الهام از بال‌های پروانه برای ساخت سطوح دافع آب

گروهی از محققان بین‌المللی با الهام‌گیری از بال‌های نوعی پروانه، ساختارهای سیلیکونی چندلایه تولید کرده‌اند که تا یک سال می‌تواند هوا را درون خود به‌دام انداخته و آب را از روی خود دفع کند.

بال‌های درخشان و آبی پروانه دم‌چلچله‌ای کوهستان (“Papilio ulysse”) به‌راحتی آب را
از روی خود دفع می‌کنند؛ دلیل این ویژگی وجود ساختارهای بسیار ریز در بال‌های این
پروانه است که هوا را گیر انداخته و یک بالشت میان آب و بال به‌وجود می‌آورند.
مهندسان تلاش کرده‌اند تا این ساختار دافع آب را به‌صورت مصنوعی طراحی کرده و
بسازند، اما تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه موفقیت زیادی در پی نداشته است، زیرا
هوای به‌دام‌افتاده در این ساختارها به‌دلیل وجود آشفتگی‌های محیطی پایدار نیست.

حال گروهی از محققان بین‌المللی از کشورهای سوئد، آمریکا و کره جنوبی از چیزی که به‌طور
معمول یک نقص در فرایند نانوساخت محسوب می‌شود بهره برده و ساختارهای سیلیکونی
چندلایه‌ای تولید کرده‌اند که تا یک سال می‌تواند هوا را درون خود به‌دام اندازد.

این محققان از روش حکاکی برای ایجاد حفرات میکروساختار و مخروط‌های بسیار ریز روی
سیلیکون استفاده کرده‌اند. آنها دریافتند برخی از ساختارهای ایجاد شده در این
فرایند که به‌طور معمول به‌عنوان نقص فرایند ساخت به حساب می‌آیند (همانند بریدگی‌های
زیر ماسک حکاکی و یا سطوح حلزونی‌شکل)، ویژگی دفع آب سیلیکون را از طریق ایجاد
ساختارهای سلسله‌مراتبی چندلایه‌ای برای به‌دام انداختن هوا بهبود می‌بخشند. این
ساختار ظریف که شامل حفرات، مخروط‌ها، پستی و بلندی‌ها و شیارها است، همچنین می‌تواند
نور را به‌دام انداخته و طول موج‌های بالای نور مرئی را به‌صورت کامل جذب کند.

از این سطوح الهام‌گرفته از طبیعت می‌توان در ابزارهای الکترو-اُپتیکی، حسگرهای
تصویربرداری مادون قرمز یا حسگرهای شیمیایی بهره برد.

جزئیات این کار در مجله Applied Physics Letters منتشر شده است.