تاکنون مطالعات مختلف و گستردهای در دبیرخانه ستاد ویژه توسعه فناوری نانو صورت پذیرفته و نتایج آنها به صورت گزارشهای متنوعی تحت عنوان مطالعات پشتیبان سند راهبرد توسعه فناوری نانو منتشر شده و متن کامل آنها در سایت ستاد موجود است. در زیر، معرفی اجمالی این گزارشها جهت آشنایی بیشتر علاقهمندان میآید.

معرفی گزارشهای موجود در سایت ستاد
راهبرد توسعه نانوتکنولوژی در انگلستان
این گزارش حاصل مطالعات گسترده یک هیئت مشاوره است که به دستور وزیر علوم ونوآوری وقت انگلستان، انجام پذیرفته است. در گزارش روی ارتباط بالقوه علوم و فناوری نانو با صنعت انگلستان تمرکز شده و نتایج موفقیتآمیزی را که در برخی از مباحث کاربردی مهم اتفاق خواهد افتاد، توصیف و راهبردی را جهت رسیدن به این نتایج برای انگلستان پیشنهاد مینماید. بخشهای اول و دوم گزارش به مفاهیم نانو و روشهای ساخت و تولید نانومتری، وضعیت جهانی و بازارهای موجود و فعالیتهای تجاری انگلستان در این زمینه اختصاص دارد. در بخش سوم راهبردها و پیشنهادهای لازم جهت بهتر عمل کردن در این عرصه ارائه میشود. در انتهای گزارش نیز راههای موفقیت در الکترونیک، ارتباطات و فناوری، سیستمهای داروسازی، تولید مواد جدید، حسگرها و راهاندازها، وسایل و لوازم پیوند پزشکی و مهندسی پزشکی با در نظر گرفتن بازارهای فعلی و آینده آنها و چالشهای موجود در آنها ارائه شده است.
راهبرد توسعه فناوری نانو در آمریکا
این گزارش سیاست دولت آمریکا در قبال فناوری نانو را بررسی و سپس فعالیتهای این کشور را در زمینههای مختلف تحقیقاتی نانو تشریح میکند. این گزارش برنامه پیشگامی ملی فناورینانو (NNI) را در ابتدا مرور میکند و در ادامه سیر تحولات نانو در آمریکا، کاربردها، بودجههای مورد نیاز و قدرت رقابتی آمریکا را مورد نقد قرار میدهد.
در ادامه راهبرد سرمایهگذاری NNI که مبتنی بر پنج نوع سرمایهگذاری است بررسی میشود. در انتها نیز فهرست مراکز فعال در زمینه نانو آورده شده و نوع فعالیت هر کدام مشخص شده است.
راهبرد توسعه فناوری نانو در اتحادیه اروپا
در این گزارش که رویکرد اتحادیه اروپا نسبت به توسعه فناوری نانو در سال ۲۰۰۴ را ارائه مینماید، به تمامی حوزههای مربوط به سیاستگذاری فناوری نانو توجه شده است. ایجاد وفاق عمومی در سطح عامه مردم از طریق بیان مضرات و منافع این فناوری، ایجاد بستر مناسب برای حقوق ثبت اختراعات، مقررات جدید، تهیه و به کارگیری الگوها و استانداردها و تجهیزات جدید سنجش و ارزیابی، توجه جدی به ابعاد اجتماعی توسعه فناوری نانو، موانع و راهکارهای سرمایه گذاری مناسب در این حوزه و….. از مسائلی است که در این گزارش مورد تأکید قرار گرفته است.
راهبرد توسعه فناوری نانو در آلمان
دراین گزارش برنامهها و استراتژی کشور آلمان در زمینه نانو بررسی میشود. تحلیل سیاست و برنامه پیشگامی دولت، استراتژی دولت در سرمایهگذاری تحقیق و توسعه، حمایتهای مالی و فعالیتهای اصلی برای نیل به اهداف فناورینانو، چهار بخش اول گزارش را تشکیل میدهند.
بخش پنجم به اولویتهای تحقیقات همراه با معیارهای تعیین آن اختصاص یافته و بخش ششم، هفت شبکه قابلیتدار منطقهای و متخصص در علوم و مهندسی را بررسی میکند.
