درمان سرطان سر و گردن به کمک نانوذرات

گروهی از محققان آمریکایی نوعی نانوذره جدید طراحی کرده‌اند که می‌تواند دُز بالایی از داروی ضدسرطان را به‌طور مستقیم به تومورهای سر و گردن برساند. بررسی‌های انجام شده روی حیوانات نشان داده است که شانس زنده ماندن بیماران با استفاده از این نانوذرات بالاتر بوده و اثرات جانبی کمتری در آنها مشاهده می‌شود.

درمان سرطان سر و گردن که ششمین سرطان شایع در دنیاست، بسیار دشوار بوده و حتی در
صورت موفقیت درمان، بیماران رنج زیادی را در طول فرایند درمان متحمل می‌شوند. حال
گروهی از محققان دانشگاه میشیگان نوعی نانوذره جدید طراحی کرده‌اند که می‌تواند دُز
بالایی از داروی ضدسرطان را به‌طور مستقیم به تومورهای سر و گردن برساند. بررسی‌های
انجام شده روی حیوانات نشان داده است که شانس زنده ماندن بیماران با استفاده از این
نانوذرات بالاتر بوده و اثرات جانبی کمتری در آنها مشاهده می‌شود.

این محققان به رهبری دکتر جیمز بیکر از نوعی نانوذره پلیمری کروی به‌نام درخت‌سان (دندریمر)
برای رسانش داروی ضدسرطان متوترکسات (“methotrexate”) به تومورهای سر و گردن بهره
بردند. برای هدفگیری تومورها توسط نانوذرات، سطح این درخت‌سان‌ها با فولیک اسید
عامل‌دار گردید. بسیاری از تومورها و تعداد کمی از سلول‌های عادی مقادیر اضافی از
دریافت‌کننده‌های فولیک اسید را روی سطح خود تولید می‌کنند. دکتر بیکر و همکارانش
در زمینه استفاده از درخت‌سان‌ها به‌عنوان حامل‌های رسانش هدفمند پیشگام هستند.
هزینه کار آنها توسط موسسه ملی سرطان تأمین می‌شود.

این پژوهشگران فرمولاسیون مبتنی بر درخت‌سان خود را روی سه گروه از موش‌ها بررسی
کردند. گروه کنترل تومورهای رشدیافته سر و گردن انسانی را که گیرنده‌های فولیک اسید
تولید نمی‌کردند، با خود حمل می‌کردند. دو گروه آزمایشی دیگر حامل تومورهای
رشدیافته سر و گردن انسانی بودند که در حد متوسط و بالا این گیرنده‌ها را در سطح
خود تولید می‌کردند. تمام این موش‌ها سه بار مقادیری از متوترکسات را که در حال
عادی کشنده هستند، به شکل سوار شده روی درخت‌سان‌ها دریافت کردند. در هیچ یک از این
موش‌ها عارضه کاهش وزن که به‌طور معمول در درمان‌های مبتنی بر متوترکسات بروز می‌کند،
مشاهده نشد. مهم‌تر اینکه حتی در موش‌هایی که میزان تولید گیرنده فولیک اسید در
آنها متوسط بود، راندمان درمان افزایش یافت.

بخشی از هزینه این کار توسط NCI Alliance for Nanotechnology in Cancer تأمین شده
است که برای تسریع به‌کارگیری فناوری نانو در پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان
راه‌اندازی شده است.

جزئیات این کار در مقاله‌ای با عنوان:

“Targeted Dendrimer Chemotherapy in an Animal Model for Head and Neck Squamous
Cell Carcinoma”

در مجله Journal of Oral and Maxillofacial Surgery منتشر شده است. خلاصه‌ای از این
مقاله در سایت مجله در دسترس است.