گروه استاندارد و ایمنی ستاد توسعه فناوری نانو و میکرو با همکاری متخصصینی از دانشگاه و صنعت، فناوران و سازمانهای ذینفع، استانداردهایی در زمینه نانوحبابها با هدف شفافیت بیشتر بازار، افزایش اطمینان به تجهیزات، تسهیل فرآیند تجاریسازی و تقویت نوآوریهای داخلی تدوین کرده است. تدوین استاندارد در حوزه نانوحبابها نهتنها محدودکننده نیست، بلکه یک ابزار تسهیلکننده و پشتیبان توسعه محسوب میشود.
تدوین استانداردهای ملی نانوحباب، برای توسعه پایدار این فناوری در ایران
در سالهای اخیر، تغییرات اقلیمی و کمبود منابع آب، ایران را در موقعیتی قرار داده است که استفاده از فناوریهای نوین برای حفظ امنیت غذایی و بهینهسازی مصرف آب ضرورتی حیاتی به شمار میآید. در این میان، فناوری نانوحباب بهعنوان یک فناوری نوظهور و اثربخش، توانایی قابلتوجهی در بهبود کیفیت آب، افزایش بهرهوری، کاهش مصرف انرژی و ارتقای پایداری محیطزیست دارد. نانوحبابها به دلیل ابعاد بسیار کوچک و پایداری زیاد، مدت طولانی در آب باقی میمانند و این ویژگی باعث افزایش اکسیژن محلول، تقویت فرایندهای زیستی و بهبود عملکرد بسیاری از سامانهها در کشاورزی، آبزیپروری و تصفیه آب میشود.
در ایران، توسعه این فناوری طی پنج سال گذشته با حمایت ستاد توسعه فناوریهای نانو و میکرو سرعت گرفته است. هماکنون هفت شرکت داخلی در سطوح مختلف از تولید صنعتی تا پایلوت در حال ارائه تجهیزات نانوحباب برای کاربریهایی مانند آبیاری، گلخانه، پرورش ماهی، میگو و تصفیه آب هستند. اجرای پروژههای متعدد برای اثبات کارایی، بهویژه در حوزههای کشاورزی و آبزیپروری، موجب شده این فناوری از مرحله آزمایشگاهی خارج شده و وارد فاز کاربرد گسترده شود. بهرهبرداری بیش از صد گلخانه و مجموعههای متعدد آبزیپروری از این فناوری، نشانه شکلگیری یک مسیر توسعه واقعی در کشور است.
در این وضعیت، تدوین استانداردهای ملی برای فناوری نانوحباب یک ضرورت اساسی است؛ زیرا با رشد سریع این فناوری در کشور، نبود معیارهای دقیق میتواند به ادعاهای غیرمعتبر، تفاوت زیاد در کیفیت تجهیزات و کاهش اعتماد مصرفکنندگان منجر شود. استانداردها چارچوب روشن و قابلاندازهگیری برای ارزیابی عملکرد، کنترل کیفیت و ایجاد فهم مشترک میان تولیدکنندگان و کاربران فراهم میکنند و به تثبیت جایگاه این فناوری در بخشهای مختلف کمک میکنند.
به همین دلیل، تدوین استاندارد در حوزه نانوحبابها نهتنها محدودکننده نیست، بلکه یک ابزار تسهیلکننده و پشتیبان توسعه محسوب میشود. استانداردهای دقیق باعث شفافیت بیشتر بازار، افزایش اطمینان به تجهیزات، تسهیل فرآیند تجاریسازی و تقویت نوآوریهای داخلی میشوند. در نتیجه، مسیر گسترش کاربردهای نانوحباب در ایران ساختارمند، قابلاعتماد و هماهنگ با نیازهای ملی پیش میرود.
در همین راستا گروه استاندارد و ایمنی ستاد توسعه فناوری نانو و میکرو با همکاری متخصصینی از دانشگاه و صنعت، فناوران و سازمانهای ذینفع در سالهای اخیر استانداردهایی را در زمینه نانوحباب ها تدوین کرده است که عناوین آن ها به شرح زیر است:
۱ | فناوری نانو- فناوری حباب ریز – اصول کلی برای استفاده و اندازهگیری حبابهای ریز – قسمت ۱: واژگان | ۱۳۹۷
۲ | فناوری نانو- فناوری حباب ریز- مشخصهیابی حبابهای ریز- قسمت ۱: ارزشیابی شاخصهای اندازه و غلظت با روش پراش لیزری | ۱۴۰۲
۳ | فناوری نانو- فناوری حباب ریز- کاربردهای تمیزکاری- قسمت ۳: تمیزکاری سطوح کفپوشهای سخت- روش آزمون | ۱۴۰۲
۴ | فناوری نانو- حباب ریز – روش ارزشیابی برای تعیین محتوای گاز در پراکنههای(dispersion) حباب ریز موجود در آب – قسمت ۱: محتوای اکسیژن | ۱۴۰۳
۵ | فناوری نانو – حباب ریز – کاربردهای افزاره صنعتی و مصرفی – قسمت ۱: ارزیابی افشانکهای تحت فشار آب با ارزشیابی شاخصهای اندازه و غلظت حبابهای ریز تولیدشده | ۱۴۰۳
۶ | فناوری نانو – حباب ریز – روش ارزشیابی برای تعیین کشش سطحی پراکنههای(dispersion) حباب فراریز | ۱۴۰۳
۷ | فناوری نانو – فناوری حباب ریز – کاربردهای محیط زیستی – قسمت :۱ روش بازرسی با دستگاه شمارشگر برخط ذرات در واحد شناورسازی با هوای محلول (DAF) | ۱۴۰۴
۸ | فناوری نانو – فناوری حباب ریز – اصول کلی برای استفاده و اندازهگیری حبابهای ریز – قسمت :۳ روشهای تولید حبابهای ریز | ۱۴۰۴
۹ | فناوری نانو – فناوری حباب ریز – کاربردهای محیطزیستی – قسمت۲: روش آزمون برای ارزشیابی عملکرد هوادهی افزارههای جت حباب ریز | ۱۴۰۴
۱۰ | فناوری نانو – فناوری حباب ریز – روش حذف برای مشخصهیابی نمونه – قسمت۱: رویه ارزشیابی | ۱۴۰۴
۱۱ | فناوری نانو – فناوری حباب ریز – روش حذف برای مشخصهیابی نمونه قسمت۲: فنون حذف حبابهای ریز | ۱۴۰۴
متخصصان و علاقهمندان به آشنایی با استانداردهای واژه نامه و سایر استانداردهای ملی تدوین شده میتوانند به بخش «استانداردهای ملی» در وبگاه استاندارد و ایمنی نانو مراجعه کرده و به فایلهای مربوطه بهصورت رایگان دسترسی داشته باشند.
