آشنایی با جوانترین مدرس فناوری نانو

برگزیده المپیاد دانش‌آموزی فناوری نانو موفق به دریافت گواهی توانمندی تدریس فناوری نانو شد. امیرحسین حاجی آقاجانی معمار، دانشجوی سال اول مهندسی برق دانشگاه علم و صنعت ایران که در دو دوره پیشین المپیاد دانش‌آموزی فناوری نانو، موفق به دریافت مدال طلا و نقره شده بود، موفق به دریافت  گواهی توانمندی تدریس از ستاد فناوری نانو شد.

آقاجانی در گفتگویی که با باشگاه نانو انجام داده، عضویت در باشگاه نانو، مطالعه مقالات سایت باشگاه و شرکت در دو دوره المپیاد نانو را ازعوامل افزایش سطح دانسته‌هایش در خصوص فناوری نانو بیان کرده است.

در ادامه متن کامل گفتگویی که باشگاه نانو با وی انجام داده‌، آمده است:

۱٫ با تشکر از فرصتی که در اختیار باشگاه نانو قرار دادید، لطفاً خودتان را معرفی کنید.

سلام عرض می‌کنم به تمام باشگاهیان گرامی، امیدوارم شاد و سلامت باشید. امیرحسین حاجی آقاجانی معمار هستم، متولد مرداد ۷۲ در شهر تهران. در حال حاضر هم در رشته برق دانشگاه علم و صنعت ایران در ترم دوم مشغول به تحصیل هستم.

۲٫ مطالعات خود را در زمینه نانو چگونه و از کجا شروع کردید؟

قبل از المپیاد اول که در سال ۸۹ برگزار شد، اطلاعاتم از علوم و فناوری نانو، در حد اطلاعات عمومی بود، ولی وقتی در المپیاد ثبت نام کردم، وضع فرق کرد و به صورت جدی روی این حوزه مطالعه کردم. برای آمادگی جهت آزمون المپیاد ۸۹، با مقاله‌های سایت باشگاه نانو شروع کردم، همچنین کتاب‌هایی را که آن زمان، باشگاه به عنوان منابع آزمون معرفی کرده بود، خواندم. برای المپیاد ۹۰ هم، جزوه‌های مرحله عملی المپیاد سال قبل را خوانده، همچنین مقالات اضافه شده در سایت باشگاه هم خیلی به کارم آمد. در ضمن باید بگویم که غیر از اردوهای تابستانی المپیاد که برای برگزیدگان مرحله اول آزمون المپیاد برگزار شده بود، در کلاس یا دوره جداگانه‌ای شرکت نکردم، در واقع اکثر مطالعات من فردی و خودجوش بوده است.

۳٫ تا به حال چه فعالیت‌ها و پژوهش‌هایی در زمینه فناوری نانو داشته‌اید؟

شرکت در دو دوره المپیاد، در ادامه هم از اواسط تیرماه ۹۰ روی نانوکامپوزیت‌های زمینه پلیمری مطالعه داشتم که در نوع خودش خیلی تجربه عملی داشت. این یک پژوهش فردی بود، البته در تمام مراحل با راهنمایی اساتید متخصص در این زمینه انجام شد. این تحقیق را با هدف ارتقای مقاومت حرارتی کامپوزیت الیاف کربن در زمینه پلیمری انجام دادم که سر نخ‌های آن را می‌توان در مقالات قبلی دید. در واقع از نانوذرات سیلیس برای بهبود حرارتی نانوکامپوزیت فداشونده استفاده کردم. برخی از آزمون‌ها و آزمایش‌های انجام شده بر نمونه‌هایی با درصدهای جرمی مختلف از نانوذرات را در دانشگاه تربیت مدرس انجام دادم. این نانوکامپوزیت‌ها به روش «رشته پیچی» ساخته شدند، در نهایت هم نمونه‌های نهایی به صورت قطعات استوانه‌ای با ضخامت ۲۰ میلی‌متر آماده شد. از کاربردهای این نانوکامپوزیت‌ها می‌توان به استفاده در سطوح خاصی از فضاپیماها و دیگر مکان‌هایی که باید دمای بالایی در حدود ۳۰۰۰ درجه سانتیگراد را تحمل کنند اشاره کرد.

۴٫ در زمینه فناوری نانو به چه موفقیت‌هایی دست یافته‌اید؟

بهترین موفقیت را این می دانم که توانستم چیزهایی در این زمینه یاد بگیرم که خیلی لذت بخش هستند که صد البته از راه ورود به جامعه‌ی باشگاه نانو و دوره‌های تابستانی المپیاد شروع شد. البته در المپیاد سال ۸۹ مدال طلا و در المپیاد سال ۹۰ مدال نقره را به دست آوردم. همچنین موفق به دریافت گواهی تدریس فناوری نانو از کارگروه ترویج ستاد فناوری نانو شده‌ام.

۵٫ آیا انتظار چنین موفقیتی را با توجه به رقبای کارآزموده خود که بیشتر از متخصصان دوره کارشناسی ارشد و دکتری بودند، داشتید؟

بگذارید اینگونه بگویم؛ از استاد گرامی‌مان، جناب آقای مرادی اینگونه یاد گرفتیم که باید شجاعت علمی داشته باشیم. من هم گفتم حالا آزمون را می‌دهم، ببینیم چه می‌شود! قبل از جلسه‌ی امتحان هم، رقیبان خودم را دیدم که منتظر نشسته بودند. سر صحبت را با یکی از آنها باز کردم، متوجه شدم بعضی دانشجوهای ارشد و دکتری هستند، ولی در آزمون شرکت کردم و عملا جزوه‌هایی که در ۲ دوره‌ی اردوی المپیاد نوشته بودم، خیلی به کارم آمد.