فصول هفتم تا دهم به بررسی فرصتها، تهدیدات و نقاط ضعف و قوت آلمان و چالشهای موجود میپردازد. در انتهای گزارش نیز فهرست شرکتهای فعال در زمنیه نانو به صورت ضمیمه ارائه شده است.
راهبرد توسعه فناوری نانو در ژاپن
در این گزارش، برنامه وزارتخانههای این کشور در راستای توسعه این فناوری و برنامه تخصیص بودجه مورد بررسی اجمالی قرار میگیرد. در ابتدا ضمن بررسی تاریخچه فناورینانو در ژاپن، سیاستها و پیشگامیهای دولتی در قالب برنامههای پنج ساله، پشتیبانی و توسعه، همکاریهای بینالمللی، تخصیص بودجه و وزارتخانههای مرتبط مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. در ادامه، برنامههای وزارت آموزش، علوم و فناوری (MEXT)، و وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت(METI) بررسی میشود و در پایان نیز مؤسسه علمی علوم و فناوری صنایع پیشرفته و سازمان توسعه فناوری صنعتی و انرژیهای نو معرفی میشوند.
راهبرد توسعه فناوری نانو در فنلاند
این گزارش به بررسی سیاستهای دولت فنلاند، مراکز تحقیقاتی، برنامههای موجود، و کیفیت علمی و فنی این کشور میپردازد و بودجههای مورد نیاز در بخشهای مختلف را مورد تحلیل قرار میدهد و ضمن معرفی پروژههایی مانند سازههای هوشمند، نانو ذرات خاص، نانوالکترونیک، نانوبیولوژی و مواد زیستی در پردازش اطلاعات به عنوان پنج زمینه اصلی برای پروژههای فعلی در این کشور، انگیزههای دولت فنلاند برای حرکت در این زمینهها را تشریح مینماید. در ادامه به معرفی مرکز توسعه تکنولوژی فنلاند (تکس) میپردازد و در انتها نیز نوآوریهای به دست آمده با کیفیتهای علمی وفنی مختلف همراه با قابلیت تجاری سازی آنها بررسی و سپس انتقادات و پیشنهاداتی در این زمینه ارائه مینماید.
راهبرد توسعه فناوری در آفریقای جنوبی
این گزارش به رویکردهای کشور آفریقا به حوزه علوم و فناوری بر پایه معضلات علمی و مزایای رقابتی موجود میپردازد و فعالیت در زمینه فناورینانو را در این کشورها به دوگروه توسعه اجتماعی و توسعه صنعتی تقسیم و به تحلیل آنها میپردازد.
بخشهای دوم تا هشتم گزارش به فرآیند توسعه راهبرد فناوری نانو پرداخته و جایگاه این راهبرد را با در نظر گرفتن فرصتها، چالشها و تهدیدات موجود در آن بررسی میکند. در ادامه عوامل موفقیت در این عرصه را یادآوری و به پیشبینی اثرات آن در کوتاه مدت و بلند مدت میپردازد. در نهایت یک مدل اجرایی برای پیادهسازی این راهبرد ارائه میدهد و کلیه ملزومات مالی لازم برای اجرای موفق راهبرد فناورینانو را برمیشمارد.
راهبرد توسعه فناوری نانو در رژیم اشغالگر قدس
در این گزارش برنامه ملی فناوری نانو در رژیم اشغالگر قدس (INP)، برنامه تحقیقات صنعتی و دانشگاهی، بودجههای مورد نیاز، معیارهای سرمایهگذاری و فرصتهای کلیدی مورد بررسی مختصر قرار میگیرد. همچنین تعداد فعالیتهای مراکز تحقیقاتی، تعداد انتشارات، تعداد پتنتهای کاربردی، و مراحل نوآوری فناوری نانو، ضمیمه و نمودارهای مربوطه رسم شده است. در ادامه نیز جداولی رسم شده و در آن فرصتهای کلیدی موجود در دانشگاههای این رژیم مطرح شده است. در پایان نیز مدل تأمین بودجه کلی و فرآیند بهرهبرداری از آن به صورت فلوچارت رسم شده است.
