محققان دانشگاه فردوسی مشهد به کمک نانولوله‌های کربنی موفق به ارتقای کیفیت روش میکرو استخراج شدند.
ارتقای کیفیت روش میکرو استخراج با نانولوله‌ی کربنی
محققان دانشگاه فردوسی مشهد به کمک نانولوله‌های کربنی موفق به ارتقای کیفیت روش
میکرو استخراج شدند.
دکتر سرافراز یزدی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد، در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد
ویژه‌ی توسعه‌ی فناوری نانو گفت: «با استفاده از روش کروماتوگرافی گاز-مایع و به‌کارگیری
یک روش جدید پیش‌تغلیظ، اندازه‌گیری مقادیر بسیار کم را در نمونه‌های زیست‌محیطی
مورد مطالعه قرار دادیم».
در روش‌های پیش‌تغلیظ (استخراج)، نیاز به مصرف زیاد حلال‌های آلی که عموما گران‌قیمت
و آلوده‌کنندهای جدی زیست‌محیطی هستند، وجود دارد. برخی از دانشمندان در سال ۱۹۹۰
میلادی به بعد روش‌های میکرو استخراجی که نیاز به حلال نداشتند و یا مقادیری بسیار
کمی از حلال را نیاز داشتند، را گزارش کردند.
دکتر یزدی در این رابطه گفت: «یکی از روش‌های بدون حلال، روش میکرو استخراج با فاز
جامد (SPME) است که در آن مقداری از یک فاز جامد جاذب (در حد میکروگرم) روی یک فیبر
مویینه از جنس سیلیکای ذوب شده، قرار می‌گیرد. این فیبر در معرض نمونه قرار گرفته و
نمونه روی آن جذب می‌شود، سپس در دستگاه مورد اندازه‌گیری، فرایند واجذب صورت می‌گیرد».
استاد دانشگاه فردوسی مشهد افزود: «در پژوهش حاضر با استفاده از روش سل-ژل، مواد
جاذب مختلف را روی فیبر از طریق پیوند شیمیایی قرار دادیم که محاسن زیادی نسبت به
فرم ابتدایی آن دارد. در این کار تحقیقاتی، پلی‌اتیلن‌گلیکل که یک ترکیب قطبی است
را به روش سل-ژل روی فیبر نشاندیم، همچنین توانستیم نانولوله‌های کربنی (MWCNTs)
عامل‌دار شده را در پلی‌اتیلن‌گلیکل وارد کرده و به روش سل-ژل روی فیبر بنشانیم که
وجود نانولوله‌های کربنی باعث افزایش سطح موثر جاذب و کارایی روش شد».
گفتنی است که از این روش می‌توان برای پیش‌تغلیظ و اندازه‌گیری مقادیر بسیار کم
نمونه‌های زیست‌محیطی (بدون استفاده از حلال‌های سمی آلی) استفاده نمود.
جزئیات این پژوهش -که در قالب پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد آقای سپهر سروش با
راهنمایی دکتر سرافراز یزدی، مشاوره‌ی دکتر زرین اسحاقی و همکاری آقای حامد پیری
مقدم در دانشکده‌ی علوم دانشگاه فردوسی مشهد انجام شده- در مجله‌ی Chromatographia
(صفحات ۹۳۱-۹۲۳، سال ۲۰۱۰) منتشر شده‌است.
