ابزار تشخیص پزشکی مبتنی بر میکروسیالات

گروهی از محققان سوئیسی در مقاله‌ای که اخیراً در مجله Advanced Materials منتشر کرده‌اند، بزرگ‌ترین فرصت‌های موجود در عرصه میکروسیالات برای تشخیص پزشکی در محل بیمار (Point Of Care: POC) را مورد بحث قرار داده‌اند.

در طول سالیان گذشته ابزارهای کوچک مبتنی بر میکروسیالات برای تعیین حضور و غلظت
نشانگرهای زیستی ساخته شده‌اند. تراشه‌های میکروسیالی پیشرفت بزرگی در روش‌های
آنالیزی محسوب می‌شوند که آنالیز پروتئین‌ها را به یک کار معمولی تبدیل کرده‌اند.
حال می‌توان سطح هورمون‌ها و نشانگرهای سرطان و همچنین پاسخ بدن به ابتلا به ویروس‌ها
و باکتری‌ها را تشخیص داده و مراحل پیشرفت بیماری‌ها را رصد کرد.

لوک گاروایس و امانوئل دلامارچه از موسسه تحقیقاتی آی‌بی‌ام زوریخ و نیکو دِروئیج
از موسسه میکرومهندسی École Polytechnique Fédérale de Lausanne در مقاله‌ای که
اخیراً در مجله Advanced Materials منتشر کرده‌اند، بزرگ‌ترین فرصت‌های موجود در
عرصه میکروسیالات برای تشخیص پزشکی در محل بیمار (Point Of Care: POC) را مورد بحث
قرار داده‌اند. ابزارهای میکروسیالی به‌دلیل قابل حمل بودن، زمان سریع تشخیص نمونه
و انعطاف‌پذیری‌شان می‌توانند در این کاربردها مورد استفاده قرار بگیرند.

این محققان سوئیسی در مقاله خود ویژگی‌های یک ابزار POC میکروسیالی را مورد بحث
قرار داده‌اند:

«در یک ابزار ایده‌آل تشخیصی POC از حجم بسیار کمی از نمونه که به‌صورت مستقیم از
بیمار گرفته شده است، استفاده می‌شود. این مقدار می‌تواند در حد یک میکرولیتر باشد
که بسیار کمتر از یک قطره خون خارج شده از زخم انگشت است که حدود ۲۵ میکرولیتر است.
این ویژگی زمانی که با بیماران خاصی همچون نوزادان نارس و تازه متولد شده و
بزرگسالانی که از کم خونی رنج می‌برند مواجه هستیم، بسیار مفید است. نمونه‌گیری
دقیق توسط تراشه انجام شده و امکان انجام تست با حجم‌های بالا وجود دارد. این ابزار
می‌تواند تا ۱۰۰ ماده مختلف را که شامل پروتئین‌ها و اسیدهای نوکلئیک هستند، آنالیز
کند. نتایج کمّی در عرض یک دقیقه آماده خواهند بود. محدوده حساسیت این وسیله در حد
پیکومولار تا فمتومولار با غلظت‌های بسیار پایین خواهد بود. مواد مورد نظر با
انتخابگری بالا تشخیص داده شده و تشخیص‌های غلط حذف خواهند داشت. نمونه‌های بیماران
مختلف و یا آنالیزهای متفاوت در این ابزار یکدیگر را آلوده نمی‌کنند».

چنین ابزاری در حال حاضر وجود ندارد، اما این پژوهشگران بر این باورند که روشن
ساختن وضعیت فعلی این ابزار به نمایان ساختن ویژگی‌های مطلوب آن کمک خواهد کرد.
آنها سپس ویژگی‌های مورد نظر را در کنار پیشرفت‌های اخیر در زمینه میکروسیالات و
علوم مواد قرار داده و شرایط فعلی را بررسی کرده‌اند.

نتیجه‌گیری نهایی این پژوهشگران این است که ابزارهای تشخیصی میکروسیالی در مرز
رسیدن به وضعیتی هستند که بتوانند از آنالیزهای غیرمتمرکز حمایت کنند.