مقایسه آماری اهداف و راهبردهای فناوری نانو در ۴۱ کشور جهان
در این گزارش، ۴۱ کشور که دارای برنامه فناورینانو هستند در برخی عناوین مشخص به طور آماری تعیین وضعیت شدهاند. این عناوین که شامل شاخصههای مهم توسعه فناورینانو در کشورها از جمله سرمایهگذاری دولتی، افزایش توان رقابتی، هماهنگی بین صنایع موجود و فناورینانو، حمایت از شرکتهای بزرگ و کوچک و متوسط، همکاریهای بینالمللی و در نهایت، شبکهسازی میباشد از سوی برخی کشورهای توسعه یافته اتخاذ شده است. از این کشورها ۴۱٫۵ درصد دارای برنامه ملی فناورینانو هستند و درصد باقی مانده برنامههای وزارتخانهای دارند که شامل حمایت از پروژههای فناورینانو میباشد.
چالشها و پیشرانهای توسعه کشور و کاربرد فناوری نانو در آنها؛ با نگاه اولویتیابی در فناوری نانو
این گزارش، مجموعهای در رابطه با معضلات و نیازهای اساسی کشور در بخشهای انرژی، خوردگی، محیط زیست، منابع آب، ساخت و ساز و بهداشت و سلامت میباشد، که در آنها با در نظر گرفتن شاخصهای مهم و مقایسه با کشورهای دیگر و همچنین با استانداردهای جهانی، ضرورت ایجاد تغییر و تحول در این شاخصها نشان داده شده است. این بخشها بر اساس شدت و نوع تأثیر گذاری در اقتصاد و توسعه کشور، به دو دسته چالشهای پیش رو و پیشرانهای توسعه کشور طبقهبندی گردیدهاند. سپس با بررسی کاربردهای وسیع فناوری نانو در این بخشها پیشنهاداتی در جهت به کارگیری فناورینانو ارائه شده است.
معماری پژوهشی فرانسه و برنامه راهبردی فناوری نانو
این گزارش میکوشد تا برنامه راهبردی فناوری نانو در کشور فرانسه را از منظر معماری پژوهشی مورد بررسی قرار دهد. بررسی سیر تحولات در ماشین صنعتی فرانسه در طی چهار دهه، مکانیزمهای این ماشین و اولویتهای فناوری فرانسه، زیرساختهای بنیادین پژوهشی در فرانسه، آرایش سازمانی پژوهش. سازمان مدیریت اجرایی پژوهش و فناوری ابزارهای پشتیبانی در پژوهش و فناوری مطالب شش فصل اول این گزارش را تشکیل میدهند. فصل هفتم به مرور اجمالی برنامه فناوری نانو در فرانسه میپردازد. در فصل هشتم، نقش و وزن پژوهش در تجارت و در فصل نهم، شرکتهای فعال فرانسه در زمینه نانو معرفی میشوند و نهایتاً در فصل دهم، برنامه توزیع بودجه فرانسه در فناوری نانو بررسی میشود.
کاربردهای فناورینانو در تشخیص و درمان بیماریها
این گزارش مختصری از فعالیتهای علمی برگزیده در زمینههای مرتبط با تشخیص و درمان بیماریهاست که در بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ انجام شدهاند.
فصل اول گزارش در هفت بخش، کاربرد نانو در درمان سرطان، تومورهای مغزی و جراحی درون سلولی، ساخت اعضا بافتهای جدید، درمان بیماریهای رایج، بهبود فعالیتهای مغزی، ژن درمانی، درمان مسمومیتها و در نهایت، کاربرد نانو در داروها را مورد بررسی قرار میدهد.
فصل دوم نیز در شش بخش، تحولهای ایجاد شده در روشهای تشخیص بیماریها با استفاده از فناورینانو، اثرات فناورینانو در بررسی ژنها، شناسایی DNA، ابزار آلات تشخیص بیماری، شناسایی عوامل بیماریزا، و نهایتاً کاربرد نانو تراشهها در بررسیهای سلولی و تشخیص بیماریها را مورد بحث قرار میدهد.
