان «نانودارو پژوهان پردیس» با دستیابی به فناوری تولید داروی ضدسرطان هوشمند «تدروکس» (Tedroxtan) گامی مهم در بومیسازی درمانهای نوین سرطان برداشته است. این دارو با بهرهگیری از فناوری پیشرفته کنژوگه آنتیبادیـدارو (Antibody-Drug Conjugate, ADC) طراحی شده و قادر است سلولهای سرطانی را با دقتی در مقیاس نانومتر شناسایی و نابود کند، بدون آنکه به سلولهای سالم آسیب برساند.
در فرآیند ساخت این دارو، از آنتیبادی مونوکلونال تراستوزومب برای شناسایی سلولهای سرطانی نوع HER2-positive استفاده شده است؛ سلولهایی که در برخی از انواع سرطان پستان، معده، ریه و سایر تومورهای جامد متاستاتیک دیده میشوند. این آنتیبادی از طریق یک لینکر پایدار و هوشمند به داروی سایتوتوکسیک دروکستکان متصل شده است. ویژگی مهم این ساختار، آزادسازی انتخابی دارو در سلولهای توموری و جلوگیری از انتشار آن در سایر بافتهاست.
بهگفته متخصصان، وجود لینکر پایدار سبب میشود که عوارض سیستمیک داروی سایتوتوکسیک به حداقل برسد، در حالی که اثربخشی درمان در سلولهای هدف افزایش مییابد. این ویژگی، تدروکس را به یکی از پیشرفتهترین نمونههای داخلی در حوزه دارورسانی هدفمند تبدیل کرده است.
داروی تدروکس بهصورت پودر استریل برای تزریق وریدی عرضه میشود و هر ویال آن حاوی ۱۰۰ میلیگرم ماده فعال است. این دارو برای بیماران مبتلا به سرطانهای HER2-positive متاستاتیک که پس از درمانهای پیشین همچنان درگیر بیماری هستند، امید تازهای ایجاد کرده است.
توسعه این محصول، نتیجه سالها تحقیق و همکاری میان متخصصان شیمی دارویی، نانوفناوری و زیستفناوری در کشور است. با تولید تدروکس، نهتنها وابستگی به داروهای وارداتی و بسیار گرانقیمت خارجی کاهش یافته، بلکه زمینه اشتغال گستردهای در حوزههای تحقیق، تولید، کنترل کیفیت و خدمات درمانی فراهم آمده است.
فناوری انحصاری بهکاررفته در تولید تدروکس، ایران را در جمع معدود کشورهایی قرار داده که توان طراحی و ساخت داروهای هوشمند مبتنی بر آنتیبادی را دارند. این دستاورد، نشاندهنده بلوغ علمی و فناورانه شرکتهای دانشبنیان داخلی در مسیر تحقق خودکفایی دارویی و توسعه فناوریهای نانو در پزشکی است.
تدروکس با ویژگیهایی همچون هدفگیری اختصاصی سلولهای سرطانی، آزادسازی انتخابی دارو، اثربخشی بالا در بیماران مقاوم به درمانهای قبلی، کاهش چشمگیر هزینهها و افزایش طول عمر بیماران، بهعنوان یکی از مهمترین دستاوردهای داروسازی پیشرفته کشور در نمایشگاه بینالمللی فناوری نانو ۱۴۰۴ معرفی میشود؛ محصولی که میتواند در آیندهای نزدیک، جایگاه ایران را در تولید داروهای ضدسرطان نسل جدید در سطح منطقه و جهان تثبیت کند.
