محققان در آمریکا یک روش برای اندازهگیری سریع و دقیق میزان آرسنیک در آب شرب توسعه دادهاند. در این روش که به غلظتهای بسیار کم نیز حساس است، از یک محلول نانوذرات طلا استفاده میشود که رنگش در حضور این فلز سمی تغییر میکند.
شناسایی سریع آرسنیک با نانوحسگر بسیار حساس
محققان در آمریکا یک روش برای اندازهگیری سریع و دقیق میزان آرسنیک در آب شرب توسعه دادهاند. در این روش که به غلظتهای بسیار کم نیز حساس است، از یک محلول نانوذرات طلا استفاده میشود که رنگش در حضور این فلز سمی تغییر میکند.
همه آبهای شرب حاوی مقادیر بسیار کمی از آرسنیک هستند، اما در بعضی از مناطق جهان از قبیل بنگلادش، هند و آسیای جنوب شرقی، این مقدار به بالای (قسمت در بیلیون) ۱۰ppb میرسد که میتواند خطرناک باشد. پارش چندراری، یکی از این محققان میگوید: روش ما بسیار ساده و حساس است، دقت آن تا حدود (قسمت در تریلیون) ۳ppt میباشد و در حضور دیگر فلزات نیز انتخابپذیر است.
این محققان نانوذرات طلا را با اتصال لیگاندهای آلی بزرگ به سطحشان اصلاح کردند. این لیگاندها از قبیل گلوتاتیون، دیتیوتریتول یا سیستین، با آرسنیک تشکیل کمپلکس میدهند. هر یون آرسنیک میتواند به سه لیگاند پیوند داده و سه نانوذرهی طلا را به صورت یک خوشه کنار هم نگه دارد. هرچه تعداد یونهای آرسنیک بیشتر باشد، تعداد این خوشههای چندذرهای نیز بیشتر میشود. رنگ این محلول نانوذرهای بستگی به اندازه نانوذرات دارد، بنابراین ایجاد خوشههای بزرگتری از نانوذرات طلا سبب تغییر رنگ این محلول از نارنجی به سیاه میشود.
یک رنگسنج مبتنی بر میدان میتواند برای اندازهگیری دقیق تغییر رنگ استفاده شود. بعد از کالیبرهکردن سیستم، با استفاده از این رنگسنج میتوان مشخص کرد که دقیقاً چه مقدار آرسنیک در آب موجود است.
این محققان برای افزایش حساسیت سیستمشان، از یک تکنیک معروف به پراکندگی نور پویا برای تعیین تغییرات کوچک در اندازهی ذرات در نمونههایشان، استفاده کردند. آنها با استفاده از این تکنیک توانستند غلظتهای بسیار پایینی از آرسنیک تا حد چند ppt را نیز شناسایی کنند. این غلظت بسیار پایینتر از غلظت ۱۰ppb است که سازمان سلامت جهانی(WHO) بعنوان حداکثر غلظت مجاز آرسنیک در آب شرب تعیین کردهاست.
این محققان نتایج خود را در مجلهی Angew. Chem. Int. Ed. منتشر کردهاند.