کاربرد نانوذرات در داروسازی
این مجموعه به بررسی کاربردهای فناورینانو در تولید نانوذرات و استفاده از این نانوذرات در سیستمهای داروسازی میپردازد. سمیت و جنبههای مختلف استفاده از نانوذرات، ویژگیهای این سیستمها، و برخی از مشکلات موجود در زمینه استفاده از آنها، از موارد دیگری است به آن توجه شده است. در ابتدای گزارش نیز تعریفی از نانوذرات و پلیمرها ارائه شده و در ادامه جدول مربوط به بازار سیستمهای دارورسانی در دنیا نشان داده شده است، سپس اهمیت این بازار و زیر مجموعههای آن روشن گردیده است. در بخش دوم با یک تفسیر مفصل به تأثیر فناورینانو در سیستمهای داروسازی، کاربردهای نانوذرات در داروسازی، پرداخته و مزایای استفاده از سیستمهای داروسازی مبتنی بر نانوذرات در مقایسه با دیگر سیستمها مشخص شده است. در ادامه سمیت پلیمرها و اثر آن در افزایش برداشت سلولی دارو، همچنین توزیع بافتی بررسی گردیده است.
در انتهای گزارش فهرست شرکتهای فعال در زمینه داروسازی بر پایه فناورینانو آورده شده و زمینه تحقیقاتی و نحوه فعالیت آنها تشریح داده شده است.
کاربردهای نانوتکنولوژی در دندانپزشکی
این گزارش با اشاره به بازار بزرگ محصولات مرتبط با دندانپزشکی به معرفی کاربردهای فناوری نانو در این زمینه پردازد. در ادامه نیز شرکتهای مطرح در زمینه تولید محصولات دندانپزشکی با استفاده از فناورینانو را همراه با زمینه تحقیقاتی و مزایای محصول تولیدی آنها معرفی مینماید که شرکتهای ۳M, ALTAIR, PENTRON, ETH, NIC از این جمله میباشند.
کاربرد نانوتکنولوژی در صنایع آرایشی و بهداشتی
در این گزارش کوچک سعی شده است که چند شرکت بینالمللی که از فناورینانو برای تولید محصولاتشان استفاده میکنند، معرفی شوند. ضمن آنکه خلاصهای از کاربرد فناورینانو در کرمهای ضد آفتاب نیز در ابتدای گزارش آورده شده است که نشان میدهد عرضه فرآوردههای حاوی نانوذرات باعث بهبود چشمگیر کارآیی و مقبولیت این فرآوردها میشود.
از جمله شرکتهای معرفی شده در گزارش میتوان به MERCK, KOSE, ALTAIR, MAC اشاره کرد.
کاربردهای نانوتکنولوژی در تصویربردارهای پزشکی
این گزارش مجموعهای از تحقیقات و گزارشهای خبری در طی سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۴ در زمینه پیشرفت و توسعه تکنیکهای تصویربرداری پزشکی مبتنی بر فناورینانو میباشد.
در بخش اول گزارش، انواع روشهای رایج تصویربرداری در پزشکی معرفی شده و در ادامه کاربرد فناورینانو در هر یک از این روشها و افزایش کارآیی آنها به طور مفصل بررسی شده است.
بخش بعد به نحوه استفاده از نقاط کوانتومی در تصویربرداری اشاره و کاربرد آن را در چند حوزه بررسی میکند. در انتهای گزارش نیز برخی از تحقیقات دیگر انجام شده در تصویربرداری توضیح داده شده است. محققان، دانشجویان و کادر درمانی پزشکی مخاطبین اصلی گزارش میباشند.
فناوری نانو و جایگاه آن در جهان امروز
این گزارش در نه بخش تدوین شده و اطلاعات زیادی در زمینه مفهوم فناوری نانو و کاربردهای آن به مخاطب ارائه میکند. گزارش حول دو محور فضای جهانی و زمینه داخلی انجام شده است.
تعریف، کاربردها، روشهای تولید بالا به پایین و پایین به بالا، برنامه تحقیقاتی کشورهای جهان درزمینه فناوری نانو و مراکز مهم تحقیقات فناوری نانو در جهان، مطالب پنج فصل ابتدای گزارش را تشکیل میدهند.
فصل بعدی نیز به معرفی شرکتهای فعال اقتصاد و تجارت، شیوههای آموزش، و نهایتاً شیوههای پژوهش و تحقیق در زمینه فناوری نانو میپردازد.
