اولین مرحله از هر مطالعهای که از نانوذرات برای رسانش داروها و عوامل تصویربرداری
به تومورها استفاده میکند، سوار کردن محموله مورد نظر به نانوذرات و سپس تزریق
آنها بهدرون بدن است. با وجودی که نانوذرات در افزایش زمان زدوده شدن دارو یا
عوامل تصویربرداری از درون بدن و افزایش حضور آنها درون تومور موثر هستند، اما سرعت
رسیدن آنها از جریان خون به مرکز تومور نسبتاً پایین است.
حال دو تن از محققان دانشگاه تورنتو نشان دادهاند که سامانهای که خود را به شکل
نانوذره آرایش داده و با دارو یا عامل تصویربرداری میتواند کامل شود، زمانی که به
درون تومور راه مییابد، سرعت رسیدن مولکولهای مهم را بهدرون تومور افزایش داده و
این مولکولها را درون تومور بهدام میاندازد.
هدف از انجام این پروژه توسعه یک سامانه نانوذرهای بود که سرعت بالای «ورود»
مولکولهای کوچک دارو یا عوامل تصویربرداری بهدرون تومور را با سرعت پایین «خروج»
نانوذرات از آن ترکیب کند. این سامانه امکان رسیدن مقدار حداکثری از مولکولهای
مورد نظر بهدرون تومور و ماندن آنها در این محل را ایجاد کرده و در عین حال باعث
میشود مولکولهایی که درون جریان خون باقی مانده و یا وارد بافتهایی غیر از بافتهای
هدف شدهاند، به سرعت از بدن خارج شوند.
این محققان برای ترکیب کردن این دو ویژگی به ظاهر متضاد، ابتدا نانوذرات طلای ۳۰
نانومتری را که با یک پلیمر با انتهای بیوتینی روکش داده شده بود، به درون بدن
تزریق کردند. روکش پلیمری از چسبیدن نانوذرات به یکدیگر جلوگیری کرده و مولکول
بیوتین امکان اتصال بعدی داروها یا عوامل وضوح تصویر را فراهم میآورد. در عرض ۲۴
ساعت بیشتر نانوذرات درون تومور تجمع کرده و باقی نانوذرات از بدن دفع شدند.
سپس این پژوهشگران ماده فعال متصل شده به streptavidin را تزریق کردند؛
streptavidin مولکولی است که بهصورت اختصاصی و محکم به بیوتین متصل میشود. این
مولکول کوچک پس از تزریق به سرعت وارد تومور و بافتهای دیگر میشود، اما درون
تومور به شکلی تقریباً برگشتناپذیر به نانوذرات چسبیده و این امر سرعت خروج آن از
درون تومور را تا حد بسیار زیادی کاهش میدهد.
محققان این کار با استفاده از یک مولکول رنگی فلورسانس بهعنوان مولکول فعال متصل
شده به streptavidin توانستند سینتیک تجمع داروها را درون تومور مطالعه نمایند.
نتایج به دستآمده بسیار چشمگیر بود. سرعت تجمع مولکولهای فعال درون تومورِ حاوی
نانوذرات طلا، ۲۰۰ برابر بیشتر از تومورهایی بود که این نانوذرات را نداشتند.
بهعلاوه، میزان تجمع مولکول فلورسانس درون این تومورها ۵ برابر بیشتر از تومورهای
عادی بود.
جزئیات این کار در Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است.
|