نانوبمب‌افکنی برای از بین ‌بردن سلول‌های سرطانی

دانشمندان در آمریکا یک داروی نانوذره‌ای ساخته‌اند که مانند یک نانوبمب‌افکن مخفی
عمل کرده و به دور از چشم سیستم‌های دفاعی بدن، محموله دارویی مداخله‌کننده-RNA خود
را روی سلول‌های سرطانی رها می‌کند. این محققان می‌گویند که این سیستم اولین مثال
از یک نانوذره است که بعد از تزریق به داخل جریان خون می‌تواند هدف خود را جستجو و
پیدا کند. این نانوذرات راه را برای هدف‌گیری انتخابی سلول‌ها و بافت‌های سرطانی
تسهیل می‌کنند، در حالی که اثرات جانبی ناچیزی دارند.
این سیستم از پدیده‌ی تداخل RNA (RNAi) بهره می‌جوید. در این پدیده توالی‌های کوتاه
RNA دورشته‌ای، معروف به مداخله‌کننده کوچک RNA یاsiRNA، می‌توانند منجر به توقف
ساخت پروتئین‌های مشخصی در یک سلول شوند. RNAi برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از
جمله سرطان، نوید بزرگی می‌دهد. اما در این رابطه مشکلاتی از جمله چگونگی تحویل RNA
به سلول هدف، وجود دارد.
 

مارک دیویس، از موسسه‌ی فناوری کالیفرنیا و یکی از این محققان، می‌گوید: اگر از RNA
خالص استفاده شود، خیلی سریع در جریان خون از بین می‌رود. حتی اگر در خون پایدار
مانده و از بین نرود، بوسیله کلیه‌ها دفع می‌شود. RNA خالص، اگر از این مرحله نیز
به سلامت عبور کند، سپس باید به بافت هدف ویژه‌ی خود برده شود.
این محققان بعد از ۱۵سال تحقیق، توانسته‌اند یک سیستم چندجزئی بسازند که بر هرکدام
از این چالش‌ها به طریقی غلبه می‌کند. یک پلیمر مبتنی بر سایکلودکسان (CDP) همراه
با siRNA، به شکل نانوذره‌ی ویژه‌ای که در آن از siRNA محافظت می‌شود، به‌طور خودبه‌خود
آرایش می‌یابند. برای جلوگیری از کلوخه‌شدن و پیوند ناخواسته با مواد موجود در خون،
سطح این نانوذره با پی‌اتیلن گلایکول حاوی سایکلو آلکان‌آدامانتان (AD-PEG) تزیین
داده می‌شود. در نهایت یک لیگاند هدف‌گیرنده، پروتئین ترانسفرین (Tf)، برای هدف‌گیری
سلول‌های سرطانی و اتصال به آنها، به سطح این نانوذره متصل می‌شود.
هنگامی که این محققان این نانوذرات را به بیمارانی که مبتلا به سرطان تومور سیاه‌رنگ
قشر عمیق پوست بودند، تزریق کردند؛ متوجه شدند که این نانوذرات در سلول‌های سرطانی
تجمع کرده‌اند و هر چه دوز این نانوذرات بیشتر بود، این تجمع نیز بزرگ‌تر بود.
طبق گفته این محققان، این اولین مثال از تجمع وابسته به دوزِ نانوذرات داخل سلول‌های
سرطانی، بوسیله یک سیستم تزریق می‌باشد.
نتایج این تحقیق در مجله‌ی Nature منتشر شده است.