گزارشی از کاربردهای نانوتکنولوژی در صنعت خودرو
این گزارش به اهمیت و نقش کلیدی فناورینانو در صنعت خودرو میپردازد و نمونههایی از کاربرد نانو در مواد ساختاری، پوششها، حسگرها و صفحات نمایشگر را ارائه میدهد. در ادامه شرکتهای استفاده کننده از فناوری نانو در صنعت خودروسازی معرفی میشوند و نمونههایی از فعالیتهای تجاری در این زمینه نشان داده میشود. در بخشهای بعد پروژههای فناورینانو در صنعت خودرو از جمله پروژه اتحادیه اروپا (NANOMAG) معرفی میشود و در انتهای گزارش نیز فهرست همایشها و کارگاههای آموزشی در زمینه کاربردهای فناورینانو در خودرو که در سطح دنیا برگزار شده، ارائه میشود.
بررسی اجمالی کاربردهای نانو تکنولوژی در صنایع لاستیک
این گزارش ضمن شناسایی مواد نانومتری پُر کاربرد در صنعت لاستیک سازی، به بررسی اثر این مواد بر خواص، ظرافت و زیبایی ظاهری، مرغوبیت، و در نهایت بازار پر رونق این محصولات همراه با قابلیت رقابت در بازارهای جهانی میپردازد. مشخصات فیزیکی مواد نانومتری و اثرشان روی خواص لاستیکها به صورت جداولی ارائه شده است. در ادامه به معرفی برخی شرکتها که در زمینه تولید این مواد و کاربرد آنها در صنعت لاستیک فعالیت میکنند پرداخته شده و فعالیت هر یک از این شرکتها همراه با سایت اینترنتی آنها ارائه میگردد.
کاربردهای پوششدهی نانوساختاری
این گزارش میکوشد برخی از مهمترین کاربردهای کنونی و آتی پوششدهی نانوساختاری را بیان کند. در گزارش، بیشتر به موارد قابل استفاده برای صنایع داخلی توجه شده است. گزارش شامل هشت بخش است. بخش اول به قابلیتها و کاربردهای پوششدهی و مهندسی سطح، بخش دوم به افزایش کیفیت پوششدهی با استفاده از پوششهای نانو ساختاری و قابلیتهای پوششهای نانوساختاری در مقایسه با پوششهای معمولی و بخشهای سوم تا هفتم به کاربردهای مختلف پوشش نانوساختاری اختصاص دارند. در بخش پایانی گزارش نیز برخی مواد بویژه نانوذرات که کاربرد گسترده تری دارند به همراه ویژگیهای آنها گردآوری شده است.
راهنمای سرمایهگذاری در فناروی نانو
این گزارش میکوشد تا فرصتهای تجاری فناوری نانو را به سرمایهگذاران معرفی و زمینههای غیرمستعد را به آنها بشناساند. گزارش در دو بخش اصلی به موضوع بازار فناوری نانو میپردازد. بخش نخست، پس از ارائه نکاتی در مورد پیشبینی بازار نانو و بیثباتیهای این فناوری، به پیشبینی بازارهای مختلف در سالهای آینده و بازار بخشهای بسیار خاص و ویژه میپردازد. در بخش دوم به ارزیابی پنج مورد کلیدی ابزارها، مواد، الکترونیک، فناوری زیستی، و ساماندهندهها پرداخته و فرصتها و چالشهای سرمایهگذاری در هر یک از این عرصهها را تشریح میکند.
مطالعه این گزارش برای برنامهریزان و سرمایهگذاران فناوری نانو بسیار مفید میباشد.
مطالعه کسب و کار نانو در اروپا ۲۰۰۴
این گزارش، خلاصه کار تحقیقاتی انجمن کسب و کار نانو در اروپا (ENA) در سال ۲۰۰۴ میباشد که در آن نحوه برخورد جامعه تجاری اروپا با فناورینانو مورد ارزیابی قرار گرفته است.
در گزارش، مواردی نظیر اثرات تجاری و شغلی نانو، تأثیر قوانین و مقررات بر نانو، پذیرش عمومی نانو و عملکرد کمیسیون اروپایی در قبال این فناوری مورد توجه قرار گرفت. این تحقیق با پرسش مستقیم و اینترنتی از ۲۳۶ نفر (۱۹۲ نفر از اروپا و مابقی از نقاط دیگر جهان) انجام شده و نتایج حاصله به صورت نمودارهایی تحصیل شده است. در ابتدای گزارش نیز انجمن کسب و کار اروپا معرفی و فعالیتهای آن تشریح شده است.
