گروهی از محققان آمریکایی نانوذرات جدیدی تولید کردهاند که میتوانند در رسانش موثر واکسن بیماریهایی همچون HIV و مالاریا مفید باشند.
تولید واکسن نانومقیاس
محققان MIT نانوذرات جدیدی تولید کردهاند
که میتوانند در رسانش موثر واکسن بیماریهایی همچون HIV و مالاریا مفید
باشند.
این ذرات جدید از کرههای هممرکز چربی ساخته شدهاند و میتوانند نسخه
سنتزی پروتئینهایی را که به طور معمول توسط ویروسها ساخته میشوند، با
خود حمل کنند. دارل ایروین، استادیار علوم و مهندسی مواد و مهندسی زیستی و
یکی از پژوهشگران این کار میگوید این ذرات سنتزی نسبت به واکسنهای حاوی
ویروسهای زنده پاسخ ایمنی شدیدتری در بدن ایجاد کرده و در نتیجه ایمنی
بالاتری دارند.
دانشمندان میتوانند با استفاده از ذرات اینچنینی واکسنهایی بر علیه سرطان
و همچنین بیماریهای عفونی تولید کنند. در حال حاضر ایروین و گروهش در حال
بررسی توانایی این ذرات در حمل یک واکسن آزمایشی مالاریا در موش هستند.
دانشمندان هنگام طراحی یک واکسن سعی میکنند حداقل یکی از دو بازیگر اصلی
در سامانه ایمنی بدن انسان را تحریک کنند: سلولهای T که به سلولهای آلوده
به عامل بیماریزا حمله میکنند؛ یا سلولهای B که پادتنهایی را ترشح میکنند
که ویروسها یا باکتریهای موجود در خون یا سایر مایعات بدن را هدف قرار میدهند.
برای بیماریهایی که در آنها عامل بیماریزا درون سلول لانه میکند (مثل
ایدز)، پاسخ قوی از سوی سلولهای T مورد نیاز است. بهترین روش برای فعال
کردن این سلولها استفاده از ویروس ناتوان یا کشته شده است، اما این کار در
مورد ویروس HIV عملی نیست، زیرا رهایش بیخطر این ویروس دشوار است.
دانشمندان برای حل این مشکل روی واکسنهای
سنتزی برای HIV و بیماریهای عفونی دیگر مثل هپاتیت B کار میکنند. با
وجودی که این واکسنها خطر کمتری دارند، اما پاسخ ایمنی قوی در سلولهای T
ایجاد نمیکنند. اخیراً دانشمندان تلاش کردهاند تا این واکسنها را درون
قطرات چربی که لیپوزوم نامیده میشوند، کپسوله کنند. لیپوزومهای ذراتی
شبیه ویروس هستند و کپسوله کردن واکسن درون آنها میتواند پاسخ سلولهای T
را افزایش دهد. با این حال این لیپوزومها پایداری کمی در خون ومایعات بدن
دارند.
ایروین تصمیم گرفت تا تعداد زیادی از این قطرات را به صورت هممرکز کنار هم
جمع کند. بدین ترتیب دیواره لیپوزومهای مجاور همدیگر را حمایت کرده و
پایداری آنها در خون افزایش مییابد. بدین ترتیب احتمال شکستن این قطرات
بلافاصله پس از تزریق به درون بدن کاهش مییابد. این ذرات پس از جذب شدن
توسط یک سلول به سرعت تجزیه شده و محتوای واکسن خود را رها میکنند و در
نتیجه سلولهای T فعال میشوند.
جزئیات این کار در مجله Nature Materials منتشر شده است.