سنتز نانوذراتی جدید برای مصارف پزشکی

به همت پژوهشگران دانشگاه صنعتی اصفهان، نانوپودر خالص
فورستریت با کاربری در صنایع زیستی و پزشکی با استفاده از فرآیند فعال‌سازی
مکانیکی، در سطح آزمایشگاهی تولید شد.
مهندس مهشید خرازیها، دانشجوی دکتری مهندسی مواد دانشگاه صنعتی اصفهان، با
بیان این مطلب که ”هدف اصلی از تولید نانوپودر خالص فورستریت، در پژوهش
انجام شده، استفاده از آن در صنایع الکترونیک و توسعه کاربرد آن، به عنوان
یک بیومواد جدید برای مصارف پزشکی“ است، افزود: ”فورستریت، با خواص مکانیکی
بسیار عالی در برابر سایر بیوسرامیک‌ها همانند هیدروکسی آپاتیت، در سال
۲۰۰۶ میلادی به عنوان یک بیوماده با ابعاد میکرونی ساخته شد“.
مهندس خرازیها، مهمترین عیب فورستریت در دسترس قبلی را ”عدم قابلیت پیوند
با استخوان“ دانست و ”ساخت نانوپودر خالص فورستریت به عنوان یک ماده
زیستی-پزشکی و یک بیوماده نوین با کاربردهای پزشکی“ را، یکی دیگر از اهداف
این پژوهش برشمرد.
وی در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، گفت: ”مهمترین
مشکلات در ساخت فورستریت، که در همه تحقیقات انجام شده وجود داشته، دستیابی
به ساختار کاملاً خالص و دمای بالای فرآیند تشکیل آن است که مانعی برای حفظ
اندازه کریستال‌ها در ابعاد نانومتر است. دمای متداول تشکیل فورستریت
۱۵۰۰-۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد و مدت زمان حدود ۲ تا ۳ ساعت است. استفاده از
فرآیند آلیاژسازی مکانیکی، با تأمین بخشی از انرژی حرارتی، موجب کاهش دمای
لازم، می‌شود. همچنین، با ایجاد هموژن‌سازی کامل، فعال‌سازی پودر اولیه و
کاهش اندازه کریستال‌ها در حد نانومتر، می‌توان ناخالصی انستاتیت را به طور
کامل حذف کرد“.
شایان ذکر است که حضور انستاتیت در زمینه فورستریت، خواص مکانیکی آن را به
خصوص در دماهای بالا کاهش می‌دهد. حذف این ناخالصی، کاربرد فورستریت را در
صنایعی همانند نسوز و لیزر، بهبود می‌بخشد.
مهشید خرازیها، ”ساختار نانو و خلوص بالای فورستریت تولیدی در مقایسه با
تولیدات مشابه“ را، نویدبخش توسعه استفاده از آن، در درمان بیماری‌های
استخوان و ارتوپدی دانست و ”هزینه پایین مواد اولیه، مصرف کم انرژی و
کاربردهای زیاد فورستریت در زمینه‌های مختلف“ را، انگیزه‌های اصلی برای
تجاری‌سازی این دستاورد عنوان نمود.
جزئیات این پژوهش که به عنوان بخشی از پایان‌نامه کارشناسی ارشد خانم مهندس
مهشید خرازیها با راهنمایی آقای دکتر محمد حسین فتحی، دانشیار دانشکده
مهندسی مواد دانشگاه صنعتی اصفهان، انجام شده است، در

مجله Materials Letters (جلد ۶۲، صفحات ۴۳۰۹-۴۳۰۶، سال ۲۰۰۸) منتشر شده
است.