موانع و راهکارهای سرمایهگذاری در فناوری نانو
بخش کلانی از این گزارش به مباحث کلی و نظری توسعه سرمایهگذاری اختصاص یافته و سپس راهکاریهای اجرایی توسعه سرمایهگذاری در حوزه فناوری نانو، در کشور و مبحث سرمایهگذاریهای دولتی و مشارکتی در حوزه فناوری نانو را بررسی نموده است. در ادامه، نحوه تجاری شدن یک طرح تحقیقاتی و نقش بیمه در تأمین امنیت سرمایهگذاری در فناوری نانو همراه با شرح انواع بیمهنامه بررسی میشود. در انتها نیز به مبانی و مفاهیم بیمهای از جمله ریسک، انواع ریسک و فرآیند مدیریت ریسک به عنوان بستری برای فعالیتهای بیمهای پرداخته میشود.
صندوق سرمایهگذاری در فناوری نانو
این گزارش، در شش فصل چگونگی تشکیل یک صندوق سرمایهگذاری فناورینانو و شیوه محاسبه مالکیت معنوی، ارزیابی طرحها، عوامل ریسک و استراتژی خروج را مورد بررسی اجمالی قرار میدهد.
در فصل اول روشهای شناسایی، فرآیند تأمین مالی و مراحل انتخاب و معرفی شرکتها به صندوق بررسی شده است. در بخش دوم مالکیت معنوی و در بخش سوم مدل کاربردی ارزیابی طرحهای نانو و عوامل خطرپذیری در یک پروژه بررسی شده است. در فصل چهارم نحوه تأثیر ریسک در مشارکت و تعهدات، مورد ارزیابی قرار گرفته است.
بخش پنجم و ششم، نحوه نظارت و ارزیابی شرکتها و راههای خارج کردن سرمایه از شرکت را بر شمرده و در انتها مدل مشارکت اسلامی مطرح شده است.
آشنایی با سرمایهگذاران در حوزه فناوری نانو
در این گزارش سرمایهگذاریهای دولتی، مشارکتی و سرمایهگذاریهای خطرپذیر در حوزه فناوری نانو مورد بررسی اجمالی قرار میگیرد. گزارش در دو فصل تدوین شده است؛ در فصل اول سرمایهگذاری دولتها در فناوری نانو و حوزههای مهم سرمایهگذاری در این زمینه مورد بحث قرار گرفته است.
در ادامه سهم سرمایهگذاری کشورها را در فناوری نانو برشمرده و هزینههای تحقیق و توسعه در آن را به طور خلاصه در پیوست ارائه میدهد. فصل دوم، سرمایهگذاری مشارکتی را مطرح و آن را به سه گروه اصلی تقسیم مینماید و به طور مختصر توضیح میدهد. در انتها نیز سرمایهگذاری خطرپذیر در فناوری نانو را مطرح و مشکلات و موانع موجود در آن را بررسی مینماید.
بازاریابی در فناوری نانو
این گزارش ترجمه گزارش NanoMarketting است که در زیر مجموعه برنامه TopNano21 کشور سوئیس در دانشگاه سنت گالن انجام پذیرفته است. این گزارش از معدود مواردی است، که با هزینهای نسبتاً منطقی، جنبههای تجاریسازی فناورینانو را به صورت دستهبندی شده به خواننده ارائه میدهد. تئوریهای نانو بازاریابی به عنوان یک بخش خدماتی، در فصل اول مورد بررسی قرار میگیرد و در ادامه بازارهای جذاب و تنوع کاربردها ذکر میشود. چالشهای نانو بازاریابی، و مدلهای کسب و کار و بازاریابی، بخشهای بعدی گزارش میباشند و نانوبازاریابی را از لحاظ ابعادی تحلیل میکنند. در انتهای گزارش نیز راهکارهای مورد استفاده در نانو بازاریابی بیان شده است.
نگاهی به بازار جهانی فناوری نانو
در این گزارش، برخی از برآوردهای بازار فعلی فناوری نانو و پیشبینیهای بازار آتی این فناوری گردآوری و مورد مقایسه و بحث قرار گرفتهاند. در ابتدای گزارش برخی از مشکلات عمده پیشبینی بازار فناوری نانو شامل تعریف فناوری نانو، تفکیک اطلاعات نانو از غیر نانو، عدم اطلاع از اوضاع مالی شرکتهای خصوصی، سرعت تغییر اطلاعات، نوع نگاه به بازار و اتفاقات متحول کننده در عرصه نانو، ارائه شده است. تخمینهای بازار فناوری نانو نیز به دو دسته بازار کلی و بازار بخشهای خاص از جمله مواد و الکترونیک تقسیم شده است و مقدار عددی این تخمینها برای بعضی بازارها نیز در ادامه گزارش ذکر گردیده است.
