حمایت از متخصصان فناوری نانو

۳-۱٫ نکاتی در باره برخی حمایت‌ها
• مقالات ISI
تعداد مقالات ISI مورد حمایت ستاد کمتر از آمار مقالات محققان ایرانی است که از سایت ISI استخراج شده است. این اختلاف را می‌توان ناشی از این دانست که تعدادی از محققان برای دریافت حمایت تشویقی اقدام نکرده‌اند؛ یا تعداد زیادی از مقالات در کمیته داوری ستاد مردود اعلام می‌شود‌،که به دلیل اینکه این کمیته در بررسی و پذیرش مدارک با دید باز عمل کرده است عملاً احتمال دوم ضعیف است. دلیل دیگر را نیز می‌توان به دلیل خطا در عبارت جستجویی دانست که از آن برای جستجوی مقالات در سایت ISI استفاده می‌شود.
• پایان‌‌نامه دکتری
پایان‌نامه‌های دکتری که در سه ماهه اول سال ۸۶ پذیرفته شده‌اند به تنهایی بیشتر از مجموع سال‌های قبل است، که نشان از علاقه و تمایل دانشجویان دکتری به این حوزه جدید می‌باشد. لذا پس از جذب این افراد به عنوان هیأت علمی در سال‌های آینده، باید منتظر جهش در فعالیت‌های کشور در زمینه فناوری نانو بود.
• مقالات علمی – پژوهشی
تعداد مقالات علمی_ پژوهشی نسبت به مقالات ISI بسیار پایین است. این اختلاف شاید به این دلیل باشد که بیشتر فعالیت‌های فناوری نانو در رشته‌های فنی و علوم پایه‌ انجام می‌شود و انتشار نتایج این تحیقات به صورت مقالات ISI، فرصت انتشار آنها را در مجلات علمی_ پژوهشی که بعضاً مجلات با کیفیت و معتبری نیز هستند می‌گیرد.

• شرکت در کنگره‌های فناوری نانو خارج از کشور
کاهش تعداد حمایت‌های شرکت در کنگره فناوری نانو در نیمه اول سال ۸۶ ناشی از این است که ستاد از ابتدای مهر ماه ۱۳۸۵ صرفا همایش‌های مختص فناوری نانو را حمایت نموده است؛ یعنی فقط همایش‌هایی که عبارت نانو یا مشتقات آن در عنوان آنها باشد. این سیاست موجب شد برخی از کنگره‌های بسیار معتبر به دلیل این‌که صرفا عنوان نانو ندارند از حمایت ستاد محروم شوند.
پس از گذشت یک سال با دریافت و بررسی‌ دیدگاه‌های محققان، سیاست ستاد تعدیل شده و از اول بهمن ۱۳۸۶ از کنگره‌‌هایی که حداقل یک بخش از ارائه‌های آن در زمینه فناوری نانو باشد حمایت خواهد می‌شود.
• همایش‌های دانشجویی
همایش‌های دانشجویی فناوری نانو سالانه دو مرتبه و در پایان هر ترم تحصیلی (بهمن ماه و تیر ماه) توسط یکی از دانشگاه‌های کشور و با حمایت ستاد برگزار می‌شود. دانشجویانی که پایان‌نامه یا پروپوزال (پیشنهاد پایان‌نامه) آنها در کمیته داوری ستاد پذیرفته شده است، برای دریافت مرحله دوم حمایت تشویقی پایان نامه خود موظف به ارائه مقاله در یکی از این همایش‌ها هستند. اولین همایش در اسفندماه ۱۳۸۵ در دانشگاه تربیت مدرس (با ۱۵۰ مقاله)، دومین همایش در شهریور ماه ۱۳۸۶ در دانشگاه کاشان (با ۳۰۰ مقاله) و سومین همایش در بهمن ماه ۱۳۸۶ در دانشگاه شیراز (با ۴۰۰ مقاله) برگزار شد. چهارمین همایش نیز در شهریورماه ۱۳۸۷ در دانشگاه رازی کرمانشاه برگزار خواهد شد.
ستاد در زمینه حمایت از دیگر همایش‌ها نیز طی دو سال گذشته از همایش فناوری‌نانو دانشکده فنی دانشگاه تهران، همایش نانوبیوتکنولوژی دانشکده فنی مهندسی نوشیروانی بابلسر، همایش کاربردهای فناوری‌نانو در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، کارگاه آموزشی شناسایی نانوذرات پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی و چند کارگاه و همایش دیگر حمایت کرده است.
• تدریس دروس اختیاری فناوری نانو
هدف این برنامه، ترویج تخصصی فناوری‌نانو و آشناسازی دانشجویان با این فناوری‌ بوده است و تاکنون پس از گذشت سه سال (شش ترم تحصیلی) از اجرای آن، بیش از ۵۰ مورد درس فناوری‌نانو در دانشگاه‌های کشور ارائه و حمایت شده‌است.
با توجه به نهادینه شدن تدریس این دروس در دانشگاه‌های کشور و همچنین راه‌اندازی دوره‌های تحصیلات تکمیلی فناوری‌نانو، این برنامه از ابتدای بهمن‌ماه ۱۳۸۶ از لیست حمایت‌های ستاد حذف گردید.
• چاپ کتاب
با وجود چاپ تعداد زیادی کتاب، بسیاری از آنها به دلیل مانند نداشتن شرایط مولف (داشتن پنج مقاله ISI یا … ) و نیز کیفیت پایین ترجمه‌ها و گردآوری‌ها، موفق به دریافت حمایت نشدند. ولی چون بیشتر کتاب‌های چاپ شده جنبه ترویجی عمومی داشته و مطالب تخصصی علمی در آنها ارائه نشده است؛ ستاد در نظر دارد برنامه‌ای برای حمایت از کتب ترویجی تدوین کند.
• ثبت اختراع
متأسفانه در تمامی زمینه‌های علمی کشور، جای خالی ثبت اختراعات معتبر بین‌المللی واقعاً محسوس است و مهمترین دلایل آن، نبود سیاست‌های کلان مشخص، آموزش و زیرساخت‌های لازم می‌باشد. در این راستا نیز ستاد با برنامه‌ریزی‌های لازم و برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی و راه‌اندازی دفاتر ثبت اختراع در برخی دانشگاه‌های کشور، سعی در ترویج فرهنگ و تقویت ثبت اختراع در میان محققان فناوری نانو دارد، که ان‌شاءالله نتایج آن در سال‌های آینده مشخص خواهد شد.
۴٫ نتیجه‌گیری
ستاد با برنامه‌ریزی و انجام برنامه‌ حمایت تشویقی از اسفندماه سال ۱۳۸۴، ابتدا سعی در ترویج و ترغیب محققان به فعالیت در عرصه فناوری‌نانو نموده است. پس از گذشت سه سال از اجرای این برنامه و رغبت خیلی خوب محققان به این فناوری و نیز بازنگری برنامه‌ها، ستاد بر آن است تا با در نظر گرفتن هدف تولید ثروت، رویکرد خود را به سمت تقویت حمایت از فعالیت‌های کاربردی و کیفی سوق دهد.
لذا ستاد در نظر دارد در سال ۱۳۸۷:
• ثبت اختراعات فناوری نانو را بیش از پیش مورد حمایت قرار دهد.
• پایان‌نامه‌های کاربردی را شناسایی و برای به تولید رساندن حمایت کند.
• حمایت از مقالات ISI را با در نظر گرفتن ضریب تأثیرپذیری (IF) افزایش دهد.