۶٫ توصیه شما به دانش‌آموزان علاقمند به فناوری نانو چیست؟

یک‌بار امتحانش کنید(یعنی فناوری نانو را بسته به سطح فعلی‌تان)، مشتری خواهید شد، یعنی با احتمال بالایی علاقمند می‌شوید. برای شروع هم مقاله‌های علمی باشگاه نانو، بسیار کارآمد هستند. محتوای عالی هم دارند.

۷٫ به عنوان فردی که موفق به دریافت گواهی تدریس فناوری نانو از ستاد نانو شده‌اید، چه تعریفی از فناوری نانو دارید؟

به استاد گرامی، جناب ریچارد فاینمن ارجاع بدهم بهتر است…«آن پایین جای بسیاری هست». در تفسیر شاید بتوان گفت که فناوری (توانایی) دستکاری در فضای بین مولکولی را فناوری نانو بنامیم بهتر است! این توانایی باعث استفاده از بعضی قانون‌های طبیعت شده‌است که در ابعاد بزرگتر قابل مشاهده نیستند.

۸٫ آیا خود را آدم موفقی می‌دانید؟

موفقیت انتها ندارد؛ نمی خواهم لطف خدا را در مورد اتفاقات خوبی که در آنها مشارکت داشته‌ام انکار کنم، اما باید بیشتر تلاش کنم. مهم آن است که همیشه رو به سوی خوبی‌ها داشته باشیم.

۹٫ آیا پیشنهادی برای مسئولین برای موفقیت‌های بیشتر دانش‌آموزان در حوزه نانو دارید؟

بگذارید با یک مثال بگویم؛ باشگاه نانو مدت‌هاست که به انجام پروژه‌های دانش‌آموزی و گاهی دانشجویی کمک می‌کند و علاقمندانی که مقداری فعالیت دارند را وارد پروژه‌های خوب می‌کند. اگر بخواهم از این سنت پسندیده بگویم صحبت تمام نمی‌شود. البته این را هم باید گفت، اگر حمایت‌های آینده برای کسانی که بیشتر به فعالیت ادامه می‌دهند (مثلا همین المپیاد) از طرف ستاد نانو و بنیاد ملی نخبگان بیشتر باشد، این برنامه بیشتر در اولویت افراد قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاری بر آموزش این علم در مقاطع دبیرستانی اصولا ذهن ما را عادت می‌دهد بر آنکه ما باید حرفی برای گفتن داشته باشیم.

۱۰٫ به نظر شما فناوری نانو در ایران چه بازخوردی داشته است؟

بسیار خوشحالم که کشورمان در این مورد، زود شروع به کار کرده و مسئولان هم این شَمِ علمی را به خوبی احساس کرده‌اند. البته در حال حاضر شاید به نظر برسد، این فناوری در صنعت کشور، بازده اقتصادی بالایی نداشته است، اما پس از طی انرژی فعال‌سازی، روند رو به رشد عالی‌ای خواهد داشت.

۱۱٫ آیا در دانشگاه نیز در زمینه نانو فعالیت می‌کنید؟

رشته‌ام را مهندسی برق انتخاب کردم و فعلا باید به درس‌ها اهمیت بالایی بدهم. البته در گرایش الکترونیک، فناوری نانو کاربردهای وسیعی دارد؛ این موضوع تقریبا در گرایش‌های دیگر هم کم و بیش یافت می‌شود. البته مایل هستم در خارج از دانشگاه، حتی در شاخه‌های کاربردی دیگر نانو برای به دست آوردن مهارت و تجربه، فعالیت کنم. خلاصه‌ی مطلب آنکه فکر می‌کنم از ترکیب علوم است که ایده‌ها از رشته‌ای خاص حرکت می‌کنند و یک‌جانبه نگری از بین می‌رود، آنگاه می‌توانیم از تمام جوانب به موضوعی که دوست داریم فکر کنیم و درباره آن پژوهش کنیم.

۱۲٫ قدری در مورد ادامه تحصیل در این رشته برای دوستان علاقمند خود بگویید؟

به نظر من یک دانشجو در حال حاضر باید تحصیلات با عنوان نانو را از مقطع کارشناسی ارشد آغاز کند، که از رشته‌های مختلفی بسته به اینکه در چه گرایشی بخواهد کار کند می‌تواند شروع کند؛ مثل مهندسی شیمی، پلیمر، مکانیک و غیره و بالاخره مهندسی برق (که طرفدار آن هستم!). باید مطمئن بود این فناوری آنقدر گسترده هست که هر رشته‌ای می‌تواند از آن سهمی ببرد. در پایان مناسب دیدم از برخی اساتید گرامی مانند دکتر رشیدی، مهندس مرادی، دکتر علایی، آقای اکبری برهانی، مهندس آراسته و تمام دیگر اساتید دوست داشتنی نانو تشکر کنم. همواره شاد باشید.