آموزش فناوری نانو
این گزارش با موضوع آموزش فناوری نانو به برنامههای آموزشی این رشته در سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در مراکز دانشگاهی کشورهای مختلف جهان میپردازد.
در ابتدا مقدماتی در خصوص انگیزههای ایجاد دورههای آموزشی فناوری نانو همراه با ماهیت و برنامههای تحصیلی آن ارائه میشود. سپس شیوههای آموزش فناوری نانو به عنوان یک دانش بین رشتهای تشریح میشود و وضعیت فعلی آموزش آن در سطح جهان و ایران مقایسه و بررسی میشود. در بخشهای بعد نمونههایی از آموزش فناورینانو در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ارائه میدهد. در انتها نیز نمونههایی از ایجاد درس فناوری نانو در کشورهای مختلف را ارائه میکند.
باتری و فناوری نانو
این گزارش به بررسی جنبههای مختلف فناوری نانو در ساخت باتریهای جدید پرداخته است. در ابتدای گزارش ضمن بیان اهمیت به کارگیری فناوری نانو در باتریها به بازار چند میلیونی آن اشاره میشود. در ادامه به تشریح باتریهای قابل شارژ که از فناورینانو در ساختار آنها استفاده شده میپردازد. انتهای این بخش یک طرح شماتیک از نانوباتری را نشان میدهد.
در بخش بعد نتایج تلاش دانشمندان برای افزایش توان باتریها با نانولولههای کربنی و ماشینهای مولکولی را ارائه میکند. در انتهای گزارش نیز فهرست شرکتهای استفاده کننده از فناوری نانو در بازار تولید و توزیع انرژی به همراه نوع فعالیت آنها ارائه شده است.
آشنایی با تجهیزات آزمایشگاهی فناوری نانو؛ اندازهگیری و تعیین مشخصات
در این گزارش، مختصری در رابطه با نحوه عملکرد، کاربردها و محدودیتهای روشهای مختلف اندازهگیری و تعیین مشخصات بحث شده است. همچنین فهرست تجهیزات اندازهگیری و تعیین مشخصات موجود در آزمایشگاههای عضو شبکه آزمایشگاههای فناور نانو در ایران و آزمایشگاههای رزرو در ضمیمه گزارش ارائه شده است. ضمناً تجهیزات شناسایی شده بر مبنای خاصیت فیزیکی مورد اندازهگیری و روشهای تعیین مشخصات مواد، طبقهبندی شدهاند.
درخت فناوریهای نانو (فناوری ساخت و مدلسازی)
این درخت – که برای اولین بار در دنیا ارائه میشود- میتواند به شکلی راهبردی به محققان و سیاستگذاران کمک کند تا فناوریهای نانو مقیاس مناسب اهداف خود را سریعتر برگزینند. در درخت، فناوریهای نانومقیاس در چهار سطح: ۱- رویکردها، ۲- راهکارها، ۳- عناصر پایه و ۴- مزایای کاربردی مرتب شدهاند. سطح اول شامل دو رویکرد بالا به پایین و پایین به بالا است. در سطح دوم به راهکارهای عمومی پرداخته میشود. در سطح سوم عناصر پایه به عنوان اساس طراحی فرض شده و سپس کاربردها و راهکارهای مهم ساخت هر یک از آنها فهرست شده است. در سطح چهارم تأکید بسیاری روی شفافیت مزایای فناورینانو و برجستگی و تمایز آنها نسبت به فناوریهای مرسوم شده است. در ادامه نیز عناوین مربوط به سه سطح ابتدایی درخت تشریح شده وسپس درخت فناوری نانو ارائه شده است.
گذری بر کاربردهای فناوری نانو به همراه درخت صنعت نانو
این گزارش در چهار بخش تدوین شده است. در بخش اول و دوم صنایع هوافضا و دفاعی، و صنعت خودروسازی و حمل و نقل معرفی، و سپس کاربردهای نانو در مواد ساختمانی، روکشها، سوخت و دیگر صنایع مورد بحث قرار میگیرد. در انتها شرکتهای استفاده کننده از فناوری نانو در این صنایع معرفی میشوند. بخش سوم به تحلیل فناوری اطلاعات و مخابرات اختصاص یافته و کاربرد نانو در زیر بخشهای آن از جمله الکترونیک و اپتوالکترونیک، پردازندهها و ذخیرهسازی دادهها مورد ارزیابی قرار میدهد. بخش چهارم نیز که به تولید و توزیع انرژی اختصاص دارد، کاربردهای فناوری نانو در پیلهای سوختی و باتریهای قابل شارژ و غیره را مورد تحلیل قرار میدهد. در انتهای گزارش نیز درخت صنعت نانو (کاربردهای فناورینانو) طراحی شده و در آن عرصههای کاربردی فناوری نانو در چهار سطح ۱) صنعت ۲) زیر بخشهای صنعتی ۳) مزیتهای علمی فناوری نانو و ۴) عناصر پایه مرتب شدهاند.
گذری بر مقالات و اختراعات ثبت شده در زمینه فناوری نانو
این گزارش در دو بخش تدوین شده است که در بخش اول نحوه رشد و جهتگیری مقالات فناوری نانو با استفاده از پایگاه داده ISI مورد بررسی قرار میگیرد به طوری که در ابتدا، عبارت کلیدی مربوط به فناوری نانو مشخص شده و سپس سهم کشورهای مختلف در فناوری نانو تعیین میشود. در ادامه، مقالات منتشر شده در ایران مورد بررسی قرار میگیرد و در انتها مقالات فناوری نانو در دنیا از مناظر مختلف مورد تحلیل قرار میگیرد. در بخش دوم نیز به بررسی آماری اختراعات ثبت شده مطابق پایگاه Nanotech- Now که شامل دوهزار اختراع است پرداخته میشود. در این بخش در ابتدا، سهم کشورها و مجریان در ثبت اختراعات و در سپس سهم عناصر پایه و کاربردهای مختلف در اختراعات تعیین میگردد.
مراکز علمی و پژوهشی فناروی نانو در جهان
در این گزارش، مؤسسات، مراکز گروهها و برنامههای مختص فناوری نانو در دانشگاههای اغلب کشورها، شناسایی و معرفی شدهاند.
در این مطالعه ۵۸۷ مرکز علمی و پژوهشی فناوری نانو در۳۴ کشور جهان شناسایی و ارزیابی شدهاند. فهرست تمامی این مراکز به تفکیک کشورها در پیوست یک و توضیحاتی درباره برخی از آنها در پیوست دو آمده است.
قابل ذکر است که در این گزارش، به تمامی مؤسسات، مراکز، گروههای تحقیقاتی و برنامههای خاص دانشگاهها که با فناوری نانو در ارتباط هستند، مراکز علمی و پژوهشی نانو اطلاق شده است.
معرفی شرکتهای فعال در زمینه فناوری نانو
در این گزارش، فهرست ۸۶۰ شرکت فعال در زمینه فناورینانو گردآوری شده است که حاوی اطلاعات مربوط به سال تأسیس، نوع مالکیت، ملیت (کشور، ایالت و شهری که شرکت در آن قرار دارد) به همراه آدرس پایگاه اینترنتی شرکت میباشد. این شرکتها بر اساس فاکتورهای ملیت، نوع مالکیت و قدمت تقسیم بندی شده و نمودارهای مربوط به هر کدام از این فاکتورها ترسیم و نتایج حاصل از تحلیل نمودارها به تفصیل آمده است.
بررسی اجمالی پایگاههای اینترنتی مراکز هماهنگی فناوری نانو در ده کشور از پنج قاره جهان
هدف از این گزارش بررسی سامانه پایگاههای اینترنتی مراکز هماهنگی فناوری نانو و ارزیابی نقاط ضعف و قوت آنها برای آشنایی بیشتر علاقهمندان و استفاده از نقاط قوت آنها در سایت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو میباشد. در این گزارش پس از معیارهای موجود در هر پایگاه، زبان سایت و سرعت دسترسی به صفحات آن مورد بررسی قرار میگیرد. در انتها نیز جدولی برای بررسی وضعیت معیارهای بیست گانه در سایتهای مورد بررسی آورده شده است.